MỘT số BIỆN PHÁP GIÚP CHO TRẺ mẫu GIÁO 4 5 TUỔI học tốt môn GIÁO dục âm NHẠCBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (563.94 KB, 16 trang ) Show
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHĨA ĐÀN - Kết luận - Kiến nghị Trang 2 2 2 3 3 3 3 5 6 13 14 14 15 1 1. Mở đầu - Lí do chọn đề tài Trẻ em là thế hệ tương lai của đất nước, ngây thơ trong trắng như tờ giấy trắng, vì vậy đòi hỏi chúng ta đặc biệt quan tâm chăm sóc, nuôi dạy giáo dục trẻ. Mỗi nhà giáo mầm non là một nghệ sĩ nghệ nhân họ thổi tâm hồn những giá trị đầu tiên của nhân cách con người, đó là giá trị chân – thiện – mỹ để từ đó trẻ có điều kiện về tốt về đức, trí, thể, mỹ để bước vào bậc học cấp học cao hơn. Âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ thơ. Trong các trường lớp mẫu giáo, âm nhạc đóng vai trò rất quan trọng. Có thể coi nó như một bộ phận không thể thiếu; không thể tách rời với công tác giáo dục trẻ mãu giáo một cách toàn diện. Bên cạnh đó Âm nhạc giống như là món ăn tinh thần không thể thiếu được trong cuộc sống hàng ngày của mỗi chúng ta, nó mang đến cho ta những giây phút thư giãn thực sự thoải mái, cho ta cảm nhận cái đẹp của tự nhiên, quê hương, đất nước, con người. Âm nhạc đối với trẻ là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Như chúng ta đã biết âm nhạc tác động vào con người ngay từ khi còn nằm trong nôi khi được nghe tiếng ru à ơi của mẹ. Tâm hồn trẻ ngây thơ trong sáng, luôn luôn vui vẻ cho nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu với trẻ. Bởi chính ở đây âm nhạc được coi như một phương tiện giáo dục toàn diện nhân cách trẻ. Thông qua Âm nhạc, trẻ sẽ linh hoạt, mạnh dạn, tự tin, thông minh hơn. Âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và cảm xúc cho trẻ. Trong chương trình giáo dục mầm non, bộ môn giáo dục âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện thiết thực cho các hoạt động giáo dục. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận không thể tách rời với công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ lòng yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: Ca hát, vận động, nghe hát, múa, trß chơi âm nhạc. Đặc biệt đối với trẻ 3- 4 tuổi, giáo dục âm nhạc đã đem lại cho trẻ những ấn tượng, những khái niệm âm nhạc, dần hình thành trong tâm hồn trẻ, tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây là bước khởi đầu giúp trẻ biết lựa chọn, đánh giá tác phẩm âm nhạc và biết cách biểu diễn ở mức độ đơn giản. Chính vì lý do đó mà bao năm tôi luôn trăn trở để tìm ra giải pháp nào tốt nhất, hiệu quả nhất. Đặc biệt là hoạt động cho trẻ làm quen với Âm nhạc để đạt kết quả cao nên tôi đa chon đề tài: "Một số biện pháp giúp cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi học tốt môn giáo dục Âm nhạc, để đưa vào nghiên cứu và thử nghiệm - Mục đích của đề tài: Nhiệm vụ năm học 2017-2018. Tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Với cuộc vận động hai không, cuộc vận động mỗi thầy giáo là một tấm gương đạo đức tự học và tự sáng tạo, tiếp tục 2 triển khai có hiệu quả phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực”. - Mục đich của đề tài: Với mục đích mong muốn tổ chức cho trẻ học tốt hơn môn Âm nhạc, tôi đã mạnh dạn đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy Âm nhạc cho trẻ để giờ học đạt kết quả cao hơn. Vấn đề quan trọng hơn là phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của trẻ. Tạo cơ hội cho trẻ được tìm tòi, trải nghiệm và trẻ có mong muốn sống và làm việc theo cái đẹp, sáng tạo ra cái đẹp. thông qua các hoạt động học tập,vui chơi. Làm được điều đó tức là người giáo viên đã đạt được mục tiêu đề ra bài dạy của mình. Tạo cho trẻ tinh thần độc lập, tự tin, rèn sự khéo léo biết thể hiệ mình và hòa mình vào thế giới âm nhạc. Vì vậy thông qua hoạt động âm nhạc cô giáo cần cho trẻ hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm, giúp phát triển toàn diện đáp ứng với nhu cầu giáo dục và đáp ứng với lòng mong mỏi của các bậc phụ huynh. - Đối tượng nghiên cứu. Căn cứ vào yêu cầu của đề tài, tôi chọn đối tượng nghiên cứu là trẻ Mẫu giáo 4 – 5 tuổi trường Mầm Non Nghĩa Đàn - Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp trò chuyện. - Phương pháp quan sát sư phạm. - Phương pháp đàm thoại. - Phương pháp dựng lời và phương pháp trò chơi. - Phương pháp nêu gương - khích lệ 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2.1. Cơ sở lý luận sáng kiến kinh nghiệm. Âm nhạc trong trường mầm non thật hấp dẫn đối với trẻ, trẻ thích ngắm nhìn những đồ vật, những bức tranh có màu sắc đẹp, những hình thù ngộ nghĩnh và đa dạng, trẻ luôn có những xúc cảm với những sự vật hiện tượng xung quanh, nó mang lại cảm xúc và ấn tượng mạnh mẽ đối với trẻ, thôi thúc trẻ muốn khám phá và sáng tạo ra cái đẹp Ca hát là trong những nội dung giáo dục âm nhạc, nó là loại hình nghệ thuật có giá trị biểu cảm cao vì nó tác động đến người nghe cả âm nhạc và lời ca, nó phản ánh cuộc sống sinh hoạt tâm tư tình cảm của con người và nó gần gũi với con người, được đông đảo công chúng yêu thích. Giáo dục âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm mỹ ngoài ra còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm những cảm xúc trong quá trình cảm thụ và cảm thể hiện âm nhạc. Khi nghe nhạc trẻ cảm nhận được tình cảm tính chất của âm nhạc ảnh hưởng đến trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm Đồng thời âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng, ngoài ra âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và hứng thú tham gia các hoạt động có âm nhạc. Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức thẩm mĩ cho trẻ, là phương 3 tiện hình thành đạo đức cho trẻ biết yêu gét rõ ràng. và phát triển kĩ năng tốt trong sinh hoạt tập thể giáo dục âm nhạc còn nâng cao khả năng trí tuệ giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng củng ố trí thức trẻ qua học tập, vui chơi trong cuộc sống. Thông qua hoạt động nghệ thuật ở trường mầm non nhằm giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ, đồng thời tạo điều kiện cho trẻ phát huy năng khiếu, góp phần phát triển trí tuệ và thể chất. Vì vậy nội dung giáo dục âm nhạc được tiến hành theo các dạng hoạt động: Ca hát, vận động theo nhạc, nghe hát và trò chơi âm nhạc. a. Ca hát là hoạt động âm nhạc được trẻ yêu thích. Nó là nguồn hứng thứ mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Ca hát còn là phương tiện thiết thực cho các hoạt động giáo dục ở trường mầm non. Trẻ được xem cô biểu diễn, được hát các bài hát mầm non và được cùng với cô trò chuyện về ý nghĩa nội dung bài hát sẽ tạo cho trẻ sự cảm nhận nghệ thuật và liên hệ đến việc giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ thông qua nội dung bài hát theo chủ điểm Trẻ được hát thẻ hiện tình cảm, hát đúng nhạc, hát rõ lời, hát biểu diễn với cường độ, sắc thái phù hợp nội dung bài hát. Hát kết hợp với sử dụng đồ chơi gõ đệm theo nhịp điệu âm nhạc, tạo cho trẻ có được những kỹ năng hoạt động nghệ thuật phong phú. Trẻ được hát biểu diễn với hình thức: Tập thể, tốp ca, song ca và đơn ca; hát nối tiếp từng câu, hát có lĩnh xướng, hát kết hợp với biểu diễn minh họa phù hợp với nhịp điệu âm nhạc và nội dung lời ca, tạo cho trẻ hứng thú cảm thụ âm nhạc. b. Vận động theo nhạc là hoạt động phối hợp giữa âm nhạc và động tác múa nghệ thuật, tạo cho trẻ có được sự cảm nhận và nhịp điệu góp phần tích cực vào sự phát triển trí tuệ và thể chất. Trẻ được nhảy múa hoặc thực hiện các động tác múa nghệ thuật theo nhịp điệu của ca khúc, làn điệu dân ca với các hình thức múa hát tập thể, theo nhóm hoặc từng cá nhân. Thực hiện đại trà với cả lớp hoặc với mức độ thể hiện cho những trẻ có khả năng biểu diễn múa cơ bản mang tính nghệ thuật chuyên ngành cao hơn sẽ tạo cho trẻ có được cảm giác nhịp điệu góp phần phát triển trí tuệ và thể chất. Trẻ được mặc trang phục và sử dụng đạo cụ biểu diễn trên sân khấu phù hợp với tính chất của âm nhạc và nội dung bài hát theo chủ đề tổ chức lễ hội ở trường mầm non làm phong phú thêm đời sống văn hóa, có tác dụng giáo dục tình cảm đạo đức, góp phần vào việc hình thành nhân cách trẻ thơ. c. Nghe nhạc là hình thức tạo điều kiện để trẻ được thưởng thức và nhận biết một số tác phẩm âm nhạc tiêu biểu, đặc biệt là các làn điệu dân ca các vùng miền nhằm làm phong phú thêm đời sống văn hóa. Cho trẻ nghe nhạc là hoạt động nghệ thuật với yêu cầu cảm thụ âm nhạc mang tính trừu tượng, nội dung tác phẩm giai điệu âm nhạc sẽ là nguồn cảm hứng đem đến cho trẻ sự yêu thích âm nhạc. Vì vậy cô cho trẻ được nghe những bản nhạc phù hợp với khả năng nhận thức. Trẻ được cô gợi ý để có thể bước đầu 4 cảm nhận giai điệu và ý nghĩa của tác phẩm, đồng thời trẻ được cùng cô trò chuyện về đời sống văn hóa các vùng miền thông qua nghe cô giới thiệu và nghe hát các làn điệu dân ca. Trẻ được nghe hát hoặc nghe nhạc không lời. Đặc biệt là các ca khúc quen thuộc, các làn điệu dân ca chuyển thể biểu diễn dàn nhạc hoặc độc tấu nhạc cụ, hoặc được nghe nhạc kết hợp với xem múa sẽ góp phần tích cực vào việc giáo dục thẩm mĩ. d. Trò chơi âm nhạc là hoạt động giúp trẻ phát triển năng khiếu, đồng thời ôn luyện những kiến thức và kỹ năng thực hành trong các hoạt động nghệ thuật. Vì vậy trò chơi âm nhạc sẽ được thực hiện với các nội dung và hình thức sau đây: Trẻ được chơi các trò chơi phát triển tai nghe âm nhạc về cao độ, trường độ, định hướng âm thanh, cường độ và sắc thái âm nhạc. Đặc biệt là được làm quen với những hình tiết tấu thông dụng, với các quãng cao độ cơ bản trong âm nhạc, thông qua nghe tiếng đàn, tập xướng âm đơn giản và xướng cao độ âm thanh bằng tiếng kêu của các con vật gần gũi như tiếng chim hót, tiếng mèo kêu, tiếng vịt kêu, gà gáy... Trẻ được chơi đóng vai diễn kịch thể hiện các nhân vật theo bài hát, chơi các trò chơi phản xạ nhanh bằng nghe âm nhạc, các trò chơi ôn luyện bài hát tạo cho trẻ tác phong mạnh dạn hồn nhiên thông qua các hình thức biểu diễn tiết mục nghệ thuật. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm a. Thuận lợi: Trường mầm non Nghĩa Đàn có bề dày kinh nghiệm trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, trong nhiều năm liền được công nhận là Trường tiờn tiến. Đôị ngũ cán bộ giáo viên nhà trường khỏe, trẻ, nhiệt tình trong công tác và 100% đạt chuẩn và trên chuẩn của ngành về chuyên môn nghiệp vụ nên rất thuận lợi cho việc thực hiện đổi mới nội dung phương pháp và hình thức tổ chức dạy học. Được sự chỉ đạo sát sao của Đảng, các ngành, các cấp cũng đã xây dựng cơ sở vật chất cho nhà trường khang trang sạch đẹp. Ban giám hiệu nhà trường là những đồng chí có bề dầy kinh nghiệm trong công tác quản lý chỉ đạo luôn phối hợp đều tay, trong từng tháng đều bố trí dự giờ đánh giá chất lượng chuyên môn cho giáo viên ở từng nhóm lớp. Cả 2 giáo viên trong lớp đều có kinh nghiệm trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ, có lòng yêu thương trẻ và được đa số các bậc phụ huynh tin tưởng và tín nhiệm Hai giáo viên cùng là người yêu thích hoạt động âm nhạc và có chút năng khiếu về hoạt động này. Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên có đủ phương tiện để chăm sóc và dạy trẻ. Trẻ thích hát từ khi còn rất nhỏ, gần như khi biết nói là trẻ bắt đầu học hát, trẻ được người lớn dạy cho nhiều bài hát, cũng như hiểu nội dung bài hát. Chính điều này mà một phần nào đó trẻ đã được làm quen với môn âm nhạc. Điều đó giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc chuyển tải kiến thức. Trẻ được tham gia 5 nhiều hoạt động văn nghệ của nhà trường, giúp trẻ được thể hiện và nâng cao tính tự tin. Năm học 2017-2018 nàytôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 45tuổitổng số 29 cháu với độ tuổi đồng đều, (19 nam và 10 nữ) trẻ ngoan ngoãn hồn nhiên. Hội cha mẹ học sinh luôn quan tâm ủng hộ nhiệt tình trong mọi hoạt động của trường lớp. Bản thân là một giáo viên trẻ, ham học hỏi, luôn tìm tòi, sáng tạo và rất yêu nghề, mến trẻ, tận tụy trong mọi công việc. b. Khó khăn Cơ sở vật chất của nhà trường còn hạn chế ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc giáo dục của trẻ. Nhà trường chưa có phòng đa năng để cho trẻ hoạt động âm nhạc,phương tiện,đồ dung dạy học đồ chơi chư phong phú nên hiệu quả tiếp thu bài của trẻ chưa cao. Nhận thức của nhiều phụ huynh còn hạn chế. Qua hụ tế giảng dạy ở trường tôi nói riêng cũng như một số trường trên địa bàn nói chung đồ ùng dạy học và học Âm nhạc còn hạn chế,chưa đầy đủ và chưa hấp dẫn với trẻ,giáo viên thực hiện giờ dạy còn dập khuôn, gò bó, chưa có sự linh hoạt để trẻ hoạt động, chuwqa phát huy tính tích cực của trẻ. Chưa có phòng học âm nhạc riêng, trẻ tiếp thu bài uể oải, nhàm chán. Trước tình hình chung như vậy, để biết được khả năng và hoạt động âm nhạc cho trẻ mẫu giáo nhỡ ở lớp đến đau tôi đã dùng phương pháp khảo sát trực tiếp trên trẻ. Đánh giá sự phát triển của trẻ lần 1 Tổng số trẻ: 29 Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ TT Nội dung Đạt (%) C.