Trong cuộc sống thường ngày và trong kĩ thuật sản xuất, người ta hay dùng nhiệt kế để đo nhiệt độ một vật thể. Ví dụ, thầy thuốc dùng cái cặp nhiệt để đo nhiệt độ cơ thể của bệnh nhân. Nó là một loại nhiệt kế. Vậy thì nhiệt độ trên nhiệt kế được xác định như thế nào? Quan sát tỉ mỉ cái cặp nhiệt độ thì có thể phát hiện, bên trong nó có một cột thuỷ ngân rất mảnh gọi là chất đo nhiệt. Khi cái cặp nhiệt độ tiếp xúc với khoang miệng của người bệnh, cột thuỷ ngân liền có thể sinh ra giãn nở vì nhiệt độ ở chỗ đó. Vì vậy, độ dài của cột thuỷ ngân có thể dùng để biểu thị nhiệt độ của khoang miệng. Ngoài ra, còn phải đánh dấu số độ vào bên cạnh cột thuỷ ngân thì mới có thể chỉ ra trị số nhiệt độ một cách xác đáng. Muốn có độ khắc, trước hết phải có vị trí bắt đầu. Chọn lựa chất đo nhiệt, xác định độ bắt đầu, đánh dấu độ khắc, ba yếu tố này hợp thành cách biểu thị định lượng của nhiệt kế đối với nhiệt độ. Cách biểu thị loại này gọi là thang nhiệt độ. Thang nhiệt độ Celsius là một loại thang tương đối thông dụng hiện nay. Nhiệt kế làm theo thang nhiệt độ này gọi là nhiệt kế Celsius. Cái cặp nhiệt là một ví dụ điển hình của nhiệt kế Celsius. Trong nhiệt kế Celsius, điểm đóng băng của nước được lấy làm điểm bắt đầu. Đó tức là không độ Celsius. Kí hiệu bằng 0°C, điểm sôi của nước được định là 100 độ Celsius, kí hiệu là 100°C, rồi chia độ cao cột thuỷ ngân giữa 0°C và 100°C thành 100 phần bằng nhau, mỗi một vạch là 1°C. Thang nhiệt độ nhiệt động học là một loại thang thông dụng quốc tế không lệ thuộc vào chất đo nhiệt và đặc tính đo nhiệt. Nhiệt kế do nó xác định gọi là nhiệt kế nhiệt động học, đơn vị biểu thị bằng K. Năm 1990, thang nhiệt độ quốc tế quy định, nhiệt độ điểm ba pha của nước là 273,15 K của thang nhiệt độ nhiệt động học. Vì sao lại quy định con số đó chứ không phải con số nào khác nhỉ? Nguyên nhân là, trong thế kỉ XVIII – XIX, từ thực nghiệm, các nhà vật lí đã phát hiện, một lượng chất khí nhất định trong điều kiện thể tích không đổi, hễ nhiệt độ xuống thấp 1°C thì áp suất giảm đi 1/273,15 của áp suất lúc 0°C; còn trong điều kiện áp suất không đổi, hễ nhiệt độ xuống thấp 1°C thì thể tích giảm đi 1/273,15 lúc ở 0°C. Từ đó có thể suy ra, khi nhiệt độ từ 0°C bắt đầu hạ xuống đến –273,15°C thì có thể định ra điểm không của thang nhiệt độ nhiệt động học, tức là độ không tuyệt đối. Trong xã hội hiện đại, kĩ thuật nhiệt độ thấp đang được ứng dụng rộng rãi. Ví dụ như người ta lợi dụng tủ lạnh gia đình để bảo quản thức ăn. Nhiệt độ trong tủ lạnh nói chung có thể đạt tới –15 ~ –20°C. Trong nghiên cứu khoa học cũng cần tới nhiệt độ thấp, và còn rất thấp nữa kia. Ví dụ, chỉ có trong điều kiện –200°C thì nhà nghiên cứu khoa học mới thu được chất siêu dẫn. Theo đà phát triển của kĩ thuật nhiệt độ thấp, con người hết lần này đến lần khác tiến công vào thế giới nhiệt độ thấp, áp sát với nhiệt độ ngày càng thấp hơn. Hiện nay, con người đã đạt tới kỉ lục nhiệt độ thấp là 10-8 K và còn không ngừng bước những bước thăm dò trong việc khám phá nhiệt độ cực thấp. Như vậy là tự nhiên xuất hiện một câu hỏi: con người có thể đạt tới 0°K của thang nhiệt độ nhiệt động học, cũng tức là có thể đạt tới không độ tuyệt đối hay không? Từ mấy chục năm trước, thông qua một