 IV. Chức năng, vai trò của pháp luật 1. Chức năng của pháp luật Chức năng của pháp luật là những phương diện, mặt tác động chủ yếu của pháp luật phản ánh bản chất giai cấp và giá trị xã hội của pháp luật. Pháp luật có ba chức năng chủ yếu: Một là, chức năng điều chỉnh Chức năng điều chỉnh của pháp luật thế hiện vai trò của và giá trị xã hội của pháp luật. Pháp luật được đặt ra nhằm hướng đến sự điều chỉnh các quan hệ xã hội. Sự điều chỉnh của pháp luật lên các quan hệ xã hội được thức hiện theo hai hướng: một mặt pháp luật ghi nhận các quan hệ xã hội chủ yếu trong xã hội. Mặt khác pháp luật đảm bảo cho sự phát riển của các quan hệ xã hội. Như vậy pháp luật đã thiết lập “trật tự” đối với các quan hệ xã hội, tạo điều kiện cho các cơ quan xã hội hợp với ý chí giai cấp thống trị, phù hợp với quy luật vận động khách quan của cá quan hệ xã hội. Hai là, chức năng bảo vệ Chức năng bảo vệ là công cụ bảo vệ của các quan hệ xã hội mà nó điều chỉnh. Khi có các hành vi vi phạm pháp luật xảy ra, xâm phạm đén các quan hệ xã hội được pháp luật điều chỉnh thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ áp dụng các biện pháp cưỡng chế được quy định trong bộ phận chế tài của các quy phạm pháp luật đối với các chủ thể có hành vi vi phạm pháp luật. Chẳng hạn như hành vi xâm phạm tính mạng sức khỏe con người bị xử lý theo Luật hình sự, hành vi gây thiệt hại tài sản buộc phải bồi thưòng theo Luật dân sự. Ba là, chức năng giáo dục Chức năng giáo dục của pháp luật được thực hiện thông qua sự tác động của pháp luật và ý thức của con người, làm cho con người xử sự phù hợp với các xử sự được quy định trong các quy phạm pháp luật. Việc giáo dục có thể được thực hiện thông qua tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, có thể thông qua việc sử lý những cá nhân, tổ chức vi phạm ( phạt những hành vi vi phạm giao thông, xét xử những người phạm tội hình sự,…) Xuất phát từ các vấn đề đã được phân tích ở trên có thể đưa ra định nghĩa pháp luật như sau: Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung, do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận, thể hiện ý chí và bảo vệ lợi ích của giai cấp thống |