Đạt (%) Trẻ hứng thú tham gia hoạt động 1 20 69 9 31 Âm nhạc 2 Kỹ năng vận động múa hát của trẻ 22 76 8 23 3 Kỹ năng vận động theo nhạc 23 79 7 21 4 Kỹ năng nghe hát 24 82 10 18 Khả năng khéo léo trong các trò 5 chơi của trẻ. 24 82 7 18 Nhiều bài hát, vận động, nghe hát các điệu múa, các trò chơi của trẻ chưa đạt yêu cầu, chưa hấp dẫn, chưa có sự sáng tạo, chưa biết thể hiện nội dung của bài hát, khả năng hát múa của trẻ còn nhiều hạn chế, trẻ chưa biết nhận xét và thể hiện các bài hát, múa. Công tác phối kết hợp với phụ huynh học sinh trong việc rèn kỹ năng Âm nhạc cho trẻ còn nhiều hạn chế. 2.3. Các giải pháp dã sử dụng để giải quyết vấn đề * Giải pháp1: Tạo môi trường học tập: - Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc của mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ năng âm nhạc qua các trò chơi, các hoạt động sáng tạo làm phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. Tôi luôn chú ý tận dụng diện tích phòng học, góc âm nhạc một 6 cách phù hợp và chú ý bố trí, sắp xếp các dụng cụ, đồ dùng âm nhạc để tạo môi trường học gần gũi, thoải mái cho trẻ. - Cung cấp cho trẻ nhiều nguồn âm thanh: các loại lon, thùng thiếc, thùng giấy chứa đậu, hột hạt, gạo, các loại đá, các dụng cụ nhà bếp, khối gỗ, chén bằng sành. Có thể để giấy báo hay những loại giây phế liệu có kích cỡ lớn, tạo điều kiện cho trẻ sáng tạo ra các kiểu áo váy... theo ý tưởng cá nhân, phục vụ chơi vũ hội hóa trang, nhảy múa tự do. - Tôi còn sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại băng nhạc thiếu nhi, mầm non, dân ca, nhạc cổ điển... các loại nhạc cụ dân tộc. Khi có điều kiện tôi dùng đàn thật hay có thể sử dụng mô hình, tranh cho trẻ quan sát. - Ngoài ra còn có một số đồ dùng khuyến khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: khăn choàng, cờ đuôi nheo, vòng đeo tay, chân, những con búp bê bằng vải hay thú nhồi bông làm bạn nhảy cùng trẻ. Tất cả những đồ dùng, đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử dụng. Khi bố trí góc âm nhạc cần chú ý sao cho ở nơi đó tiếng ồn ào trẻ tạo ra tại góc không ảnh hưởng, làm phiền đến những hoạt động yên tĩnh ở góc khác. - ĐÓ kích thích tính tò mò, ham hiểu biết lôi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc, tôi luôn chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo âm thanh khác nhau định kỳ, tạo điều kiện cho trẻ sử dụng tối đa. - Tại góc âm nhạc, t«i còng chú ý tạo điều kiện cho trẻ thể hiện những ý tưởng, mong muốn của trẻ, đặc biệt phát huy tác dụng của trẻ hỗ trợ nhau, liên 7 kết với nhau tổ chức các hoạt động mang tính nghệ thuật. Khuyến khích trẻ tự làm hay cùng trẻ trang trí một số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ đệm bài hát nhằm gây hứng thú cho trẻ khi sử dụng. Có thể cho trẻ phối hợp chơi với nhóm Âm nhạc trang trí váy áo làm mặt nạ hóa trang....Trẻ vô cùng sung sướng khi được sử dụng đồ dùng do chính trẻ tạo ra, để thực hiện các hoạt động âm nhạc. *Giải pháp2: Tổ chức tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt: Sau đây tôi đưa ra một ví dụ cho chủ đề: Các hiện tượng tự nhiên. Đề tài: NDTT: VĐ Múa "Cho tôi đi làm mưa với" St Hoàng Hà NDKH: Nghe hát "Mưa rơi "Dân ca Xá Trò chơi: Nhận hình đoán tên bài hát 1.Mục đích yêu cầu a. Kiến thức: Trẻ nhớ tên bài hát, tên tác giả bài hát, hiểu nội dung bài hát. -Trẻ vận động múa nhịp nhàng theo lời bài hát "Cho tôi đi làm mưa với" -Trẻ hứng thú nghe hát, thích chơi trò chơi. b. Kỹ năng. - Rèn luyện các kỹ năng âm nhạc như: nghe nhạc, hát và múa minh họa theonhạc. c. Thái độ. - Trẻ có ý thức trong giờ học. Trẻ hứng thú nghe hát, thích chơi trò chơi. 2.Chuẩn bị -Giáo án điện tử. - Đàn oc gan. - Loa đài, đầu đĩa, ti vi, máy vi tính. - Mỗi cháu một mũ múa theo tổ. - Mỗi đội một khuông nhạc, các nốt nhạc. - Trẻ ngồi ghế - 3 hộp quà, giỏ đựng quà. 3.Tổ chức hoạt động Hoạt động của cô Hoạt động của trẻ *Hđ1: Ổn định tổ chức. Trẻ chú ý lắng nghe, -Cô làm người dẫn chương trình giới thiệu đội chơi, vỗ tay khi cô giới thiệu các phần chơi, đại biểu về dự. -ND chương trình gồm 3 phần: Phần 1: Thể hiện tài năng Phần 2: Quà tặng âm nhạc. Phần 3: Trò chơi âm nhạc. *Hđ 2: Nội dung: -Phần thứ nhất: Thể hiện tài năng. * Xin chào mừng các bé đến với phần thể hiện tài năng. - Trẻ chú ý lắng Ở phần này có 2 nội dung. nghe. Trước khi vào phần 1 các con cùng lắng nghe kết hợp 8 quan sát âm thanh của các hiện tượng tự nhiên (tiếng sấm,mưa,gió …) * Giáo dục: Các con ạ! Mưa rất cần thiết cho sự sống của muôn loài, nếu không có mưa cây cỏ sẽ khô héo, đất đai cằn cỗi và có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của con người. Tuy nhiên nếu mưa nhiều quá cũng có tác hại xấu: gây lũ lụt xói mòn đất. Vì vậy hãy bảo vệ sự sống của chúng ta bằng cách không xả rác thải ra môi trường các con nhé! - Nào chúng ta hãy cùng nhau gọi gió để làm mưa cho cây cối tươi tốt nhé! *Hát: “ Cho tôi đi làm mưa với”. - Cô cho trẻ hát bài hát: " Cho tôi đi làm mưa với" 2 lần ( Thay đổi đội hình). * VĐ Múa: “ Cho tôi đi làm mưa với”. -Bài hát:“Cho tôi đi làm mưa với”có thể kết hợp với VĐ múa - Chúng mình cùng quan sát cô múa hát nhé. Các con ạ BH cho tôi đi làm mua với nhạc sỹ Hoàng Hà muốn nói mưa có nhiều ích lợi cho cuộc sống,mưa làm cho cây cối tốt tươi,đâm chồi nảy lộc,mưa cần thiết cho con người và vạn vật …. - Cô mời cả lớp các con VĐ múa bài hát “ Cho tôi đi làm mưa với” nhé! ( Múa 2 lần) - Lần lượt các đội chơi biểu diễn - Xin mời đội mây xanh lên biểu diễn nào! - Mời Mặt trời đỏ lên biểu diễn nào! - Cuối cùng xin mời đội trăng vàng lên biểu diễn nào! - cô mời đại diện của các đội lên biểu diễn ( 2-3 nhóm) - Mời cá nhân trẻ lên biểu diễn nào ( 2-3 bạn) *Phần thứ hai: Quà tặng âm nhạc:“ Mưa rơi ” Dân ca Xá - " Mưa rơi cho cây tốt tươi búp chen lá trên cành, rừng đẹp trăm hoa rung rinh theo gió..." Đó chính là nội dung của phần quà tặng âm nhạc mà cô sẽ hát tặng chúng mình đấy! - Lần 1: Cô hát diễn cảm cùng nhạc. + Cô vừa hát tặng chúng mình bài hát gì? dân ca nào? + Bài hát nói về điều gì? - Vâng ạ! - Trẻ đứng dậy. - Trẻ hát và thay đổi đội hình. Trẻ lắng nghe - Cả lớp hát múa 2 lần. - Các đội lần lượt hát múa - Nhóm lên biểu diễn. - Cá nhân trẻ hát múa - Trẻ chú ý lắng nghe. - Trẻ trả lời theo trí nhớ. - Trẻ chú ý nghe. Trẻ lắng nghe Trẻ quan sát - Trẻ hưởng ứng 9 *Giảng nội dung BH: :“ Mưa rơi ” Dân ca Xá -BH Mưa rơi muốn nói về tác dụng của những cơn mưa,mưa làm cho cây tốt tươi búp chen lá trên cành, rừng đẹp,hoa đua nhau khoe sắc,sau cơn mưa những chú bướm dập dờn bay lượn trên nền trời,những đôi trai gái rất vui vẻ,nô đùa khi được đón cơn mưa đầu tiên về bên nương rẫy … + Để thấy rõ hơn tác dụng của mưa đối với cuộc sống của chúng ta, các con cùng lắng nghe lại bài hát " Mưa rơi" một lần nữa nhé! - Lần 2: Cô kết hợp múa minh họa. - Lần 3: Cô bật đài, Trẻ hưởng ứng cùng cô giáo. * Phần 3: Trò chơi âm nhạc. “ Nhận hình đoán tên bài hát ” - - Luật chơi, Cách chơi : Cô mở Slide có hộp quà có các hình ảnh các hiện tượng tự nhiên. Bên trong hộp quà có các hình ảnh tương ứng với nội dung bài hát, nếu hộp quà được mở ra có hình ảnh gì thì đội đó đoán tên và hát bài hát đó và đội đó được tặng một nốt nhạc Nếu mở hộp quà nào mà đội đó không trả lời đúng thì dành quyền trả lời cho đội khác ( cho trẻ chơi 3- 4 lần ) *Kết thúc: Cô công bố kết quả và trao quà cho 3 đội thi. - Trẻ chú ý nghe cô phổ biến cách chơi và luật chơi. - Trẻ chơi hứng thú Trẻ lắng nghe - Vào bài sinh động để thu hút sự chú ý của trẻ: Có thể sử dụng những dồ dùng vật thật hay những câu đố, những đoạn clip làm nổi bật chủ đề dạy. Ví dụ: Ở chủ đề thực vật dạy bài hát “Màu hoa” cô giáo có thể trang trí ở lớp một số loại hoa tươi để thu hút trẻ. - Ở chủ đề động vật dạy bài hát “Đố bạn” cô dùng các câu đố về các loại động vật… - Tổ chức các hoạt động đa dạng dựa vào các hoạt động trọng tâm. Ví dụ: Tổ chức dạy hát là trọng tâm thì có thể cho trẻ tập hát nhanh - chậm, hát to - nhỏ, hát nối tiếp nhau…. - Tổ chức biểu diễn có thể sử dụng nhiều hình thức như: Múa, hát, hát đối. * Giải pháp3 : Đưa ứng dụng CNTT vào các tiết học. - Thường xuyên vào các trang web như: you tobe.com, blog socnhi.com, nhac cuatoi.vn…để tìm các tư liệu phù hợp với nội dung bài dạy sau đó sử dụng máy chiếu, làm các hiệu ứng với hình ảnh, ảnh động, sdile show, video clip ….kết hợp với các phần mềm: pwerpoint, kidpic, photoshop…có xử lí hình ảnh và sử dụng trong bài dạy. 10 - Ở chủ đề động vật: dạy bài hát “Thật là hay” Có thể kết hợp cho trẻ xem clip “Thế giới động vật” tương ứng vào mỗi câu hát, đến câu hát về con vật nào thì trẻ xem hình ảnh tương ứng về con vật đó…Trẻ có thể vừa hát vừa bắt chước các hành động của con vật trong bài hát như: Khỉ, voi, gấu…Tiết học của trẻ sẽ thêm vui nhộn và sinh động hơn. - Với những bài hát nghe thuộc làn điệu dân ca, cô có thể cho trẻ xem hình ảnh, clip về những cuộc thi hát dân ca, hát đối, hát quan họ ở hội Lim. Khi trẻ được trực tiếp xem các đoạn video clip trẻ sẽ hứng thú và có cảm xúc hơn với những làn điệu dân ca đó. Ví dụ: - Khi cho nghe các bài hát dân ca quan họ Bắc Ninh, tôi đưa đoạn clip các liền anh, liền chị quan họ đang hát giao duyên hay hình ảnh của các chị hai, chị ba quan họ với nón thúng quai thao và những bộ quần áo mớ ba, mớ bảy cho trẻ xem. Với những giọng hát chuyên nghiệp mượt mà tình cảm, những bộ quần áo rực rỡ sắc màu và phong cảnh hữu tình, trẻ sẽ cảm thụ chính xác hơn về các làn điệu dân ca của các vùng. Hát Quan họ Bắc ninh - Với các bài hát về Bác Hồ, khi nghe bài hát “Ai yêu nhi dồng bằng Bác Hồ Chí Minh” kết hợp cho trẻ xem các hình ảnh, clip về Bác Hồ với các cháu thiếu nhi…trẻ sẽ thấy Bác Hồ rất hiền từ giống như một người ông rất gần gũi với các cháu: 11 - Với những trò chơi âm nhạc, tôi sưu tầm những âm thanh gần gũi trong thực tế như các hiện tượng thiên nhiên: Tiếng suối chảy róc rách, tiếng mưa rơi rì rào, tiếng gió thổi vi vu, tiếng chim hót véo von…Những âm thanh trong cuộc sống (tiếng còi tàu, tiếng còi ô tô, tiếng gà gáy…) để phát triển sự nhạy cảm và tai nghe cho trẻ. *Giải pháp 4. Sử dụng các loại nhạc cụ đa dạng: Khi trẻ khai thác hết, chơi liên tục, trẻ cảm thấy chán tôi sẽ thay đổi ngay. Ví dụ như: Dùng lời kích thích trẻ : “Hôm nay góc âm nhạc có đồ dùng đồ chơi mới, các con hãy đến thử xem”. Mỗi lần nên thay đổi 4-5 đồ dùng, đồ chơi. Giáo viên khuyến khích trẻ trải nghiệm, tìm tòi, khám phá những đồ dùng đồ chơi mới. Ví dụ như dưới sự giúp đỡ của cô trong quá trình trẻ chơi, trẻ tự phát hiện ra âm thanh của chén sành chén sứ khi chứa lượng nước khác nhau, thì các chén tạo ra âm thanh khác nhau. Giáo viên gợi ý cho trẻ biết phối hợp những đồ dùng đồ chơi cũ với đồ dùng đồ chơi mới, gây hứng thú cho trẻ. Ví dụ: Để gõ đệm cho một bài hát, gợi ý trẻ sử dụng trống lắc, phách… trẻ kết hợp với việc sử dụng đũa gõ những ly thủy tinh có lượng nước khác nhau tạo ra một tổ hợp âm thanh hài hòa, rất hay. Trong quá trình trẻ chơi tại góc âm nhạc, giáo viên có thể tận dụng để giới thiệu cho một số đàn dân tộc trẻ biết. Ví dụ về đàn tranh, sau khi cô giới thiệu chọn tiếng đàn tranh trong đàn organ, cô cho trẻ nghe một bài hát quen thuộc giúp trẻ dễ cảm thụ. *Giải pháp 5. Sử dụng các loại trang phục gây hứng thú cho trẻ: - Để tạo cho trẻ các trang phục biểu diễn hấp dẫn, bắt mắt, tôi dùng các trang phục làm từ ruy băng, giấy màu các loại, trang kim, phế liệu…Cô và trẻ cùng nhau trang trí để làm trang phục kích thích trẻ tham gia hoạt động. Trẻ 12 được mặc bộ quần áo do chính mình tham gia trang trí sẽ phấn khởi và hứng thú hơn với hoạt động âm nhạc. - Rèn nề nếp kỹ năng cho trẻ: Qua các tiết học và hoạt động, tôi rèn cho trẻ biết thực hiện theo hiệu lệnh, khẩu lệnh tạo cho trẻ có cảm giác tự tin, mạnh dạn khi lên biểu diễn. *Giải pháp 6. Kết hợp âm nhạc với các môn học khác: - Tôi thường xuyên chú ý lồng ghép âm nhạc vào các môn học khác ở các bài phù hợp để trẻ được ôn luyện ở mọi lúc mọi nơi, mặt khác qua nội dung lồng ghép này các môn học khác cũng trở nên phong phú sinh động hơn. - Tổ chức chương trình biểu diễn văn nghệ nhân các ngày hội, ngày lễ để 100% trẻ được tham gia tạo cho trẻ sự mạnh dạn tự tin. 4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục bản thân,đồng nghiệp và nhà trường * Kết quả đạt được: - Đối với trẻ : Đánh giá phát triển của trẻ lần 2: Tổng số trẻ : 29 cháu Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ TT Nội dung Đạt (%) C.Đạt (%) Trẻ hứng thú tham gia hoạt động 1 29 100 0 0 Âm nhạc 2 Kỹ năng vận động múa hát của trẻ 27 94 2 6 3 Kỹ năng vận động theo nhạc 27 94 2 6 4 Kỹ năng nghe hát 28 97 1 2 Khả năng khéo léo trong các trò 5 chơi của trẻ. 28 97 1 2 13 Nhìn vào đánh giá sự phát triển củ trẻ trên tôi cảm thấy vui mừng và hạnh phúc khi trẻ lớp tôi phụ trách lại đạt kết quả cao như vậy. Niềm vui đó cũng nhân rộng đến các bậc phụ huynh, được sự ủng hộ và tán thành của các bậc phụ huynh tham gia kết hợp với cô giáo để dạy trẻ tại nhà và hoạt giáo dục Âm nhạc ở lớp mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi Đặc biệt trong hoạt động giáo dục Âm nhạc trẻ hoạt động tích cực hơn, bản thân trẻ được tự nhận xét, trao đổi, trẻ trở lên năng động, sáng tạo và đạt được những kết quả đáng khích lệ -. Đối với giáo viên: Đã sử dụng tốt phương pháp sư phạm, nâng cao kiến thức cơ bản, kỹ năng thực hành của từng nội dung tạo hình, nắm vững phương pháp dạy học theo chương trình giảng dạy mầm non, có nhiều kinh nghiệm, sáng tạo trong tiết dạy, trong việc tạo môi trường học tập cho trẻ, đã tạo được niềm tin và thu hút sự quan tâm hỗ trợ của các bậc phụ huynh Trong các tiết dạy trẻ trên lớp về bộ môn tạo hình tôi đều được ban giám hiệu và tổ chuyên môn xếp loại tốt. -.