số lượng lớn thực nghiệm, các nhà khoa học đã rút ra một kết luận phổ biến, tức là không thể nào đạt được không độ tuyệt đối, hoặc nói cách khác là không thể nào thực hiện quá trình hữu hạn làm lạnh một vật thể tới không độ tuyệt đối. Kết luận này được gọi là định luật thứ ba của nhiệt động học. Định luật thứ ba của nhiệt động học là định luật quy nạp rút ra được từ kết quả của sự tổng kết một lượng lớn các thực nghiệm. Nó có thể dùng được rộng rãi. Vì sao không độ tuyệt đối là không thể nào đạt được? Các nhà khoa học đã chứng minh, không độ tuyệt đối vốn không phải là một nhiệt độ thực tế. Đó là một suy luận đối với quá trình hạ nhiệt thực tế. Về mặt lí thuyết, nhiệt độ suy ra đó là giới hạn thấp nhất của nhiệt độ mà bất cứ vật thể nào cũng có thể đạt được. Về mặt thực tế, con người có thể thông qua đủ mọi cố gắng tới gần độ không tuyệt đối, song không thể nào đạt được độ không tuyệt đối.
Độc giả có câu hỏi khác, mời đặt tại đây Bạn Tuấn Anh ! Theo những tài liệu trong, ngoài nước tôi đã tìm hiểu về nhiệt độ thì có vài con số chủ yếu xin chia sẻ cùng bạn:- Nhiệt độ lõi củaTrái đất tương đương bề mặt Mặt trời khoảng 6.000 độ Celsius.- Nhiệt độ lõi của Mặt trời khoảng 13,6 triệu độ Celsius.- Nhiệt độ Quầng Mặt trời khoảng từ 8 đến 20 triệu độ Celsius.- 1 Ngôi sao siêu lớn đang phát nổ thành 1 Siêu tân tinh có độ sáng hơn Mặt trời 5 tỉ lần; hầu hết các tài liệu khoa học nêu nó khoảng 80 tỉ độ C, cỡ 6.000 lần nhiệt độ của lõi Mặt trời ! với nhiệt độ "khủng" cỡ đó nó mới đủ nhiệt lượng tổng hợp các nguyên tố bình thường thành những nguyên tố nặng như: chì, platinum, bạc, vàng, uranium...Ngoài ra, theo Thuyết Vụ nổ lớn (The Big Bang) khi bùng nổ hình thành Vũ trụ nó có nhiệt độ lên tới....hàng ngàn tỉ độ !Như vậy có lẽ đó là nhiệt độ cao nhất xảy ra trong Vũ trụ; theo khoa học thì không có nhiệt độ cao tuyệt đối bạn ạ; vì ai mà biết được sẽ có những sự kiện vũ trụ vĩ đại nào khác to lớn hơn The Bing Bang thì sao. Cám ơn đã đọc trả lời - (Trương Mỹ An) nhiệt độ là thước đo mức độ chuyển động của phân tử. Tại nhiệt độ -273 độ C phân tử ngưng chuyển động nên không thể có nhiệt độ thấp hơn được. Đó là do phân tử không thể chuyển động âm được. Còn độ nóng có thể bao nhiêu cũng được vd: nhiệt độ ở các ngôi sao lớn có thể hàng trăm triệu độ, lúc vũ trụ hình thành nhiệt độ lên đến hàng tỷ - (dinhvantran) Nhiệt độ là đại lượng đo mức năng lượng. Mức năng lượng càng cao thì nhiệt độ càng lớn. Khi mức năng lượng bằng 0 thì có nhiệt độ âm tuyệt đối là -273o. Do không có giới hạn về độ lớn của năng lượng nên không có giá trị tuyệt đối cho độ nóng. - (Tony) do nong va lanh tuyêt đối trước mắt chỉ là chỉ số tới hạn đo được khi thiết bị đo của trình độ khoa học chỉ đo được như thế thôi - (phamdailong) Mọi thứ chỉ là tương đối không có gì là tuyệt đối chính xác, hiện tại một sự việc có thể được mọi người công nhận là luôn luôn đúng, là chân lý, nhưng biết đâu vài trăm năm sau vài ngàn năm sau người ta lai tìm ra được điều ngược lại và chân lý trở thành vô lý - (rasx2610) Nhiệt độ của một vật thể là do sự chuyển động của các phân tử quyết định. Khi ở -273 độ C (hay 0 độ K), thì các phân tử gần như không chuyển động. Từ đó suy ra khi các phân tử chuyển động với tốc