Đối với phụ huynh học sinh: Đã có sự quan tâm và phối kết hợp tốt với giáo viên trong việc rèn các kỹ năng và cung cấp học liệu cho trẻ tham gia hoạt động Âm nhạc, cũng như phối hợp với giáo viên trong công tác chăm sóc giáo dục học sinh. -. Đối với bản thân và đồng nghiệp Bản thân tôi đã nắm vững về nội dung, phương pháp và có nhiều kinh nghiệm và sáng tạo hơn trong việc cho trẻ làm quen với hoạt động Âm nhạc. Với kết quả thu được ban đầu như thế tôi nghĩ mình có thể triển khai các giải pháp này cho các đồng nghiệp thông qua sinh hoạt chuyên môn,chuyên đề. .. để các đồng nghiệp có thể áp dụng vào trong quá trình giảng dạy một cách tích cực góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục 3. Kết luận, kiến nghị - Kết luận: Từ thực tế giảng dạy trẻ 4-5 tuổi trong quá trình cho trẻ làm quen với bộ môn Âm nhạc. Để đạt được kết quả như trên, tôi phải trăn trở rất nhiều, khảo sát ghi chép qua từng tháng, từng học kỳ và tôi rút ra được bài học kinh nghiệm như sau: - Cô phải biết sáng tạo trong môi trường hoạt động chung không làm trẻ ''sợ học'' mà phải kích thích mong muốn được đến trường, được đi học và yêu thích môn Âm nhạc. - Cô luôn quan tâm để ý từng cá nhân trẻ trong lớp. Nắm bắt đặc điểm nhận thức của từng trẻ và cú biện pháp giáo dục kịp thời để giúp trẻ tiếp thu một cách dễ dàng nhất Qua việc việc hướng dẫn trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi làm quen với các biểu tượng Âm nhạc, tôi nhận thấy rằng đây là một hoạt động có tác dụng không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ theo chương trình giáo dục Mầm non míi. Vì vậy cô giáo phải thật sự yêu nghề mến trẻ chăm sóc trẻ như con của 14 mình. Ngoài chuyên môn vững vàng cô phải thực sự hòa nhập vào thế giới trẻ thơ, đến với trẻ bằng tình cảm thân thương, tạo cho trẻ cảm giác thoải mái. - Chuẩn bị giáo án, đồ dùng dạy học chu đáo khi có giờ toán,đồ dùng phải đẹp, hấp dẫn, cốt truyện hay đảm bảo tính khoa học, tính giáo dục để trẻ hứng thú vào giờ học - Cần cho trẻ làm quen với Âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi và lồng ghép phù hợp. - Cô phải biết dùng những thủ thuật hay dí dỏm, tạo ra những tình huống bất ngờ lôi cuốn trẻ vào giờ học một cách nhẹ nhàng hấp dẫn Muốn có kết quả cao điều quan trọng giáo viên phải biết kết hợp giữa nhà trường –gia đình và xã hội. Thường xuyên học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, mang trí thức thắp sáng thế hệ mầm non, phấn đấu tất cả vì trẻ thơ thân yêu. Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi nhằm giúp trẻ phát huy khả năng sáng tạo, tính tích cực của trẻ, thông qua việc hướng dẫn trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi làm quen với các biểu tượng âm nhạc giúp trẻ phát triển toàn diện. Do trình độ sư phạm còng hạn chế, nội dung chương trình còn chưa phong phú và sâu sắc. Rất mong Hội Đồng KH, BGH nhà trường, các đồng chí, đồng nghiệp đóng góp ý kiến để tôi có nhiều kinh nghiệm trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. - Kiến nghị: Bản thân tôi mong muốn các cấp, các ngành. Đặc biệt là PGD ThànhSầm phố Sơn hàng năm quan tâm giúp đỡ về cơ sở vật chất, đầu tư trang thiết bị dạy học cho giáo viên thực hiện tốt phương pháp đổi mới trong công tác giảng dạy. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, xây dựng nhiều giờ dạy mẫu nhất là môn Âm nhạc cho chị em dự giờ, đúc rút kinh nghiệm trong công tác giảng dạy để xứng đáng với mục đích giáo dục. Rất mong sự giúp đỡ của Ban Giám hiệu nhà trường, Phòng Giáo dục Thành phố Sầm Sơn. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, xây dựng nhiều giờ dạy mẫu nhất là môn Âm nhạc cho chị em dự giờ,đúc rút kinh nghiệm trong công tác giảng dạy để xứng đáng với mục đích giáo dục. “Vì lợi ích mười năm trồng cây Vì lợi ích trăm năm trồng người” Xin trân trọng cảm ơn! XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ. Nghĩa Hưng , ngày 24 tháng 3 năm 2018. Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác 15 skkn Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 4 5 tuổiBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (133.26 KB, 25 trang ) CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Giúp trẻ tích lũy được sự sảng khoái cả ngày, giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt khi bước vào một ngày mới. Trẻ hứng thú tham gia giờ học, các kỹ năng luyện tập đối với trẻ nhẹ nhàng, thoải mái hơn, kiến thức, kĩ năng được nâng cao rõ rệt. Từ thực trạng trên tôi đã nghiên cứu, thu thập thông tin, điều tra khảo sát, hội thảo, thực hiện tiết dạy, hội thi ... theo giải pháp mới qua cách thức thực hiện, các biện pháp như sau: 1/Tạo môi trường học tập cho trẻ 2/ Giáo dục âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi: 3/ Tổ chức hoạt động học giáo dục âm nhạc 4/ Đưa ứng dụng CNTT vào các tiết học. 5/ Sử dụng các loại nhạc cụ, trang phục đa dạng *Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Trình độ chuyên môn: + Giáo viên đạt trên chuẩn trình độ đào tạo. + Cơ sở vật chất: Đảm bảo cho việc dạy và học, có đủ các đồ dùng phục vụ cho hoạt động *Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý của tác giả Sau khi thực hiện các biện pháp trên tại nhóm lớp mình, tôi thấy giờ học âm nhạc đạt kết quả tốt hơn, giờ học sinh động thoải mái, trẻ hứng thú học và tích cực tham gia vào các hoạt động. Cô và trẻ gần gũi nhau hơn, trẻ mạnh dạn và tự tin hơn tham gia vào các hoạt động. Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật Hưng Nhân, ngày 25 tháng 03 năm 2018 Người nộp đơn Đỗ Thị Thuý An 2 BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến : “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 4-5 tuổi”. 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến : Lĩnh vực phát triển thẩm mỹ 3. Tác giả: Họ và tên: Đỗ Thị Thuý An Giới tính: Nữ Ngày/tháng/năm sinh: 01/01/1982 Trình độ chuyên môn: Đại học Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Mầm non Phạm Kính Ân Điện thoại: 01638585963 Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến : 100% 4. Đơn vị áp dụng sáng kiến Tên đơn vị: Trường Mầm non Phạm Kính Ân Địa chỉ: Thị trấn Hưng Nhân, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình Điện thoại: 5. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Tháng 09 năm 2018 3 II. BÁO CÁO MÔ TẢ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến : “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 4-5 tuổi”. 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Lĩnh vực phát triển Thẩm Mỹ 3. Mô tả bản chất của sáng kiến 3.1. Tình trạng giải pháp đã biết: Giáo dục âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm mỹ ngoài ra còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm những cảm xúc trong quá trình cảm thụ và thể hiện âm nhạc. Khi nghe nhạc trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc ảnh hưởng những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm. Đồng thời âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng . Ngoài ra âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và tạo cảm xúc cho trẻ. Trẻ em ở lứa tuổi mẫu giáo rất nhạy cảm đối với âm nhạc. Trẻ rất thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động có âm nhạc. Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức thẩm mỹ cho trẻ, là phương tiện hình thành đạo đức cho trẻ biết yêu ghét rõ ràng. Giáo dục âm nhạc còn hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu tổ quốc, tình yêu thương con người rộng lớn. Hình thành và phát triển kĩ năng tốt trong sinh hoạt tập thể: Đó là tính tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi người. Giáo dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi trong cuộc sống. Qúa trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như: nghe cô hát, trẻ tự ca hát, nhảy múa, chơi trò chơi âm nhạc… sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hòa, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau thật vô cùng quan trọng nhưng hình thành cho trẻ thật không phải dễ dàng. Trong chương trình giáo dục mầm non mới, bộ môn giáo dục âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là một trong những hoạt động mà trẻ mầm non nói chung và trẻ 4-5 tuổi nói riêng rất yêu thích. Âm 4 nhạc là nguồn hứng thú để trẻ cảm thụ nghệ thuật và bộ môn này còn là phương tiện thiết thực cho các hoạt động giáo dục khác. Như hoạt động “Phát triển ngôn ngữ” hay “Hoạt động Khám phá khoa học”… Có thể coi âm nhạc là một bộ phân không thể tách rời trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ. Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục trẻ lòng yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: ca hát, vận động theo nhạc, múa, nghe hát, vỗ tay theo lời ca, trò chơi âm nhạc… , tôi nhận thấy bộ môn âm nhạc với các bé là vô cùng quan trọng, âm nhạc giúp các em trưởng thành hơn về cả tâm hồn và thể chất. Nhận thức được tầm quan trọng của âm nhạc với việc chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non nói chung và trẻ 4-5 tuổi nói riêng bản thân tôi là một giáo viên Mầm non, qua thực tế giảng dạy và trải nghiệm tôi thấy với những phương pháp trước đây khi dạy trẻ giờ hoạt động âm nhạc có những ưu, khuyết điểm sau: * Ưu điểm: Trẻ được tham gia các hoạt động văn nghệ, giúp trẻ thể hiện và nâng cao tính tự tin. Hầu hết giáo viên đều có trình độ trên chuẩn, được đào tạo kỹ lưỡng vì thế mà giáo viên ở lớp nắm vững phương pháp, có khả năng âm nhạc và giọng hát tốt. Trẻ thích hát từ khi còn rất nhỏ, gần như khi biết nói là trẻ bắt đầu học hát, trẻ được người lớn dạy cho nhiều bài hát, cũng như hiểu nội dung bài hát. Chính điều đó giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc chuyển tải kiến thức . Phụ huynh luôn quan tâm, ủng hộ cho các phong trào văn nghệ, hay hoạt động chung ở lớp, điều đó tạo cơ hội thuận lợi cho giáo viên xây dựng được những tiết học hay, chất lượng. * Về nhược điểm: Phương pháp giáo dục thẩm mỹ cũ về cơ bản vẫn theo kiểu truyền thống. Giáo viên chưa có nhiều hình thức tổ chức linh hoạt sáng tạo vào hoạt 5 động khiến trẻ gò bó chưa hứng thú học, chủ yếu là cô giáo hoạt động, trẻ cũng được coi là trung tâm nhưng chưa phát huy được năng lực của mình, tiết học chưa sôi nổi . Thời gian cho một hoạt động còn ít, trẻ ít có cơ hội rèn luyện, một số trẻ trong lớp còn nhút nhát. Khả năng âm nhạc của trẻ không đồng đều Sự phối hợp các phương pháp chăm sóc, giáo dục trẻ của giáo viên nhiều khi chưa hiệu quả, chưa tạo điều kiện phát huy hết tác dụng của từng phương pháp trong sự phối hợp Qua thực tế giảng dạy và khảo sát thực trạng khi sử dụng các phương pháp tôi nhận thấy ở lứa tuổi này còn rất nhiều trẻ tập trung chú ý chưa cao, thể lực còn yếu, khả năng vận động âm nhạc còn vụng về. Từ nhận thức về tầm quan trọng của việc dạy trẻ và thực tế các cháu trên lớp, từ yêu cầu chỉ đạo của ngành về cải tiến phương pháp giảng dạy theo quan điểm tích hợp "lấy trẻ làm trung tâm”. Vì vậy tôi luôn suy nghĩ phải làm thế nào dạy trẻ tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc để không còn tồn tại của phương pháp cũ và cần thiết tìm ra một số biện pháp . 3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến: *Mục đích của giải pháp: Tìm ra phương pháp truyền thụ phù hợp với trẻ, những kinh nghiệm truyền đạt, những thủ thuật, cùng với khả năng thể hiện giọng hát, tiếng đàn của cô giáo một cách hết sức hấp dẫn trẻ Giáo viên phải có những kinh nghiệm dựa trên đặc điểm tâm sinh lý phát triển của trẻ, có khả năng thể hiện nghệ thuật, đưa nghệ thuật đến với trẻ một cách phù hợp. Đồng thời Âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng. Nhịp điệu rắn rỏi với những âm sắc réo rắt, tiết tấu sôi nổi của bản hành khúc gợi cho trẻ niềm vui, hào hứng phấn khởi… Bài hát êm dịu, trầm lắng sẽ đưa trẻ đến tình cảm nhẹ nhàng, sâu lắng có khi cảm giác lại buồn…..Với tôi khi dạy giờ âm nhạc 6 giống như một bí quyết riêng giúp tôi thu hút trẻ, tạo ấn tượng đẹp khi trẻ tới trường lớp. Tôi luôn mong muốn mình phải làm thế nào để giúp trẻ học thật tốt bộ môn âm nhạc, tôi đã không ngừng suy nghĩ, học tập và sáng tạo, để tìm ra những cách thức giảng dạy và tạo ra môi trường học tập tốt nhất cho trẻ * Nội dung giải pháp Âm nhạc giống như là món ăn tinh thần không thể thiếu được trong cuộc sống hàng ngày của mỗi chúng ta, nó mang đến cho chúng ta những giây phút thư giãn thực sự thoải mái, cho ta cảm nhận cái đẹp của tự nhiên, quê hương, đất nước, con người. Là một giáo viên mầm non. Tôi nhận thấy trẻ em bây giờ rất thông minh và lanh lợi. Tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển hết những khả năng vốn có. Chính vì điều đó tôi đã luôn trăn trở, tìm tòi và sáng tạo, để tìm ra một số “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 4-5 tuổi”. Với những biện pháp mới trong sáng kiến này qua hoạt động giáo dục âm nhạc, tôi thấy so với giải pháp cũ thì giải pháp mới này có nhiều điểm khác biệt rõ rệt như: Giúp trẻ tích lũy được sự sảng khoái cả ngày, giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt khi bước vào một ngày mới. Trẻ hứng thú tham gia giờ học, các kỹ năng luyện tập đối với trẻ nhẹ nhàng, thoải mái hơn, kiến thức, kĩ năng được nâng cao rõ rệt. Từ thực trạng trên tôi đã nghiên cứu, thu thập thông tin, điều tra khảo sát, hội thảo, thực hiện tiết dạy, hội thi ... theo giải pháp mới qua cách thức thực hiện, các biện pháp như sau: 1.Tạo môi trường học tập cho trẻ Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc của mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ năng âm nhạc qua các trò chơi, các hoạt động sáng tạo làm phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. 7 Cung cấp cho trẻ nhiều nguồn âm thanh từ các loại lon, thùng thiếc, thùng giấy chứa đậu, hột hạt, gạo, các loại đá, các dụng cụ nhà bếp, khối gỗ, chén bằng sành… Có thể để giấy báo hay những loại giây phế liệu có kích cỡ lớn, tạo điều kiện cho trẻ sáng tạo ra các kiểu áo váy... theo ý tưởng cá nhân, phục vụ chơi vũ hội hóa trang, nhảy múa tự do. Tôi còn sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại băng nhạc thiếu nhi, mầm non, dân ca, nhạc cổ điển... các loại nhạc cụ dân tộc. Khi có điều kiện tôi dùng mô hình, tranh cho trẻ quan sát. Ngoài ra còn có một số đồ dùng khuyến khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: khăn choàng, cờ đuôi nheo, vòng đeo tay, chân, những con búp bê bằng vải hay thú nhồi bông làm bạn nhảy cùng trẻ. Tất cả những đồ dùng, đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử dụng. Khi bố trí góc âm nhạc tôi chú ý sao cho ở nơi đó tiếng ồn ào trẻ tạo ra tại góc không ảnh hưởng, làm phiền đến những hoạt động yên tĩnh ở góc khác. Tôi luôn tận dụng diện tích phòng học, phòng Âm nhạc và chú ý bố trí sắp xếp các học cụ để tạo môi trường học và thoải mái cho trẻ. Ví dụ: Khi thực hiện các hoạt động Âm nhạc mà trọng tâm là dạy múa minh họa, tổ chức ở phòng Âm nhạc để trẻ có thể tự mình soi gương và chỉnh sửa các động tác, kích thích trẻ hoạt động tích cực hơn. Trẻ mầm non phát âm còn chưa chuẩn vì thế giáo viên cần chú ý đến khả năng phát âm của trẻ để có sự điều chỉnh và sửa sai rèn luyện cho trẻ. Tôi luôn thay đổi trang trí góc âm nhạc thật sinh động theo chủ điểm để gây sự thu hút với trẻ. Tại đây, trẻ tự hát hay tự vận động theo nhạc, biểu diễn một mình hay một nhóm trẻ một cách thích thú và sáng tạo. VD: Chủ điểm Thực vật tôi làm các dụng cụ âm nhạc dưới dạng hoa lá. Chủ điểm Động vật dụng cụ âm nhạc là các con vật ngộ ngĩnh đáng yêu múa hát. Khuyến khích trẻ tự làm hay cùng trẻ trang trí một số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ đệm bài hát nhằm gây hứng thú cho trẻ khi sử dụng. Có thể cho trẻ phối hợp chơi với nhóm tạo hình trang trí váy áo làm mặt nạ hóa 8 trang....Trẻ vô cùng sung sướng khi được chơi với các đồ dùng dụng cụ âm nhạc do chính trẻ tạo ra . 