độ tới hạn thì lúc đó nhiệt độ của vật thể cũng là tới hạn, tuy nhiên để xác định được đó là một vấn đề. - (thechuong.kt) độ lạnh tuyệt đối là độ lạnh mà theo lý thuyết phân tử ở nhiệt độ đó ngừng hoạt động hoàn toàn (con người chưa làm thế nào đạt được mà mới chỉ tiệm cận nhiệt độ đó thô)i. còn độ nóng tuyệt đối thì đến nay chưa ước đoán được. và cũng chưa biết lấy cơ sở gì để đặt ra cả. - (formica) Độ 0 tuyệt đối (0K) là trạng thái mọi vật chất cấu thành nên vật ngừng chuyển động và không có trong thực tế vì chúng ta không thể làm cho mọi vật chất trong một vật ngừng chuyển động được. Nên đó chỉ là giả thuyết.Nhiệt độ cao tuyệt đối cũng không có vì chúng ta có thể gia nhiệt ( cung cấp nhiệt ) cho vật bấy nhiêu thì nó nhận bấy nhiêu. Các nhà khoa học cho rằng nhiệt độ cao nhất là ở 1/10^xxxxxxxxx.....giây sau vụ nổ bigbang.Mời các bác chuyên môn góp ý. - (Cuong) Chuyển động của một electron còn được gọi là chuyển động nhiệt, khi electron nhận được năng lượng sẽ dao động quanh một vị trí do đó sinh ra nhiệt lượng và các loại sóng điện từ.Theo lý thuyết ở -273oC thì electron sẽ không dao động nữa do đó nó được gọi là độ không tuyệt đối (Kenvil).Dao động của electron càng nhanh thì nhiệt lượng sinh ra sẽ càng lớn do đó không có nhiệt độ lớn nhất. - (Vũ Bá Toàn) Nhiệt độ phát sinh do chuyển động của các hạt. Các hạt chuyển động càng nhanh thì nhiệt độ càng cao. Mà tốc độ của hạt thì có tốc độ tối đa. Nên độ nóng tuyệt đối xảy ra khi các hạt chuyển động với tốc độ tối đa. Do đó sẽ có độ nóng tuyệt đối. Tuy nhiên khi có độ nóng tuyệt đối thì ko có gì có thể đo được mà chỉ có thể tính gián tiếp thôi. - (romeo_thach) Với chút hiểu biết từ khi học lớp 9, tôi xin trả lời bạn như sau: Nhiệt độ nóng nhất theo hiểu biết của con người( có thể là cái độ nóng tuyệt đối theo cách hiểu của bạn) xuất hiện cách đây không lâu lăm khoảng 13,772 ± 0,059 tỷ năm về trước, đó là thời điểm vũ trụ được khai sinh sau vụ Nổ lớn Big Bang, nhiệt độ cỡ vào khoảng 10,000 tỷ độ Kenvil, sau 1/10^33 giây vũ trụ nở to ra gấp 10^30 lần và bây giờ khi bạn đang đọc bài báo này nó vẫn tiếp tục nở ra.Đôi điều xin chia sẻ với các bạn, cảm ơn ! - (Duychien Nguyen) trong vũ trụ không có cái gì tuyệt đối kể cả nhiệt độ, -273 độ C chỉ là nhiệt độ thấp tương đối do con người phát hiện ra. với nhiệt độ -273 độ C sẽ làm moi thứ đứng im hoàn toàn, khi vật chất ở trong môi trường trong đó trường hấp dẫn và từ trường cân bằng lẫn nhau tạo điều kiện cho các nguyên tử cách xa nhau và giảm vận tốc gần như đứng im, trong khi bình thường các nguyên tử chuyển động 300,000km/s. Còn nhiệt độ cao thì dường như rõ ràng vô hạn, con người càng hiểu biết thêm về vũ trụ thì nhiệt độ sẽ càng tăng thêm. - (Khởi Văn Phạm) -273 là độ 0 tuyệt đối chứ không phải độ lạnh tuyệt đối - (Trong Phan Huu) có nhiệt độ âm vô cùng và dương vô cùng nhưng 2 nhiệt này giống nhau ví dụ như bạn coi mực nước biển là 0 thì cái cao nhất và thấp nhất so với mực nước biển là như nhau; nhiệt độ là không có thực nó được đo bằng mức năng lượng của cái mà người ta gọi là photon và trong máy gia tốc proton thì mức năng lượng đó rất cao và chưa có thiết bị để đo đếm. - (contraicuagio) nhiêt độ nóng nhất ( hay như bạn nói là độ nóng tuyệt