2/ Giáo dục âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi. Thực tế giáo dục âm nhạc ở mẫu giáo cho ta thấy rằng năng lực tiếp thu thẩm mỹ về âm nhạc của trẻ không thể tự nó mà phát triển được, mà phải qua một quá trình: Học - chơi và mọi lúc mọi nơi. Mọi lúc mọi nơi cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc. Vào buổi sáng giờ đón trẻ tôi cho trẻ nghe nhạc những bài trong và ngoài chương trình phù hợp với lứa tuổi, với đề tài trẻ đang thực hiện. Giờ đón trẻ và tập thể dục buổi sáng Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các cháu chưa tự giác. Giai đoạn này trẻ tạm thời bứt ra những tình cảm âu yếm mà bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần tác động rất lớn. Trường Mầm non Phạm Kính Ân nơi tôi công tác đã sử dụng một số bài hát rất phù hợp với từng chủ đề chủ điểm để lôi cuốn thu hút trẻ trong giờ đón trẻ và giờ thể dục buổi sáng VD: Ở chủ đề Trường Mầm non tôi lựa chọn các ca khúc “Em đi Mẫu giáo” sáng tác Dương Minh Viên bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái vui vẻ trong lời ca :“Nắng vừa lên em đi Mẫu giáo...mừng vui đón em vào trường...”hay các bài hát như: Vui đến trường, Lớp chúng ta đoàn kết,… Hay như ở chủ đề Gia đình tôi lựa chọn các ca khúc: Cả nhà thương nhau, Ba ngọn nến lung linh, Mẹ ơi có biết, Một gia đình nhỏ một hạnh phúc to… trẻ không chỉ cảm nhận giai điệu của các bài hát mà qua đó trẻ yêu mến kính trọng yêu thương những người thân trong gia đình mình hơn . Ngoài ra, tôi còn tổ chức nghe nhạc trong các giờ khác. Đây là phương pháp giáo dục mầm non đạt hiệu quả cao. Qua thực tế, trong các giờ dạy trẻ về thơ, truyện, KPKH,...có sự tham gia của GDÂN sẽ làm cho tiết học trở nên phong phú hơn * Làm quen văn học : 9 Trong giờ LQVH giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu chuyện thông qua việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung... để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp nhau. Thông qua việc dạy bài thơ“ Hoa kết trái” của tác giả Thu Hà, sau khi trẻ đọc thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát “Hoa kết trái” do nhạc sỹ Phạm Thị Sửu phổ nhạc. Và chính giai điệu trữ tình của bài hát giúp cho ý thơ trong bài thơ được nâng cao, tiết học thêm sinh động, phong phú và trẻ rất chú ý. Có nhiều bài thơ có cùng chủ đề với bài hát, tuy là lời thơ không hoàn toàn trùng với lời bài hát nhưng mang ý nghĩa mở rộng nhận thứ cho trẻ trong tiết học đó như : Trẻ đọc bài thơ “Bó hoa tặng cô” của Ngô Quân Miện Ngày mồng tám tháng ba ……………………………… Của đồng quê ngọt ngào. Sau khi đọc thơ kết hợp hát bài: “Mừng ngày 8/3”(Tân Huyền) giúp trẻ cảm thụ và hiểu thêm nội dung bài thơ. Đồng thời thể hiện tình cảm của trẻ thông qua tiết học đó. Khi cho trẻ đọc bài thơ “Bác Hồ của em” kết hợp nghe hát bài “Nhớ ơn Bác” của Phan Huỳnh Điểu; Thơ “Chú bộ đội hành quân trong mưa” kết hợp nghe hát bài “Màu áo chú bộ đội” của Nguyễn Văn Tý. Đây là một kinh nghiệm làm cho các tiết thơ, truyện thêm phần sinh động, hấp dẫn đồng thời giúp trẻ cảm thụ nội dung của bài thơ, câu chuyện đó qua bài hát đó chứ không phải là một nội dung lồng ghép để chuyển tiếp cho hay. Ngoài ra một số bài đồng dao, thơ, truyện trong chương trình cũng được nhiều nhạc sĩ sáng tác thành nhạc và cũng từng được xoay chuyển hát như:“Gánh gánh gồng gồng”,“Chi chi chành chành”, ”Rềnh rềnh ràng 10 ràng”Giúp trẻ tiếp thu nhanh, mau thuộc và gây hứng thú trong quá trình học của cháu. *Khám phá khoa học: Để giúp trẻ hiểu đúng đắn về những đề tài của giờ hoạt động chung làm quen khám phá khoa học thông qua việc trò chuyện, đàm thoại, quan sát, trò chơi...thì việc kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có cảm xúc với các đối tượng như bài “Giới thiệu một số loài hoa” yêu cầu là trẻ phân biệt được một số loại hoa, so sánh, nhận xét sự giống và khác nhau...biết thưởng thức vẻ đẹp, mùi thơm, yêu quí, bảo vệ...Sau đó ta cho trẻ nghe bài “Màu hoa” hoặc có thể cho cháu nghe bài “Ra vườn hoa” của Văn Tấn. Trong chủ đề nghề nghiệp như “Chú công nhân” giáo viên yêu cầu trẻ nắm được công việc, ý nghĩa của công việc đó, yếu quí người lao động...kết hợp cho trẻ nghe bài “Cháu yêu cô chú công nhân” của Hoàng Văn Yến. Khi dạy đề tài “Chú bộ đội” nghe bài “Cháu thương chú bộ đội”, “Làm chú bộ đội”, “Gác trăng” của Nguyễn Trí Tân...Nhằm giúp trẻ hiểu được trong đêm trung thu đó các chú bộ đội phải đứng gác giữ cho Tổ quốc được thanh bình để các em thiếu nhi được “Rước đèn trong đêm trăng”. Và còn nhiều chủ đề khác cũng vậy, ở đây chúng ta không nên dừng lại ở phần nghe để chuyển tiếp mà nghe hát để nắm thêm nội dung thông qua đề tài dạy đó. * Tạo hình: Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, cô mở máy cho trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó, thì ở đây ngoài nội dung trên tôi đã tổ chức nhiều tiết ở trên lớp với nội dung là cho trẻ nghe bài hát có nội dung phù hợp với đề tài và dạy vào phần hướng dẫn, đàm thoại trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung bài hát giáo viên kết hợp đàm thoại như: Vẽ hoa, nghe hát bài “Màu hoa” rồi cô cùng trẻ trò chuyện về các loại hoa trong bài hát. + Trong bài hát các con vừa nghe những bông hoa đó có màu gì? 11 + Ngoài những bông hoa đủ màu sắc đó thì bài hát còn có gì nữa ( nhiều lá, nhiều cây...)…. Những câu hỏi đàm thoại đó giúp trẻ có thêm một số ý tưởng trong quá trình vẽ để có sản phẩm sáng tạo. *Giáo dục âm nhạc giờ hoạt động ngoài trời Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc, hát những bài có nội dung theo đề tài hoặc giáo dục cho trẻ thông qua các bài như: "Quan sát cây xanh trong sân trường". Sau khi quan sát xong cô cho trẻ hát bài "Em yêu cây xanh" hoặc "Trồng cây"... Qua đó trẻ sẽ được củng cố lại bài hát cũ hoặc làm quen với bài hát mới. Giáo dục các cháu trồng cây, có ý thức chăm sóc và bảo vệ cây. Hình thành cho trẻ tình yêu thiên nhiên cuộc sống... Cùng trẻ trò chuyện về bài hát, giải thích cho trẻ về nội dung lời ca, có âm nhạc nhận thấy trẻ thích hẳn lên, vui thú, làm cho hoạt động thêm nhẹ nhàng, thoải mái. Từ đó nhận thấy trẻ rất thích được dạo chơi, trẻ nhanh nhẹn hào hứng tham gia vào các hoạt động, còn giúp trẻ củng cố lại kiến thức đã học hoặc làm quen với bài hát mới giúp trẻ vào giờ học âm nhạc được dễ dàng, tự tin hoà mình cùng cô. Nhận thấy bước đầu trẻ có khả năng phát triển về âm nhạc. *Giáo dục âm nhạc thông qua giờ hoạt động góc: Theo chương trình giáo dục Mầm non mới hiện nay, Hoạt động góc đi đôi với Hoạt động học . Ở Hoạt động học, mỗi tuần chỉ có một giờ hoạt động, vì vậy việc hướng dẫn trẻ hoạt động theo nhạc thông qua các giờ hoạt động cũng là biện pháp rất cần thiết. Phương pháp này nhằm phát triển ở trẻ cảm giác nhịp điệu về âm nhạc, qua đó giúp trẻ thể hiện nhịp điệu âm nhạc bằng chính hoạt động của mình. Trẻ có thể cảm nhận và tự vận động theo ý thích của mình. Tôi hướng dẫn trẻ vận động dưới nhiều hình thức: Hát kết hợp vỗ tay đệm theo bài hát, kết hợp nhún nhảy, lắc lư, giậm chân, Hát kết hợp một số động tác đơn giản như vẫy cánh tay, cuộn cổ tay, nhún, đi, chạy...Hát kết hợp minh hoạ theo lời ca. 12 Để thực hiện có hiệu quả các hình thức trên, tôi hướng dẫn thực hiện bằng cách: + Bắt nhịp cho trẻ hát và cho trẻ vỗ tay cùng cô (cô vỗ tay chậm, nhịp nhàng để trẻ vỗ theo) + Bắt nhịp cho trẻ hát hoặc bật băng casset, cô và trẻ cùng nhún nhảy hoặc lắc lư theo bài hát. + Những bài hát nào có thể múa minh hoạ, cô cho trẻ vừa hát theo băng nhạc vừa làm động tác minh hoạ cùng cô. Việc cho trẻ vận động theo nhạc ở Hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết hưởng ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của cơ thể sao cho phù hợp với nhịp điệu âm nhạc, không nhất thiết yêu cầu trẻ phải vận động giống như cô. *Giáo dục âm nhạc thông qua các hội thi, ngày hội: Một năm trường mầm non Phạm Kính Ân nơi tôi đang công tác, có tổ chức rất nhiều ngày hội ngày lễ và các cuộc thi cho các bé. Điển hình như đầu năm học 2017-2018 vừa qua trường tôi đã tổ chức ngày “Ngày hội đến trường của bé”, “Bé vui Tết Trung Thu”, hay như hội thi “Bé khoẻ bé tài năng” vừa tổ chức đầu tháng 3/2018 …Ở mỗi một ngày lễ, hội thi trường tôi đã dàn dựng để tổ chức các tiết mục văn nghệ vô cùng đặc sắc, sinh động và công phu có mời đông đủ phụ huynh tham dự. Nhận thấy nhiều phụ huynh rất phấn khởi về những kết quả của con mình. Điều này có tác dụng rất lớn đến việc thu hút phụ huynh đưa con đến lớp Mẫu giáo và lòng tin đối với nhà trường. Và cũng là để phụ huynh có hướng phát huy năng khiếu ở trẻ. Trong cuộc thi trẻ rất hào hứng, mạnh dạn, tự tin tham gia vào các hoạt động có âm nhạc, trẻ thích biểu diễn và say mê với âm nhạc. Trong các ngày Hội đến trường của bé, ngày nhà giáo Việt Nam, ngày bế giảng Tết thiếu nhi 1/6... nhà trường dành nhiều thời gian cho các cháu biểu diễn văn nghệ. Đó cũng là một hình thức tuyên truyền về ngành học rất lớn. Trẻ rất thích tự làm và được khen, giúp trẻ phát triển trí tuệ, nhanh nhẹn, hồn nhiên, tự tin trước mọi người và cảm nhận được vẻ đẹp, cái hay của âm nhạc. Mặt khác sự cảm thụ tích cực 13 của trẻ về âm nhạc không nên dừng lại ở việc cho trẻ hát lại những bài hát được người lớn truyền thụ mà tri thức và kỹ năng về âm nhạc sẽ được hình thành và tồn tại lâu bền ở trẻ . Tất cả những hình thức biểu diễn, những tác phẩm âm nhạc như đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi, vận động theo nhạc đệm, đều gây cho trẻ những hứng thú nhất định và nếu biểu diễn thành công sẽ có giá trị giáo dục sâu sắc hơn. Vì sự giáo dục thẩm mỹ bằng nghệ thuật của âm nhạc chỉ được coi là hoàn thiện khi một tác phẩm âm nhạc truyền thụ cho trẻ và sau này chính những trẻ em đó tham gia tái hiện đầy đủ tác phẩm âm nhạc đó. 3/ Tổ chức hoạt động học giáo dục âm nhạc *Phát triển thẩm mỹ: Do đặc điểm của lứa tuổi Mẫu giáo nên giáo dục các cháu cần tiến hành theo phương châm "Học mà chơi - chơi mà học" theo chương trình giáo dục Mầm non mới. Một giờ học giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động: Trọng tâm là ca hát thì nội dung chính là tập cho các cháu hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc. Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là trẻ được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm. Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cô tổ chức cho trẻ biểu diễn giống như một đêm văn nghệ, giúp trẻ ôn lại những bài đã học, tự tin mạnh dạn trước đông người. Dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng. Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc thì cô hướng dẫn trẻ cách vận động theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Việc dạy trẻ vận động nhịp nhàng theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi lại vững vàng, chạy nhẹ nhàng. Tất cả những vận động của tay chân, thân mình nhờ có sự phụ hoạ âm nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàn hơn. 14 Vận động theo nhạc tạo cho trẻ sự hoạt bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng…v..v… Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc được tốt hơn, giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong phương pháp dạy học: Vào đầu giờ học cô có thể trò chuyện về chủ đề, xem vật thật, tranh ảnh, hình ảnh qua máy vi tính... có chủ đề theo nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm, vào bài học một cách nhẹ nhàng, tự tin không gò bó trẻ. Mọi giờ học hoạt động làm quen âm nhạc đều có phần nghe hát và trò chơi âm nhạc. Vì sự cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với sự phát triển nhận thức. Nó đòi hỏi trẻ phải chú ý, quan sát nhạy bén. Trẻ tập trung nghe nhạc, so sánh âm thanh làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm thanh đó, ghi nhớ những đặc điểm, tính chất cảu hình tượng âm nhạc. Trò chơi âm nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động chạy nhảy... trẻ sẽ hoạt bát nhanh nhẹn và rất hứng thú trong giờ học. Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cô giáo phải hát đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc bài hát, cô giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài. Cô phải chuẩn bị nhạc cụ cho trẻ như ở lớp tôi: tôi sử dụng phách tre, phách gỗ, xắc xô, lúc lắc, trống cơm, đàn ocgan.... Trẻ hát đúng, hát hay chưa đủ mà còn dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc nhịp điệu. Trẻ vừa hát vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc, trông trẻ thật hồn nhiên dễ thương. Hầu hết các bài hát có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là hoạt động nghệ thuật, dùng hình thể, tư thế để biểu hiện lên tư tưởng, tình cảm của một tác phẩm. Múa và âm nhạc quan hệ mật thiết và không tách rời nhau. Một bài hát cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi hình thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và không làm trẻ bị nhàm chán. Có thể cho trẻ mặc trang phục theo bài hát, giúp trẻ biết trang phục của một số vùng miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát nghe tôi chọn bài hát có nội dung phù hợp toát lên nội dung chính của bài dạy hát. 15 Ví dụ: Dạy hát bài "Làm chú bộ đội" thì tôi chọn bài nghe hát: "Màu áo chú bộ đội" nhằm hướng trẻ vào nội dung bài học một cách dễ dàng và dễ giáo dục cho trẻ. Trẻ được nghe những bản nhạc phù hợp, trẻ sẽ cảm nhận giai điệu, ý nghĩa đời sống văn hoá vùng miền qua bài hát. Khi múa có thể mặc trang phục theo yêu cầu theo bài hát để bài học thêm sinh động và hứng thú hơn. Để tăng phần hấp dẫn của giờ học cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc nhằm phát triển năng khiếu, ôn luyện kiến thức kỹ năng cho trẻ về âm nhạc. Sự phản ứng âm thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc của trẻ. Cô hướng dẫn cách chơi rõ ràng, cụ thể, dần dần nâng cao yêu cầu của trò chơi. Tôi cho số đông trẻ được tham gia chơi, tôi nhận thấy một giờ hoạt động âm nhạc cần đảm bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo lời ca, trẻ được nghe hát và được chơi trò chơi âm nhạc. Trong một tiết học được tổ chức thực hiện như trẻ được chơi với cô, được gần gũi trò chuyện với cô, không gò bó trẻ. Về đội hình không cứng nhắc như trước đây, có thể cho trẻ thay đổi nhiều đội hình khác nhau: Hình tròn, chữ u, tự do... để trẻ được thoải mái hoạt động nhanh nhẹn. Trong giờ hoạt động âm nhạc cần cho trẻ làm quen với một số bài hát khác, có nội dung phù hợp và phù hợp với lứa tuổi có thể do cô sáng tác hoặc sưu tầm. Trong giờ học tôi luôn tuyên dương kịp thời những cháu hát đúng, hát hay, vận động thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối không chê trẻ, tôn trọng trẻ, nhẹ nhàng sửa sai đối với những trẻ thực hiện chưa đúng. Việc dạy học phụ thuộc vào việc giáo dục. Do đó nội dung các bài dạy không chỉ đơn thuần là một nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là một phương tiện giáo dục. Vì vậy tôi luôn quan sát và nhận xét xem trong quá trình học tập trẻ có hoạt động không? Có thích thú không? Tìm hiểu nguyên nhân vì sao trẻ không hoà đồng chùng bạn để có hướng tìm cách đưa trẻ hoà nhập với bạn bè, dần dần tôi thấy trẻ rất thích học giáo dục âm nhạc. Vào bài sinh động để thu hút sự chú ý của trẻ: Có thể sử dụng những đồ dùng vật thật hay những câu đố, những đoạn clip làm nổi bật chủ đề dạy. 16 Ví dụ: Ở chủ đề thực vật dạy bài hát “Màu hoa” cô giáo có thể trang trí ở lớp một số loại hoa tươi để thu hút trẻ: Ở chủ đề động vật dạy vận động minh họa bài hát “Đố bạn” cô dùng các câu đố về các loại động vật, sử dụng mũ minh họa của các con vật được nhắc tới trong bài hát cho trẻ đội, dưới hình thức tổ chức một cuộc thi để trẻ được thể hiện: Tổ chức các hoạt động đa dạng dựa vào các hoạt động trọng tâm. Ví dụ: Tổ chức vận động minh họa là trọng tâm thì có thể cho trẻ làm quen với cô bộ đội khi mở đầu để giới thiệu về vận động minh họa theo bài hát: “chú bộ đội Ví dụ: Nghe hát là trọng tâm thì cô có thể cho trẻ nghe dưới nhiều hình thức khác nhau như: Nghe cô hát cùng điệu bộ, cử chỉ minh họa, hay cô diễn rối, cô cho nghe giai điệu để trẻ cảm nhận, cho trẻ xem video: Tổ chức biểu diễn có thể sử dụng nhiều hình thức như: Múa, hát, hát nối tiếp * Một số trò chơi phục vụ trong giờ âm nhạc: Đối với trẻ thơ, được hoạt động với âm nhạc thông qua các trò chơi là một biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi đã trở thành phương tịên để đem đến cho trẻ các yếu tố diễn tả của nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoả mái. Hiện nay, trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc. Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng thông qua tai nghe âm nhạc. Chính vì vậy bản thân đã tìm tòi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ. 17 a.Trò chơi “Nghe thấu hát tài” : Trò chơi giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt, truyền tin cho bạn đúng -Chuẩn bị : Một số câu hát trong các bài hát trong chương trình mà trẻ đã thuộc. -Cách chơi: Thành viên thứ nhất của 2 đội ra ngoài lớp, cô nói thầm vào tai từng trẻ đại diện của 2 đội một câu hát giống nhau. Sau đó 2 trẻ có trách nhiệm chạy về đội của mình và nói lại câu hát đó cho bạn thứ 2, bạn thứ 2 nói thầm vào tai cho bạn thứ 3...Và cứ thế tiếp tục cho đến trẻ cuối cùng của đội, trẻ cuối cùng lên hát lại câu hát đó. Nếu đội nào hát đúng và nhanh hơn thì thắng cuộc. Ví dụ: Cô nói thầm vào tai trẻ đại diện 2 đội câu hát: “Yêu chú công nhân lớn lên cháu lái máy cày”. Hai trẻ đại diện chạy về nói thầm vào tai cho bạn thứ 2 của đội mình...Và cứ thế cho đến bạn cuối cùng của đội lên hát lại đúng lời của câu hát trên và nhanh trước đội kia là thắng cuộc. b.Trò chơi: “Tai ai thính” Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các nhạc cụ khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ. - Chuẩn bị : một số nhạc cụ âm nhạc như sau Đàn organ bằng đồ chơi điện tử, kèn nhựa, kèn bằng vỏ ốc, phách gõ bằng tre, bằng vỏ nghêu, đàn gõ bằng tre, trống gõ bằng lon, bằng quả bầu khô... Cách chơi : Trẻ nghe và phân biệt âm thanh của các nhạc cụ. Cô giới thiệu cho trẻ biết từng loại nhạc cụ và âm thanh của các loại nhạc cụ đó như: + Cô đàn organ và nói cho trẻ biết đó là tiếng đàn organ. + Cô thổi kèn bằng nhựa và cho trẻ biết đó là tiếng kèn bằng nhựa. + Cô gõ phách bằng tre và cho trẻ biết đó là tiếng gõ bằng phách tre... Sau khi giới thiệu hết các loại nhạc cụ, cô lần lượt đánh đàn, gõ các loại nhạc cụ cho trẻ vừa nghe, vừa xem và cô hỏi trẻ tiếng nhạc cụ gì? Khi trẻ đã quen, cô cho trẻ ngồi không nhìn thấy nhạc cụ, sau đó cô đánh đàn, gõ, thổi các loại nhạc cụ và hỏi xem trẻ nhận biết được âm thanh của loại nhạc cụ nào. Sau đó cho trẻ chia làm 2 đội và thi đua, nếu đội nào đoán sai phải hát một bài 18 theo yêu cầu của đội đoán đúng. Nếu đoán đúng sẽ được khám phá, trải nghiệm với nhạc cụ đó. c.Trò chơi: “Giai điệu thân quen” Trò chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai điệu bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát. - Chuẩn bị: Đàn ocgan có các bài hát trong chương trình mà trẻ đã được học. Cách chơi: Cô đánh đàn cho trẻ nghe giai điệu bài hát, 2 đội rung xắc xô giành quyền trả lời bằng cách nói rõ tên bài hát vừa nghe, nếu đúng mỗi trẻ trong đội được tặng một bông hoa, nếu sai quyền trả lời thuộc về đội bạn. Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu “ Lá xanh vẫy vẫy như gọi em đi nhanh đi nhanh...” thì trẻ phải nêu được đó là bài hát “Lá xanh” d.Trò chơi “Ô cửa bí mật” Trò chơi giúp trẻ được ôn luyện các bài hát, tạo cho trẻ mạnh dạn lên biểu diễn và mong muốn được khám phá những bí mật bên trong những ô cửa. - Chuẩn bị: Cô chuẩn bị một phần mềm Powerpoint các ô cửa bí mật, bên trong các ô cửa có các hình ảnh chứa nội dung bài hát mà cô muốn trẻ hát. VD : Chủ đề nghề nghiệp, cô chọn các hình một số nghề nghiệp phổ biến mà trẻ biết rồi cho trẻ chọn ô cửa trẻ muốn chọn, rồi cho trẻ về tổ để bàn bạc suy nghĩ rồi cả tổ cùng hát bài hát có nội dung như hình vẽ ấy, cô giáo sẽ đánh đàn cho trẻ ở tổ đó để thực hiện bài hát mà trẻ thể hiện. Phần thưởng dành cho các đội hát đúng với nội dung ô cửa. -Cách chơi : Chia trẻ làm 3 tổ, 3 tổ trưởng lần lượt lên đại diện chọn ô cửa , rồi về tổ mình suy nghĩ 1 phút, hết 1 phút cả tổ cùng thực hiện bài hát như nội dung ô cửa vừa mở ra. Ví dụ: Chủ đề thế giới động vật, tổ 3 mở ô cửa số 3 có con mèo thì hát một bài hát nói về con mèo như: “Ai cũng yêu chú mèo” hay “Thương con mèo”... Nếu mở ô cửa nào mà hát được bài hát có nội dung đúng với hình ảnh trong ô cửa đó thì đội đó được tặng một đồng tiền vàng. Tiếp tục đội kia chọn ô cửa. 19 Nếu đội nào chọn ô cửa mà không hát được bài hát có nội dung như hình ảnh trong ô cửa thì quyền hát thuộc về đội bạn. e.Trò chơi “Thi xem ai nhanh nhất” Trò chơi phát triển tai nghe, trẻ phản ứng nhanh với các loại tiết tấu khác nhau và ghi nhớ có chủ định. Chuẩn bị: 3-4 vòng tròn (Hoặc ghế), xắc xô, đàn ocgan. Cách chơi: Cô có từ 3-4 vòng tròn, số trẻ mỗi lần tham gia chơi hơn số vòng 1-2 trẻ, cô mở nhạc cho trẻ vừa vỗ tay và hát. Sau đó cô lắc xắc xô, trẻ sẽ nhảy thật nhanh vào trong vòng tròn. Nếu trẻ nào chạy chậm vào vòng tròn thì phải nhảy lò cò xung quanh lớp. 4/ Đưa ứng dụng CNTT vào các tiết học. Tôi thường xuyên vào các trang web như: you tube.com, nhac cua toi.vn, zing.mp3…để tìm các tư liệu phù hợp với nội dung bài dạy sau đó làm các hiệu ứng với hình ảnh, ảnh động, sdile show, video clip ….kết hợp với các phần mềm: pwerpoint, photoshop… Để sử lí hình ảnh, cắt nhạc và sử dụng trong bài dạy. Ví dụ: Ở chủ đề bản thân: Bài hát“ Mừng sinh nhật” Sử dụng hình ảnh, đoạn clip “bé và các bạn đang dự 1 buổi sinh nhật của bạn”. Ở chủ đề nghề nghiệp: dạy bài hát “Cháu yêu cô chú công nhân” Có thể kết hợp cho trẻ xem hình ảnh “chú công nhân đang xây nhà, cô công nhân đang may quần áo” tương ứng vào mỗi câu hát, đến câu hát nói về ai thì trẻ xem hình ảnh tương ứng về người đó…Trẻ có thể vừa hát hưởng ứng theo bài hát bằng cách vỗ tay theo tiết tấu của bài hát. Tiết học của trẻ sẽ thêm vui nhộn và sinh động hơn. Với những bài hát nghe thuộc làn điệu dân ca, cô có thể cho trẻ xem hình ảnh, clip về những cuộc thi hát dân ca, hát đối, hát quan họ ở hội Lim. Khi trẻ được trực tiếp xem các đoạn video clip, cô biểu diễn bằng trang phục áo tứ thân trẻ sẽ hứng thú và có cảm xúc hơn với những làn điệu dân ca đó: 20 Ví dụ: Với những bài hát về dân ca, tôi đưa hình ảnh về các lễ hội ngày hội chợ măng non: Kéo cưa lừa xẻ, thằng Bờm có cái quạt mo, cô giáo em là hoa ê ban……. Với các bài hát về Bác Hồ, khi nghe bài hát “Ai yêu nhi đồng bằng Bác Hồ Chí Minh” kết hợp cho trẻ xem các hình ảnh, clip về Bác Hồ với các cháu thiếu nhi…trẻ sẽ thấy Bác Hồ rất hiền từ giống như một người ông rất gần gũi với các cháu: Những trò chơi âm nhạc tôi sưu tầm những âm thanh gần gũi trong thực tế như các hiện tượng thiên nhiên: Tiếng suối chảy róc rách, tiếng mưa rơi rì rào, tiếng gió thổi vi vu, tiếng chim hót véo von…Những âm thanh trong cuộc sống (tiếng còi tàu, tiếng còi ô tô, tiếng gà gáy…) Để phát triển sự nhạy cảm và tai nghe cho trẻ. 5/ Sử dụng các loại nhạc cụ, trang phục đa dạng Khi trẻ khai thác hết, chơi liên tục, trẻ cảm thấy chán tôi sẽ thay đổi ngay. Ví dụ như: Dùng lời kích thích trẻ : “Hôm nay góc âm nhạc có đồ dùng đồ chơi mới, các con hãy đến thử xem”. Mỗi lần nên thay đổi 3-4 đồ dùng, đồ chơi. Giáo viên khuyến khích trẻ trải nghiệm, tìm tòi, khám phá những đồ dùng đồ chơi mới. Ví dụ: như dưới sự giúp đỡ của cô trong quá trình trẻ chơi, trẻ tự phát hiện ra âm thanh của chén sành chén sứ khi chứa lượng nước khác nhau, thì các chén tạo ra âm thanh khác nhau. Giáo viên gợi ý cho trẻ biết phối hợp những đồ dùng đồ chơi cũ với đồ dùng đồ chơi mới, gây hứng thú cho trẻ. Ví dụ: Để gõ đệm cho một bài hát, gợi ý trẻ sử dụng trống lắc, phách… trẻ kết hợp với việc sử dụng đũa gõ những ly thủy tinh có lượng nước khác nhau tạo ra một tổ hợp âm thanh hài hòa, rất hay. Trong quá trình trẻ chơi tại góc âm nhạc, giáo viên có thể tận dụng để giới thiệu cho một số đàn dân tộc trẻ biết. Ví dụ về đàn tranh, sau khi cô giới thiệu chọn tiếng đàn tranh trong đàn organ, cô cho trẻ nghe một bài hát quen thuộc giúp trẻ dễ cảm thụ. 21 Sử dụng các loại trang phục gây hứng thú cho trẻ: Để tạo cho trẻ các trang phục biểu diễn hấp dẫn, bắt mắt, tôi dùng các trang phục làm từ ruy băng, giấy màu các loại, trang kim, xốp các màu, phế liệu…Cô và trẻ cùng nhau trang trí để làm trang phục kích thích trẻ tham gia hoạt động. Trẻ được mặc bộ quần áo do chính mình tham gia trang trí sẽ phấn khởi và hứng thú hơn với hoạt động âm nhạc. Rèn nề nếp kỹ năng cho trẻ: Qua các tiết học và hoạt động, tôi rèn cho trẻ biết thực hiện theo hiệu lệnh, khẩu lệnh tạo cho trẻ có cảm giác tự tin, mạnh dạn khi lên biểu diễn. Tìm cách vào bài sinh động để thu hút sự chú ý của trẻ. Ví dụ: chủ điểm “động vật” khi dạy với đề tài: “Gà trống thổi kèn”, tôi hóa trang và đóng chú gà trống đang thổi kèn để gây sự hứng thú cho trẻ. Ví dụ: chủ điểm “nghề nghiệp” khi dạy với đề tài: “Ba em là công nhân lái xe” tôi sẽ dùng trang phục của em bé đang hát về ba của mình làm nghề lái xe… 3.3 Khả năng áp dụng của giải pháp Qua việc áp dụng một số biện pháp, tôi tự nhận thấy chất lượng về môn giáo dục âm nhạc ở lớp tôi nói riêng, khối 4 tuổi và toàn trường nói chung tăng lên khá rõ, các cháu rất thích học môn này. Rất mạnh dạn tham gia vào các hoạt động không chỉ có giáo dục âm nhạc. Chính vì vậy mà để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua tình hình thực tế ở trường, lớp hoạt động nghệ thuật trong trường mầm non như: hát, nghe nhạc, vận động sáng tạo, trò chơi ...có tác dụng rất lớn trong việc tạo sự hưng phấn, phát triển nhận thức, trí tưởng tượng, giáo dục những tình cảm xã hội lành mạnh, làm phong phú thế giới nội tâm của trẻ, hình thành phát triển tình cảm thẩm mĩ, kích thích khả năng sáng tạo của trẻ trong quá trình khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh. Vì vậy tôi tôi trao đổi các biện pháp với chị em đồng nghiệp trong khối cũng như các khối khác có thể áp dụng được những giải pháp mới này giúp cho chuyên môn của tập thể giáo viên trường tôi đã vững nay còn vững hơn về các phương pháp mới, tạo cơ 22 hội cho các con học sinh phát triển toàn diện hơn, giúp cho các chị em đồng nghiệp thực hiện đạt kết quả rất tốt. Trường tôi coi đây là một chuyên đề giảng dạy được đưa ra tổ chuyên môn và hội đồng chuyên môn nhà trường tham gia góp ý để hoàn thiện hơn trong công tác giảng dạy. Bản thân tôi thiết nghĩ mỗi đơn vị trường học có thể thực hiện sáng kiến này để nâng cao chất lượng giáo dục thể chất giúp trẻ phát huy được tính tích cực, óc sáng tạo và hứng thú say mê vào tiết học. 3.4 Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng giải pháp 1. Về phía trẻ: Kết quả đạt được cuối năm như sau: Nội dung Kĩ năng Tốt SL % hát 20/35h/s 57 Khá Trung bình SL 9/35h/s % 26 SL 5/35h/s % 14 10/35 h/s 29 7/35 h/s 20 đúng nhạc của trẻ Kĩ năng biểu 17/35h/s 49 diễn của trẻ Sau khi thực hiện các biện pháp trên tại nhóm lớp mình, tôi thấy giờ học âm nhạc đạt kết quả tốt hơn, giờ học sinh động thoải mái, trẻ hứng thú học và tích cực tham gia vào các hoạt động. Cô và trẻ gần gũi nhau hơn, trẻ của lớp mạnh dạn và tự tin hơn trước rất nhiều. Một số cháu còn tham gia vào đội văn nghệ của lớp( cháu Gia Linh, Anh Thư, Đức Anh, Chung Hiếu…). và biểu diễn rất tự tin, mạnh dạn. Qua các biện pháp trên giờ học âm nhạc trở nên sinh động, thoải mái, trẻ học hứng thú và tích cực hơn. Cô và trẻ gần gũi nhau hơn, trẻ mạnh dạn, linh hoạt và nhanh nhẹn hơn. Trẻ tích cực tham gia hoạt động cùng tập thể. 2. Về phía giáo viên: Có thêm kinh nghiệm giảng dạy bộ môn âm nhạc. 23 Giáo viên phát huy sự sáng tạo của trẻ, khen ngợi , động viên sửa sai kịp thời và tạo môi trường học tốt cho trẻ. Lắng nghe ý kiến đóng góp xây dựng, biết sửa chữa khuyết điểm và phát huy ưu điểm của bản thân. Bản thân cũng tự rút kinh nghiệm sau mỗi hoạt động để giúp trẻ phát triển tốt hơn. Việc giúp trẻ học tốt và hứng thú với môn âm nhạc là điều mà tôi nghĩ là ai cũng mong làm được vì vậy cần tận dụng các biện pháp lồng ghép các môn học khác sao cho phù hợp và gây hứng thú đối với trẻ. Cô giáo sưu tầm nhiều hình ảnh tư liệu có liên quan đến chủ đề âm nhạc cần dạy. Lắng nghe ý kiến đóng góp xây dựng, rút kinh nghiệm sau mỗi hoạt động để giúp trẻ phát triển tốt hơn. 3. Về phía phụ huynh: Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh học sinh để phối hợp giữa gia đình và nhà trường để chăm sóc giáo dục trẻ. Vận động phụ huynh mang những đồ dùng nguyên phế liệu như : Vỏ chai, lọ, hột hạt nhằm kết hợp cùng giáo viên bổ sung thêm đồ dùng sáng tạo trong các góc lớp, đặc biệt là góc âm nhạc. 3.5. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: - Trình độ chuyên môn: + Giáo viên đạt trên chuẩn trình độ đào tạo. + Cơ sở vật chất: Đảm bảo cho việc dạy và học, có đủ các đồ dùng phục vụ cho hoạt động "Giáo dục âm nhạc” 4. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền. Tôi xin cam đoan sáng kiến "Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 4-5 tuổi” là do tôi nghiên cứu qua thực tế giảng dạy, qua tài liệu và học hỏi chị em đồng nghiệp. Nếu xảy ra tranh chấp về quyền sở hữu đối với nội dung của sáng kiến tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo sở GD&ĐT Thái Bình. 24 Trên đây là báo cáo mô tả sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 4-5 tuổi” được tôi áp dụng vào thực tế giảng dạy trong năm học 2017- 2018 đã mang lại thành công cho tôi. Kính mong nhận được ý kiến bổ sung của các cấp lãnh đạo. Tôi xin chân thành cảm ơn! Cơ quan, đơn vị áp dụng sáng kiến Hưng Nhân, ngày 25 tháng 3 năm 2018 Tác giả sáng kiến Đỗ Thị Thuý An 25 Skkn phương pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt môn âm nhạc
PHƯƠNG PHÁP GIÚP TRẺ 4 -5 TUỔI HỌC TỐT MÔN ÂM NHẠC MỤC LỤC: I. MỞ ĐẦU……..………………………………………………...02 II. NỘI DUNG…………………………………………………....04 CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN………………………………………04 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI……………………………..05 1. Đặc điểm tình hình………………………………………………05 2. Nguyên nhân chủ quan và khách quan…………………………….06 CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ…………….06 a. Giải pháp, biện pháp…………………………………………….06 b. Hiệu quả thực hiện ……………………………………………..12 c. Ý kiến đề xuất ............................................................................13 III. KẾT LUẬN…………………………………………………...14 1. Ý nghĩa…………………………………………………………14 2. Bài học kinh nghiệm …………………………………………….14 PHẦN I: MỞ ĐẦU Lý do chọn đề tài Như chúng ta đã biết, trong mọi thời đại, giáo dục chiếm một vị trí quan trọng trong xã hội. Cùng với một số ngành khác, giáo dục góp phần nâng cao đời sống xã hội của mỗi con người, có điều tuỳ theo mỗi thời đại mà giáo dục sẽ tổ chức kiểu này hay kiểu khác. Tuỳ theo mỗi độ tuổi mà giáo dục khác nhau. Do đặc điểm của lứa tuổi nên việc giáo dục học sinh mẫu giáo được tiến hành theo phương châm "Chơi mà học, học mà chơi". Vì vậy, giáo dục âm nhạc cho lứa tuổi này góp phần không nhỏ vào việc phát triển toàn diện cho trẻ nhỏ. Trong chương trình giáo dục mầm non, bộ môn giáo dục âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn cảm hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện thiết thực cho các hoạt động giáo dục khác. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận không thể tách rời với công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ lòng yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: Ca hát, vận động theo nhạc, nghe hát, múa, trẻ chơi âm nhạc. Đặc biệt đối với trẻ 4 tuổi, giáo dục âm nhạc đem lại cho trẻ những ấn tượng, những khái niệm âm nhạc, dần hình thành trong tâm hồn trẻ, tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây là bước khởi đầu giúp trẻ biết lựa chọn, đánh giá tác phẩm âm nhạc và biết cách biểu diễn ở mức độ đơn giản. Trong trường mầm non ca hát là 1 hoạt động được thực hiện thường xuyên liên tục và được lồng ghép trong các hoạt động của trẻ, nó là cầu nối giữa hoạt động này với hoạt động khác và nó là nguồn tạo hứng thú mạnh mẽ nhất để trẻ tham gia vào các hoạt động. Tuy nhiên khi trẻ ca hát ta thường nhận thấy đôi lúc có phần không chính xác về giai điệu hoặc về lời ca, thậm chí trẻ còn tự sáng tác lời không phù hợp với nội dung… Mặt khác kỹ thuật hát của trẻ còn hạn chế về giọng , về hơi, về âm vực tiết tấu vì thế nó làm giảm đi tính nghệ thuật của bài hát. Ngoài ra cách phát âm của trẻ chưa thực sự hoàn chỉnh, âm phát ra yếu, hơi thở ngắn, nông và đặc biệt sự phối hợp giữa tai nghe và giọng chưa thật chủ động do trẻ hát chưa có tính nghệ thuật. Trẻ còn rụt rè nhút nhát chưa tự tin thực hiên bài hát Chính vì những lí do trên mà năm học này tôi đi sâu nghiên cứu những biện pháp để có cách tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc được tốt hơn. Nhằm chia sẻ một số kinh nghiệm giảng dạy trong tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non Phạm vi nghiên cứu: Các cháu lớp 4 tuổi A trường mầm non Vinh Phú. Năm học 2015-2016 Nhiêm vụ nghiên cứu: nghiên cứu phương pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt môn âm nhạc PHẦN II: NỘI DUNG Chương I. Cơ sở lý luận Ca hát là một trong những nội dung của giáo dục âm nhạc, nó là loại hình nghệ thuật có giá trị biểu cảm cao vì nó tác động đến người nghe cả về âm nhạc và lời ca, nó phản ánh cuộc sống sinh hoạt, tâm tư tình cảm của con người và nó gần gũi với con người, được đông đảo công chúng yêu thích. Giáo dục âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm mỹ ngoài ra còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm những cảm xúc trong quá trình cảm thụ và thể hiện âm nhạc. Khi nghe nhạc trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc ảnh hưởng những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm. Đồng thời âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng. Nhịp điệu rắn rỏi của bản hành khúc gợi cho trẻ niềm vui hào hứng phấn khởi… Ngoài ra âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và tạo cảm xúc cho trẻ. Trẻ em ở lứa tuổi mẫu giáo rất nhạy cảm đối với âm nhạc. Trẻ rất thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động có âm nhạc. Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức thẩm mỹ cho trẻ, là phương tiện hình thành đạo đức cho trẻ biết yêu ghét rõ ràng. Giáo dục âm nhạc còn hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu tổ quốc, tình yêu thương con người rộng lớn. Hình thành và phát triển kĩ năng tốt trong sinh hoạt tập thể: Đó là tính tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi người. Giáo dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi trong cuộc sống. Qúa trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như: nghe cô hát, trẻ tự ca hát, nhảy múa, chơi trò chơi âm nhạc… sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hòa, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau thật vô cùng quan trọng nhưng hình thành cho trẻ thật không phải dễ dàng. Chương II. Thực trạng của đề tài 1. Đặc điểm tình hình * Thuận lợi - 100% giáo viên đạt chình độ chuẩn. Đa số giáo viên mầm non trong trường có tâm huyết với ngành học, yêu nghề mến trẻ, có phấn đấu nghề nghiệp. - Lớp học luôn được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường, đầu tư cơ sở vật chất và đồ dùng học tập bộ môn âm nhạc. * Khó khăn - Trẻ thiếu hụt kiến thức âm nhạc từ lứa tuổi nhà trẻ - Học sinh trong lớp còn nhút nhát, rụt rè - Phụ huynh địa phương còn chưa nhận thức đúng về tầm quan trọng trong việc giáo dục trẻ ở lứa tuổi mầm non nên chưa thực sự quan tâm tới việc học tập và các hoạt động của các cháu tại trường, lớp. * Qua điều tra thực trạng trẻ thể hiện kỹ năng ca hát đầu năm tôi thấy + 4/31 trẻ thể hiện tốt kỹ năng ca hát: 12,9% + 6/31 trẻ thể hiện được kỹ năng ca hát: 19,3% + 21/31 trẻ chưa thể hiện được kỹ năng ca hát: 67,8% * Từ kết quả điều tra cho thấy giáo viên và trẻ có một số hạn chế như sau + Về phía trẻ - Trẻ chưa tích cực tham gia vào hoạt động ca hát. - Trẻ hát đúng giai điệu, hát không rõ lời hoặc hát sai lời - Trẻ chưa tạo được âm thanh hợp lý khi hát ( hát nhỏ hoặc la hét) - Khi hát trẻ chưa hòa quyện giọng hát của mình vào giọng hát của tập thể + Về phía giáo viên - Chưa gây được hứng thú với trẻ đến các tác phẩm âm nhạc - Chưa chú trọng đến rèn kỹ năng ca hát cho trẻ, gò ép trẻ học hát theo kiểu “ Học thuộc lòng ’’ - Giáo viên chưa thực sự đầu tư về nghệ thuật, kỹ năng ca hát - Chưa lựa chọn các tác phẩm khi giới thiệu với trẻ. Các tác phẩm giới thiệu đến trẻ còn nghèo nàn, đơn điệu và phụ thuộc vào chương trình chung. Giao viên chưa chịu khó sưu tầm các bài hát hay, có nội dung hấp dẫn. 2. Nguyên nhân chủ quan và khách quan - Do trẻ thiếu hụt kiến thức âm nhạc - Do trẻ mới đi học, ít được tham gia các hoạt động xã hội nên còn nhút nhát không giám thực hiện bài tập - Trẻ chưa được ôn luyện cảm thụ âm nhạc nhiều - Hình thức tổ chức lớp chưa linh hoạt, chưa kích thích hứng thú cho trẻ hoạt động - Đồ dùng trực quan còn ít, chưa đẹp, chưa hấp dẫn. Chương III. Giải pháp, biện pháp, kiến nghị a. Giải pháp, biện pháp Âm nhạc có ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ. Trước hết, âm nhạc được coi là khả năng tốt nhất để phát triển tai nghe. Tính chất đa dạng của âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạch, sự trao đổi máu. Vì vậy, giáo dục âm nhạc đối với trẻ Mẫu giáo là vô cùng cần thiết, đòi hỏi cô giáo phải chu đáo, yêu nghề, cho trẻ làm quen với âm nhạc trong tất cả các hoạt động. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề, tôi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt âm nhạc. Tôi đã trực tiếp áp dụng vào lớp mình như sau: 1/ Giáo dục âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi: Thực tế giáo dục âm nhạc ở mẫu giáo cho ta thấy rằng năng lực tiếp thu thẩm mỹ về âm nhạc của trẻ không thể tự nó mà phát triển được, mà phải qua một quá trình: Học - chơi và mọi lúc mọi nơi. Mọi lúc mọi nơi cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc. Vào buổi sáng giờ đón trẻ tôi cho trẻ nghe nhạc những bài trong và ngoài chương trình phù hợp với lứa tuổi Mẫu giáo. Trẻ được nghe nhiều lần sẽ cảm nhận được giai điệu của bài hát. Thích nghe hát và hát được như bạn. Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc; hát những bài có nội dung theo đề tài hoặc giáo dục cho trẻ thông qua đề tài. Ví dụ: Giờ hoạt động ngoài trờ: "Quan sát cây bàng". Sau khi quan sát xong tập cho trẻ hát bài "Em yêu cây xanh" hoặc "Trồng cây"... Qua đó trẻ sẽ được củng cố lại bài hát cũ hoặc làm quen với bài hát mới. Giáo dục các cháu trồng cây, có ý thức chăm sóc và bảo vệ cây. Hình thành cho trẻ tình yêu thiên nhiên cuộc sống... Cùng trẻ trò chuyện về bài hát, giải thích cho trẻ về nội dung lời ca, có âm nhạc nhận thấy trẻ thích hẳn lên, vui thú, làm cho hoạt động thêm nhẹ nhàng, thoải mái. Từ đó nhận thấy trẻ rất thích được dạo chơi, trẻ nhanh nhẹn hào hứng tham gia vào các hoạt động, còn giúp trẻ củng cố lại kiến thức đã học hoặc làm quen với bài hát mới giúp trẻ vào giờ học âm nhạc được dễ dàng, tự tin hoà mình cùng cô. Nhận thấy bước đầu trẻ có khả năng phát triển về âm nhạc. 2/ Giáo dục âm nhạc thông qua các giờ học khác Trong mọi tiết học đều tích hợp giáo dục âm nhạc, có thể là những bài đã học, những bài chưa học theo từng đề tài bài dạy. Ví dụ: Dạy trẻ đọc thơ "Làm anh". Phần tích hợp cho trẻ hát bài: "Cả nhà thương nhau, cho con". Cô hát cho trẻ nghe bài: "Tổ ấm gia đình, ba gọn nến lung linh...". Qua đó giúp trẻ làm quen một số bài hát mới hoặc củng cố những bài đã học, không những giúp trẻ làm quen âm nhạc mà còn làm cho trẻ hứng thú hơn trong giờ học. Hoặc dạy trẻ học: Khám phá khoa học. Tìm hiểu "Vật nuôi trong gia đình" tích hợp hát bài "Gà trống, mèo con và cuốn con, ai cũng yêu chú mèo, con gà trống...". Qua đó còn hình thành cho trẻ tình cảm đối với các con vật, giáo dục trẻ biết ích lợi các con vật nuôi đối với cuộc sống con người. Cách chăm sóc và bảo vệ các con vật nuôi .v.v... Mọi tiết học đều có thể tích hợp giáo dục âm nhạc, ngoài việc ôn lại kiến thức cũ, làm quen kiến thức mới còn giúp cho giờ học nhẹ nhàng, hấp dẫn giúp trẻ thoải mái ham thích học hơn. 3/ Giáo dục âm nhạc trong giờ học âm nhạc: Do đặc điểm của lứa tuổi Mẫu giáo nên giáo dục các cháu cần tiến hành theo phương châm "Học mà chơi - chơi mà học" theo chương trình giáo dục Mầm non mới. Một giờ học giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động: Trọng tâm là ca hát thì nội dung chính là tập cho các cháu hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc. Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là trẻ được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm. Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cô tổ chức cho trẻ biểu diễn giống như một đêm văn nghệ, giúp trẻ ôn lại những bài đã học, tự tin mạnh dạn trước đông người. Dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng. Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc thì cô hướng dẫn trẻ cách vận động theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Việc dạy trẻ vận động nhịp nhàng theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi lại vững vàng, chạy nhẹ nhàng. Tất cả những vận động của tay chân, thân mình nhờ có sự phụ hoạ âm nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàn hơn. Vận động theo nhạc tạo cho trẻ sự hoạt bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng. Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc được tốt hơn, giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong phương pháp dạy học: Vào đầu giờ học cô có thể trò chuyện về chủ đề, xem vật thật, tranh ảnh... có chủ đề theo nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm, vào bài học một cách nhẹ nhàng, tự tin không gò bó trẻ. Mọi giờ học hoạt động làm quen âm nhạc đều có phần nghe hát và trò chơi âm nhạc. Vì sự cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với sự phát triển nhận thức. Nó đòi hỏi trẻ phải chú ý, quan sát nhạy bén. Trẻ tập trung nghe nhạc, so sánh âm thanh làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm thanh đó, ghi nhớ những đặc điểm, tính chất cảu hình tượng âm nhạc. Trò chơi âm nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động chạy nhảy... trẻ sẽ hoạt bát nhanh nhẹn và rất hứng thú trong giờ học. Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cô giáo phải hát đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc bài hát, cô giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài. Cô phải chuẩn bị nhạc cụ cho trẻ: Lớp tôi sử dụng phách tre, phách bằng vỏ gáo dừa, trống lắc... Do điều kiện cơ sở vật chất chưa đảm bảo, chưa có dụng cụ đồ chơi ngoài trời chứ tôi rất thích cho trẻ hoạt động ngoài trời. Trẻ hát đúng, hát hay chưa đủ mà còn dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc nhịp điệu. Trẻ vừa hát vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc, trông trẻ thật hồn nhiên dễ thương. Hầu hết các bài hát có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là hoạt động nghệ thuật, dùng hình thể, tư thế để biểu hiện lên tư tưởng, tình cảm của một tác phẩm. Múa và âm nhạc quan hệ mật thiết và không tách rời nhau. Một bài hát cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi hình thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và không nhàm chán. Có thể cho trẻ mặc trang phục theo bài hát, giúp trẻ biết trang phục của một số vùng miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát nghe tôi chọn bài hát có nội dung phù hợp toát lên nội dung chính của bài dạy hát. Ví dụ: Dạy hát bài "Làm chú bộ đội" thì tôi chọn bài hát nghe: "Màu áo chú bộ đội" nhằm hướng trẻ vào nội dung bài học một cách dễ dàng và dễ giáo dục cho trẻ. Trẻ được nghe những bản nhạc phù hợp, trẻ sẽ cảm nhận giai điệu, ý nghĩa đời sống văn hoá vùng miền qua bài hát. Khi múa có thể mặc trang phục theo yêu cầu của bài hát. Để tăng phần hấp dẫn của giờ học cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc nhằm phát triển năng khiếu, ôn luyện kiến thức kỹ năng cho trẻ về âm nhạc. Sự phản ứng âm thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc của trẻ. Cô hướng dẫn cách chơi rõ ràng, cụ thể, dần dần nâng cao yêu cầu của trò chơi. Tôi cho số đông trẻ được tham gia chơi, tôi nhận thấy một giờ hoạt động âm nhạc cần đảm bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo lời ca, trẻ được nghe hát và được chơi trò chơi âm nhạc. Trong một tiết học được tổ chức thực hiện như trẻ được chơi với cô, được gần gũi trò chuyện vơi cô, không gò bó trẻ. Về đội hình không cứng nhắc như trước đây, có thể cho trẻ thay đổi nhiều đội hình khác nhau: Hình tròn, chữ u, tự do... để trẻ được thoải mái hoạt động nhanh nhẹn. Trong giờ hoạt động âm nhạc cần cho trẻ làm quen với một số bài hát khác, có nội dung phù hợp và phù hợp với lứa tuổi có thể do cô sáng tác hoặc sưu tầm. Trong giờ học tôi luôn tuyên dương kịp thời những cháu hát đúng, hát hay, vận động thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối không chê trẻ, tôn trọng trẻ, nhẹ nhà sửa sai đối với những trẻ thực hiện chưa đúng. Việc dạy học phụ thuộc vào việc giáo dục. Do đó nội dung các bài dạy không chỉ đơn thuần là một nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là một phương tiện giáo dục. Vì vậy tôi luôn quan sát và nhận xét xem trong quá trình học tập trẻ có hoạt động không? Có thích thú không? Tìm hiểu nguyên nhân vì sao trẻ không hoà đồng chùng bạn để có hướng tìm cách đưa trẻ hoà nhập với bạn bè, dân dần tôi thấy trẻ rất thích học giáo dục âm nhạc. 4/ Giáo dục âm nhạc thông qua giờ hoạt động góc Trong một giờ hoạt động chung trẻ không thể hát thuộc và vận động thành thạo bài hát, vì ở lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ mà lại mau quên. Cần cho trẻ làm quen âm nhạc mọi lúc, mọi nơi và hoạt động ở góc. Tôi thấy giờ hoạt động góc trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát múa lại những bài đã học và thích phản ảnh lại những việc làm của người lớn. Ví dụ: Sau giờ hoạt động chung: Giáo dục âm nhạc. Đề tài: Cô giáo miền xuôi. Phần hoạt động góc - ở góc phân vai cho trẻ chơi trò chơi: Tập làm cô giáo. Cô dạy hát bài: "Cô giáo miền xuôi", "Cô và mẹ"... hướng trẻ hát những bài có nội dung phục vụ cho bài học và theo chủ điểm, nhằm củng cố những kiến thức đã học. Tôi thấy rằng trẻ rất thích chơi ở góc, thể hiện được công việc ở mỗi góc. Giúp trẻ tìm hiểu về những công việc của người lớn, cứ như trẻ đang chơi mà có học. 5/ Giáo dục âm nhạc thông qua các hội thi, ngày hội Cứ khoảng vào giữa tháng tôi lại tổ chức hội thi "Tiếng hát mầm non" tại lớp. Có đàn, dụng cụ âm nhạc cho các cháu biểu diễn giống như biểu diễn một đêm văn nghệ, cho một vài cháu làm ban nhạc công sẽ có phần quà cho những cháu đạt giải. Trong Hội thi tôi có mời sự góp mặt của các phụ huynh tham dự. Nhận thấy nhiều phụ huynh rất phấn khởi về những kết quả của con mình. Có tác dụng rất lớn đến việc đưa con đến lớp Mẫu giáo. Để phụ huynh có hướng phát huy năng khiếu ở trẻ. Trong cuộc thi trẻ rất hào hứng, mạnh dạn, tự tin tham gia vào các hoạt động có âm nhạc; trẻ thích biểu diễn và say mê với âm nhạc. Trong các ngày Hội khai trường, ngày nhà giáo Việt Nam, ngày bế giảng... Tôi đóng góp ý kiến với nhà trường nên dành nhiều thời gian cho các cháu biểu diễn văn nghệ. Đó cũng là một hình thức tuyên truyền về ngành học rất lớn. Trẻ rất thích tự làm và được khen, giúp trẻ phát triển trí tuệ, nhanh nhẹn, hồn nhiên, tự tin trước mọi người và cảm nhận được vẻ đẹp, cái hay của âm nhạc. Mặt khác sự cảm thụ tích cực của trẻ về âm nhạc không nên dừng lại ở việc cho trẻ hát lại những bài hát được người lớn truyền thụ mà tri thức và kỹ năng về âm nhạc sẽ được hình thành và tồn tại lâu bền ở trẻ son: Nếu các cháu được rèn luyện chu đáo và được tham gia biểu diễn... Tất cả những hình thức biểu diễn, những tác phẩm âm nhạc như đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi, vận động theo nhạc đệm, đều gây cho trẻ những hứng thú nhất định và nếu biểu diễn thành công sẽ có giá trị giáo dục sâu sắc hơn. Vì sự giáo dục thẩm mỹ bằng nghệ thuật của âm nhạc chỉ được coi là hoàn thiện khi một tác phẩm âm nhạc truyền thụ cho trẻ và sau này chính những trẻ em đó tham gia tái hiện đầy đủ tác phẩm âm nhạc đó. b. Hiệu quả thực hiện. Qua việc áp dụng một số biện pháp trong và ngoài giờ học, lớp tôi chất lượng về môn giáo dục âm nhạc tăng lên khá rõ, các cháu rất thích học môn này. Rất mạnh dạn tham gia vào các hoạt động không chỉ có giáo dục âm nhạc. * Về phía trẻ + 12/31 trẻ thể hiện tốt kỹ năng ca hát: 38,7% + 14/31 trẻ thể hiện được kỹ năng ca hát: 45% + 21/31 trẻ chưa thể hiện được kỹ năng ca hát: 16,3% 100% cháu hào hứng tham gia vào hoạt động âm nhạc. 90% cháu hát thuộc bài hát, vận động tốt theo nhạc bài hát. Đặc biệt trẻ rất mạnh dạn, tự tin biểu diễn trước mọi người, trẻ rất thích được tham gia biểu diễn trong những ngày hội, ngày thi. Trẻ rất thích được nghe * Về phía giáo viên - Nâng cao được nghệ thuật ca hát khi thể hiện tác phẩm âm nhạc - Sưu tầm và sáng tác được nhiều ca khúc hay đưa vào dạy trẻ - Tạo được hứng thú cho trẻ khi hoạt động ca hát - Có nhiều tiết dạy âm nhạc được xếp loại tốt c.Ý kiến đề xuất Từ những vốn kinh nghiệm tích luỹ, tôi đã áp dụng và có hiệu quả ở lớp mình nhằm hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Góp phần đào tạo thế hệ trẻ thành những con người phát triển toàn diện, vì trẻ em hôm nay là thế giới của ngày mai . Đó là những kinh nghiệm tôi đã áp dụng trực tiếp vào lớp mình. Nhưng để đạt được kết quả cao hơn nữa ngoài việc bản thân không ngừng nỗ lực và cố gắng, tôi xin có một số đề nghị: * Đối với nhà trường Cần tạo điều kiện cho chị em học hỏi thêm ở các trường bạn như:Sinh hoạt chuyên đề, dự giờ góp ý. Về trường tổ chức các chuyên đề, tổ chức thao giảng, các lần sinh hoạt chuyên đề, thường xuyên tổ chức kỷ niệm các ngày hội, ngày lễ cho học sinh được tham gia để phát huy được năng khiếu ở trẻ. Từ đó chị em có điều kiện bổ sung thêm những kinh nghiệm nhằm giáo dục trẻ được tốt hơn Đầu tư kinh phí mua một số trang thiết bị phục vụ hoạt động giáo dục âm nhạc như: dụng cụ gõ đệm, trang phục biểu diễn,… * Đối với phòng giáo dục Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng ca hát, vận động theo nhạc, tổ chức các lớp dạy đàn dạy múa Cung cấp các tiến bộ khoa học kỹ thuật như: Học tập qua băng hình, đĩa ghi hình… để cung cấp thêm tư liệu cho giáo viên. nhạc giúp trẻ từng bước cảm nhận và biết đánh giá âm nhạc cũng như số lượng tác phẩm mà trẻ được nghe, được học thuộc sẽ đặt những cơ sở đầu tiên của thị hiếu âm nhạc. Trước kết quả ấy tôi vô cùng phấn khởi. III. KẾT LUẬN 1. Ý nghĩa Trong mỗi lần thực hiện quá trình giảng dạy tôi thấy mình lại rút ra được rất nhiều điều thiếu sót khi thực hiện hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ. Khi thực hiện tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc khác tôi sẽ rút ra được kinh nghiệm và sẽ thực hiện hoạt động được tốt hơn để nhằm mong muốn truyền đạt những kiến thức để trẻ phát triển tốt nhất trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. 2. Bài học kinh nghiệm Giáo dục âm nhạc cho các cháu Mẫu giáo là một vấn đề mới và khó, chúng ta được biết rằng âm nhạc gắn liền với con người từ lúc chào đời cho đến khi giã từ cuộc sống. Những tác phẩm âm nhạc được nghe từ thuở bé thường để lại những dấu vết rất sâu sắc và khá lâu dài trong tình cảm và nhận thức của con người. Âm nhạc có một sức mạnh vô cùng to lớn trong việc thể hiện một cách tinh tế thế giới nội tâm của con người. Đối với trẻ em âm nhạc trước khi là một đối tượng thẩm mỹ, có còn là đối tượng của giáo dục. Vì vậy muốn tiến hành tốt việc giáo dục âm nhạc cho trẻ, cô giáo mẫu giáo cần phải: Hát đúng, hát mẫu chính xác, diễn cảm, thể hiện sắc thái, tình cảm của bài hát, hát thuộc bài hát, kết hợp điệu bọ minh hoạ cho bài hát. - Cô phải biết sử dụng đàn trong giờ học và có nhạc cụ cho trẻ thì mới thu hút trẻ vào giờ học. - Cho trẻ làm quen âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi để trẻ cảm nhận giai điệu của bài hát, thích tham gia vào các hoạt động âm nhạc. - Trong giờ hoạt động chung giáo viên phải biết tổ chức và có kỹ thuật chỉ huy tập thể một cách sinh động và chính xác. Nghiên cứu bài dạy, chuyển tiếp nhẹ nhàng lôgic mới thu hút trẻ học tốt. - Thông qua các hoạt động góc và hoạt động ngoài trời giúp trẻ hiểu biết thêm về âm nhạc và củng cố những kiến thức đã học. - Cần cho trẻ được biểu diễn văn nghệ trong các ngày hội, ngày lễ. Tổ chức biểu diễn trong các cuộc thi nhằm gây cho trẻ những hứng thú nhất định. Trẻ sẽ rất hào hứng, tự tin tham gia vào các hoạt động âm nhạc. Trong những biện pháp ấy tôi nhận thấy biện pháp: Giáo dục âm nhạc trong giờ hoạt động chung và giáo dục âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi đạt hiệu quả cao nhất. Tuy nhiên, những biện pháp khác cũng góp phần quan trọng giúp trẻ học tốt giáo dục âm nhạc. Nhìn kết quả trên trẻ, tôi vô cùng phấn khởi với những gì mình gieo và gặt hát được. Tôi nhận thấy câu nói của nhà giáo dục Xô Viết ưu tú Macarencô đã khuyên nhủ chúng ta: "Không có trẻ son nào là không dạy được, chỉ có phương pháp giáo dục của ta tồi mà thôi" như một chân lý vô cùng ý nghĩa và sâu sắc. Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của các đồng chí. Tôi xin chân thành cảm ơn! Vĩnh Phú, Ngày 14 tháng 11 năm 2015 Người viết sáng kiến Nguyễn Thị Hải Yến Tải về bản full Skkn một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi phát triển thẩm mĩ môn âm nhạc