đối) là nhiệt độ mà ở đó các phần tử vật chất dao động bằng vận tốc ánh sáng. còn nó bằng bao nhiêu thì người ta không tính được vì theo nguyên lý bất định, khi đã xác định được vạn tốc thì không thể xác định được khối lượng mà tính toán. trong thực tế cũng chưa gặp khối vật chất nào có nhiệt độ như vậy để ma đo. - (mt bt) Nói thế này không biết có được không, xin chỉ giáo thêm: Bản chất của nhiệt độ là chuyền động nhiệt của các "hạt". Nếu các hạt đứng yên thì lúc đó nhiệt độ là thấp nhất (lạnh tuyệt đối), như vậy chỉ có thể hoặc chuyển động hoặc đứng yên chứ không có kiểu nào khác "dưới" đứng yên để tồn tại nhiệt độ thấp hơn nữa. Ngược lại, chuyển động cành nhanh nhiệt độ càng cao. Tuy nhiên, Enstein nói vận tốc ánh sáng là lớn nhất, ko có "hạt" nào chuyển động nhanh hơn. Suy ra tồn tại "nóng tuyệt đối". - (thanhhieugtvt) Đồng ý quan điểm của bạn phamdailong. Ko có cái gì là tuyệt đối cả. - (buiquocchi) Không có gì là tuyệt đối mọi sự vật đều chỉ mang tính chất tương đối mà thôi.albe anhxtanh - (dicauca1984) Chào bạn, nhiệt độ nóng tuyệt đối có thể có hoặc không, vì ...- ở hiện tại chúng ta chỉ tạm xác nhận nhiệt độ của vai loài vật chất sao và hành tinh.- nhưng mức độ phân hạch trên các hạt cơ bản trong vũ trụ vẫn còn là điều bí ẩn, và chưa biết tao sự tổng hợp đó sẽ tạo ra vật chất gì và cần lượng nhiệt bao lớn.>>> trong vũ trụ chỉ tồn tại hidro, nhưng từ hidro đã tổng hợp được một lượng lớn vật chất sau các quá trình siêu tân tinh, con người chưa biết được vẫn còn vật chất gì chưa phát hiện và có thể các vật chất đó cần một lượng nhiệt lớn hơn.Theo ý kiến của riêng mình, không có cái gọi là độ nóng tuyệt đối. - (Gà Con) Chỉ có độ không tuyệt đối , chứ không có độ lạnh tuyệt đối nhé, đề nghị bạn hỏi xem kĩ lại sách - (lastsurviver) nhiet do 273,15 đo am la do lanh tuyệt doi ở nhiệt do nay moi vạt chat ngừng chuyên dong nen kg the lam lanh hon duoc nua con nhiet do Cao nhát thi co le kg bao gio con ngươi co the lam đuợc và kham pha ra đuợc , cho den bay gio nhiet do Cao nhat may con nguoi lam duoc la khoang 4 Ngan Ty do - (Tran Trong Tran) Mình nghĩ khi nào đạt đến nhiệt độ mà phân tử chuyển động với tốc độ xấp xỉ ánh sáng thì là tối đa. - (asd) Mình nghĩ đó là "nhiệt độ Planck", giá trị xấp xỉ 1.415 x 10^32 K, ở nhiệt độ cao hơn thế, các định luật vật lý không còn đúng nữa. - (Khôi) theo mình nghĩ thì độ 0 tuyệt đối là các hạt đứng yên , thì độ nóng tuyệt đối là các hạt di chuyển với tốc độ ánh sáng, nếu gom lượng hạt ánh sáng lại bằng quả trứng thì không biết nó nóng thế nào - (tu) nang luong do phan hach , - (thanhnguyen) phân tử không chuyển động nhiệt độ là 0 độ K, nhiệt độ lớn nhất là vô cùng - (On Thành) Nhiệt độ Planck, hay nhiệt độ tuyệt đối được cho là có giá trị 1.416785(71)x10^32 kelvin. Người ta cũng cho rằng lúc Big Bang xảy ra, vũ trụ đã từng đạt tới nhiệt độ này ở thời điểm 10^(-42) giây sau Big Bang.Ở nhiệt độ này coi như mọi lý thuyết vật lý đều đổ vỡ vì không thể mô tả trạng thái vật chất được nữa. - (Phong) nhiệt độ lớn nhất theo lí thuyết hiện đại là nhiệt độ plank nhé chỉ là lí thuyết thôi. nhưng để tạo ra cái lí thuyết đó cũng phải suy nghĩ nhiều mà. có thể coi như vậy với sự hiểu biết của con người - (01071968) |