ĐỀ TÀI MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 4-5 TUỔI PHÁT TRIỂN THẨM MỸ MÔN ÂM NHẠC I. ĐẶT VẤN ĐỀ: Âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu được đối với đời sống con người. Nếu thiếu âm nhạc thì cuộc sống của con người chẳng khác gì cây xanh thiếu ánh sáng mặt trời để quang hợp.Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà, trong trẻo của âm nhạc là dòng sữa ngọt ngào giúp trẻ phát triển toàn diện. Không như các loại hình nghệ thuật khác: hội hoạ, văn học, điện ảnh…, âm nhạc không hoàn toàn xác định rõ những hình ảnh cụ thể. Âm nhạc bằng những ngôn ngữ riêng là giai điệu, âm sắc, trường độ, hoà âm, tiết tấu…cùng với thời gian đã thu hút, hấp dẫn, làm thoả mãn nhu cầu tình cảm của trẻ. Trẻ có thể tiếp nhận âm nhạc ngay từ trong nôi. trẻ mầm non dễ xúc cảm, vốn ngây thơ trong sáng, nên tiếp xúc với âm nhạc là một điều không thể thiếu. Thế giới âm thanh muôn màu không ngừng chuyển động tạo điều kiện cho trẻ phát triển các chức năng tâm lý, năng lực hoạt động và sự hiểu biết của trẻ. Thông thường, khi nghe nhạc, ai cũng đều có ý muốn cử động theo tiết tấu. Tay đung đưa, chân gõ nhịp, đầu lắc lư, đó chính là hình thức múa tự phát. Nhiều khi các em nhỏ vừa nghe nhạc, vừa ngẫu hứng điệu múa có tiết tấu độc đáo của mình. Giữa âm nhạc và vận động có mối liên hệ trực tiếp, xuất phát từ tâm lý, đó là cơ quan thính giác và cơ quan cảm giác về chuyển động và thăng bằng.Đối với trẻ Mẫu giáo, do đặc điểm hồn nhiên, ham hoạt động nên mối quan hệ giữa âm nhạc và vận động được hình thành dễ dàng. Các bài hát, bản nhạc tạo cho trẻ những cảm xúc mạnh mẽ, trẻ vận động phù hợp với đặc tính của âm nhạc. Ở đây âm nhạc giữ vai trò chủ đạo còn vận động là công cụ thể hiện hình tượng âm nhạc. Vận động theo nhạc giúp trẻ phát triển cảm giác, nhịp điệu, sự khéo léo, khả năng phản ứng nhanh và đúng các ấn tượng nghe được trong âm nhạc. Ngoài ra còn làm thoả mãn nhu cầu tình cảm của trẻ ,bộc lộ cảm xúc, giao tiếp với bạn bè. Hiện nay, chương trình âm nhạc đang được phổ biến rộng rãi trong các trường Mầm non, nhằm giúp cho việc thực hiện giáo dục âm nhạc cho trẻ theo đúng chương trình quy định, đồng thời giúp giáo viên có được những cơ hội và điều kiện thể hiện khả năng của mình. Tuy nhiên trong thực tế, nhiều giáo viên chưa chú ý hình thành kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ, vận dụng lý thuyết vào thực tiễn, có biện pháp thiết thực trong quá trình dạy trẻ, dẫn tới kết quả đạt được chưa cao so với yêu cầu.Vì vậy, áp dụng biện pháp tiên tiến để dạy trẻ mẫu giáo vận động theo nhạc là một việc làm cấp thiết cần được chú trọng. Một giáo viên tâm huyết với nghề dạy trẻ, tôi luôn trăn trở, nghiên cứu làm sao để tìm ra những cách thức hay, những phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình. -Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật đặc biệt bằng những ngôn ngữ riêng đó là giai điệu, âm sắc, cường độ, nhịp điệu, hòa âm, tiết tấu…Qua lời ca trong sáng, những giai điệu trầm bổng, tiết tấu nhịp nhàng, trẻ thơ đã khám phá bao điều bí ẩn của thế giới xung quanh một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, cùng với thời gian đã thu hút hấp dẫn làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ. -Trẻ mầm non dể xúc cảm, vốn ngây thơ trong sáng nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu. Âm nhạc là một món ăn tinh thần tạo cho trẻ cảm giác đầm ấm, an toàn, vui tươi. Đồng thời âm nhạc cũng có tác dụng giúp cho những trẻ thụ động nhút nhát trở nên linh hoạt khi được tiếp xúc với tính chất mạnh mẽ lôi cuốn của tiết tấu và âm thanh của âm nhạc. Nhà sư phạm xukhomlinki đã khẳng định “ Tuổi thơ không thể thiếu âm nhạc cũng như không thể thiếu trò chơi và chuyện cổ tích. Thiếu những cái đó trẻ em chỉ là những bông hoa khô héo…. -Vì vậy khi nói đến tuổi mẫu giáo, người ta thường đề cập đến màu sắc và âm thanh. Thật là một thiếu sót lớn nếu các em không được sống trong môi trường âm nhạc.Thế giới âm thanh muôn màu không ngừng chuyển động, tạo điều kiện phát triển các chức năng tâm lý, năng lực hoạt động và sự hiểu biết của trẻ. Xuất phát từ đặc điểm đó ngành giáo dục mầm non đã nghiên cứu để đổi mới hình thức giáo dục theo từng chủ điểm và theo hướng tích hợp các nội dung, nhằm giúp cho trẻ tiếp thu những kiến thức âm nhạc cũng như kiến thức các môn học khác một cách nhẹ nhàng mà lô gich, giúp trẻ hiểu sâu, nhớ lâu mà không mang tính chất gò ép, áp đặt đảm bảo cho trẻ “ Học bằng chơi, chơi mà học” Nên khi thực hiện chương trình mầm non mới, tôi luôn băn khoăn, tìm tòi để môn hoạt động âm nhạc đạt chất lương cao. Nhận thức được điều đó , tôi đề ra : những biện pháp dạy trẻ 4- 5 tuổi học tốt môn âm nhạc II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ * Phần 1: Thực trạng của vấn đề Mỗi chúng ta đều biết rằng mục tiêu chung của giáo dục mầm non là phát triển tất cả các khả năng của trẻ,phải hình thành cho trẻ cơ sở ban đầu về nhân cách con người,làm tiền đề cho sự phát triển tốt hơn nữa cho những giai đoạn tiếp theo trong đó có âm nhạc. Nghiên cứu các hoạt động vận động theo nhạc của trẻ Mẫu giáo nhất là trẻ ở 4-5 tuổi . Để tìm ra được những biện pháp tốt nhất, nâng cao chất lượng dạy nhằm hình thành kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ. Những biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc trong đời sống hằng ngày đối với trẻ ở trường mầm non Yên Lập. Qua nghiên cứu tôi thấy trước hết cần phải nắm bắt được vai trò của âm nhạc quan trọng đối với sự phát triển của trẻ thế nào? Âm nhạc giúp trẻ phát triển trí tuệ gồm: Ca hát,nghe nhạc,vận động theo nhạc, trò chơi âm nhạc,không những thế âm nhạc còn là phương tiện giáo dục tình cảm đạo đức cho trẻ. + Tác phẩm âm nhạc về gia đình giáo dục trẻ lòng kính yêu ông bà ,cha mẹ. + Tác phẩm âm nhạc về Bác Hồ giáo dục trẻ long kính yêu lãnh tụ. + Tác phẩm âm nhạc nước ngoài giáo dục trẻ hiểu biết thêm các dân tộc trên thế giới từ đó tình đoàn kết, gắn bó giữa trẻ sẽ được nảy sinh trong khi cùng hát múa. Và từ đó có thêm điều quan trọng nữa là khái niệm vận động theo nhạc.Vậy vận động theo nhạc là hoạt động phối hợp giữa âm nhạc và động tác nhảy múa hoặc sử dụng đồ chơi âm nhạc, gõ đệm theo bài hát tạo cho con người có được sự cảm nhận về nhịp điệu, góp phần tích cực vào việc phát triển toàn diện nhân cách. Hoạt động vận động theo nhạc ở lứa tuổi Mầm non có thể chia làm 2 nhóm trên cơ sở tri giác âm nhạc và tái tạo các phương tiện truyền cảm trong động tác. * Nhóm thứ nhất: Là những động tác đơn giản biểu hiện cảm xúc theo tính chất, nhịp điệu âm nhạc như vỗ tay, gõ đệm, nhún nhảy…trẻ nghe và phân biệt cao độ, sắc thái, tốc độ, trọng âm, âm hình tiết tấu. * Nhóm thứ hai: Hướng vào những kỹ năng chuyển động trong quá trình vận động theo nhạc. Tất cả các động tác vận động theo nhạc như gõ nhịp, âm hình, tiết tấu, múa…đều thực hiện nhiệm vụ chung là cảm nhận tiết tấu âm nhạc, nhưng mỗi loại vận động có chức năng riêng, do đó cũng khác nhau về yêu cầu. Động tác vỗ tay, gõ nhịp, dậm chân có tác dụng giúp trẻ nắm vững tiết tấu, nhịp, phách trong tác phẩm và được tiến hành ngay khi làm quen với tác phẩm. Gõ nhịp, phách, âm hình tiết tấu yêu cầu phải chính xác, đúng với tác phẩm, không cần phải có tư thế, tạo dáng, đường nét… Múa là dạng vận động phát triển tính thẩm mỹ cho trẻ, hình thành tư thế, dáng điệu, động tác đẹp. Các bài múa được xây dựng trên cơ sở nội dung, tính chất, nhịp điệu âm nhạc, lời ca. tuy nhiên không phải bài hát nào cũng xây dựng thành điệu múa. Do đặc điểm tư duy trực quan hình tượng của trẻ mà múa có thể là những động tác minh hoạ lời ca, miêu tả sinh hoạt, mô tả thiên nhiên…Các chất liệu cơ bản của dân gian các dân tộc Việt Nam, múa hiện đại cũng được khai thác. Múa được sử dụng chủ yếu với độ tuổi Mẫu giáo. Cùng với sự phát triển của trẻ thì kĩ năng múa của trẻ ngày càng rõ ràng và đa dạng. Vận động theo nhạc giáo dục nhịp điệu cho trẻ bằng sự vận động của cơ thể, phù hợp với tính năng động của trẻ. Ở lứa tuổi này trẻ biết chuyển động nhịp nhàng theo tính chất của nhạc, thay đổi bước chuyển động theo điệu nhạc , từ tốc độ nhịp nhàng có thể chuyển sang tốc độ nhanh hơn hoặc thực hiện các bước nhảy: Bước nhảy thẳng, xoay tròn, biết xoay xung quanh bạn và nhảy vòng tròn một mình, nhảy đổi nhóm, từ nhóm nhảy toả ra theo các hướng rồi tụ lại, nhảy có cầm đạo cụ, biết chuyển đội hình đơn giản, làm các động tác nhảy chân sáo, đá chéo chân, cùng với người lớn tập dượt các bài hát, truyền đạt các bài mẫu trò chơi. Trẻ mẫu giáo có khả năng sử dụng các nhạc cụ như phách tre, xắc xô, đệm theo nhịp, tiết tấu chậm,hay vỗ tay theo lời ca. Đầu năm 2014- 2015,tôi được BGH nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo nhỡ ( 4-5 tuổi), theo chương trình giáo dục mầm non mới tôi đã nhận thấy Những điều kiện thuận lợi và khó khăn như sau: * Thuận lợi: - Trường Mầm non Yên Lập nằm ngay ở trung tâm thị trấn yên lập - Đội ngũ giáo viên trong trường luôn đoàn kết,thống nhất. - Lớp học luôn được sự quan tâm của BGH nhà trường đầu tư cơ sở vật chất mua sắm đầy đủ đồ dùng và dụng cụ âm nhạc: như phách,trống,đàn organ,ti vi, đầu đĩa,màn hình chiếu… - Thường xuyên tạo điều kiện cho chúng tôi đi dự chuyên đề ở phòng,ở trường,dự giờ đồng nghiệp tạo điều kiện cho tôi được học tập. - Bản thân tôi cũng có nhiều cố gắng trong quá trình tự học tự rèn - Phụ huynh luôn mong muốn con em mình vui tươi,yêu thích hoạt động âm nhạc. - Được sự quan tâm của phòng giáo dục mầm non, ban giám hiệu nhà trường, của bạn đồng nghiệp của các bậc phụ huynh, bản thân cũng đã được trực tiếp đứng lớp đối tượng 4-5 tuổi nên cũng đã tích góp được một số kinh nghiệm, nắm các yêu cầu của bộ môn, nắm vững từng thể loại tiết. - Tham gia dự giờ đồng nghiệp tai lớp, cũng như dự giờ của các bạn đồng nghiệp trong khi thao giảng, trong các đợt tập huấn chuyên môn, trong các hội thi giáo viên giỏi cấp huyện. Thực hiện chương trình giảng dạy có đầy đủ đồ dùng để thực hiện tiết dạy. Các cháu ham hiểu biết có nề nếp thói quen trong học tập. * Khó khăn: - Lớp 4-5 tuổi do tôi phụ trách có đa số cháu là con em nông nghiệp,ít có điều kiện để quan tâm và cho con em tiếp xúc với âm nhạc nhiều. - Sĩ số lớp đông phòng học còn chật hẹp nên khó khăn trong việc tổ chức hoạt động cho trẻ. - Một số trẻ trong lớp cũng chưa nhanh nhẹn khi tham gia hoạt động này. * Phần 2: Các biện pháp để giải quyết vấn đề Âm nhạc là trừu tượng nhưng cũng có tính giáo dục nghệ thuật sâu sắc. Vì vậy việc sớm tư duy trực quan và kích thích những yếu tố ban đầu là rất cần thiết. Vai trò của cô giáo trong vấn đề này là phải tạo được sự hứng thú cho trẻ mê say, ham thích hoạt động nghệ thuật. Vì vậy trước khi cho trẻ hoạt động nghệ thật cô cần có những hình thức gợi mở, dẫn dắt giới thiệu và được xem cô biểu diễn mẫu với mức độ hoàn thiện nhất. Làm mẫu là biện pháp quan trọng nhằm mục đích cho trẻ tri giác toàn vẹn (Tri giác âm nhạc và vận động trong một khối thống nhất). * Ca hát: -Có một số người quan niêm rằng đến trường mầm non chỉ đơn thuần là cho trẻ tập hát và biểu diễn các bài hát đã học. - Khi đến trường trẻ được dạy các bài hát, hát đúng nhạc, biết thể hiên sắc thái, tình cảm của bài hát bằng hình thức biểu diễn sinh động, hồn nhiên. Từ đó trẻ sẽ có nhiều sáng tạo trong ca hát và trong các hoạt động khác, làm phong phú đời sống tinh thần. -Trẻ hiểu về nội dung lời ca và tính chất giai điệu, qua bài hát thể hiện sắc thái: Mượt mà, nhẹ nhàng, rộn ràng. - Trẻ sẽ hát và thực hiện các động tác minh họa như: Vươn cổ làm con gà gáy “ò ó o”, đưa hai tay vẫy tai giả làm cún con sủa: “ Gâu ! Gâu! Gâu!...”, đưa tay lên vuốt hai bên mép giả làm con mèo kêu: “ Meo… Meo….Meo..” - Dạy trẻ hát nhằm giúp trẻ biết cảm thụ và thể hiện qua giọng hát, nét mặt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa. -Trong quá trình dạy hát, đoạn nào trẻ hát chưa đúng, giáo viên hát lại trọn câu và hướng dẫn trẻ hát chính xác. Khi trẻ đã hát đúng cô cho trẻ theo tổ, nhóm, cá nhân. Trong quá trình dạy hát cô nên khuyến khích trẻ vừa hát vừa thể hiện cử chỉ, động tác minh họa như vỗ tay, nhún nhảy, lắc lư theo xúc cảm của trẻ. * Vận động theo nhạc: - Vận động theo nhạc nhằm giúp trẻ cảm nhận và thể hiện nhịp điệu âm nhạc bằng các vận động của cơ thể phù hợp với nhịp điệu bài hát. - Hoạt động nhảy múa: Căn cứ vào tính chất âm nhạc của các ca khúc và nội dung chương trình giáo dục âm nhạc, để trẻ thực hiện các động tác vận động minh họa, hoặc bài múa mô tả sự khéo léo, nhanh nhẹn, hoạt bát của trẻ. -Ví dụ bài: Chim mẹ, chim con. Cho con. Múa với bạn tây nguyên. Con cào cào… - Gõ đệm hòa theo nhịp điệu âm nhạc: Căn cứ vào nhịp, phách thường gặp trong các ca khúc mầm non, chương trình giáo dục âm nhạc đã xây dựng một số các mẫu hình tiết tấu: Vỗ theo phách, theo nhịp. Theo tiết tấu nhanh, chậm, phối hợp. Vỗ theo nhịp: Chỉ vỗ và gõ vào phách mạnh sau vạch nhịp. Ví dụ: Ngày vui của bé, Em yêu cây xanh….. + Vỗ theo phách: Mỗi phách trong ô nhịp vỗ hoặc gõ một tiếng ( Phách thứ nhất trong ô nhịp vỗ mạnh hơn). Ví dụ bài: Làm chú bộ đội, Cả nhà thương nhau, Mùa xuân… + Vỗ hoặc gõ theo âm hình tiết tấu của bài hát: Vỗ( gõ) vào độ dài từng nốt ( tức là vỗ tay vào từng từ của lời ca) Ví dụ: + Vỗ theo tiết tấu nhanh: Cháu vẫn nhớ trường mầm non, Em đi chơi thuyền, Ai cũng yêu chú mèo… + Vỗ theo tiết tấu chậm: Đường và chân, Thương con mèo, Hoa trường em… + Vỗ theo tiết tấu phối hợp: Cháu yêu cô chú công nhân, con chuồn chuồn, Ngày vui mồng 8/3… * Ngoài ra: Trẻ tự tạo ra tiết tấu khi nghe nhac, nghe hát bằng cách gõ đệm. - Trẻ nghe nhạc và vận động tự do theo sự cảm nhận âm nhạc của riêng mình. - Trẻ tự tạo ra các âm thanh: + Từ các bộ phận trên cơ thể: Vỗ tay, giậm chân, âm “ ư, a”… + Từ các nguyên liệu thiên nhiên: Kèn lá, gáo dừa, phách tre… - Để giáo viên có thể hướng dẫn trẻ sử dụng những nhạc cụ gõ đệm theo bài hát, tạo nên sự sáng tạo trong khi biểu diễn ca hát. *Nghe hát, nghe nhạc: - Việc nghe nhạc, nghe hát có ý nghĩa rất quan trọng nó làm phong phú đời sống âm nhạc của trẻ. Cho trẻ nghe nhạc, nghe hát nhằm phát triển khả năng nghe, tạo cho trẻ có được những ấn tượng đẹp về mọi thứ xung quanh. - Cho trẻ nghe nhạc, nghe hát bằng các hính thức: Nghe cô giáo hát, nghe qua các phương tiện nghệ thuật ( Băng đĩa, đài, video ….). Từ đó khơi gợi ở trẻ tình yêu quê hương, đất nước, lòng tự hào dân tộc - Có thể cho nghe nhạc không lời, các bản nhạc nước ngoài để cho trẻ cho thể thưởng thức những tinh hoa của loài người. * Trò chơi âm nhạc: - Trò chơi âm nhạc có vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ phát triển tai nghe, nhận biết, phân biệt và phản ứng linh hoạt với các thuộc tính âm nhạc ( Độ cao, tiết tấu, nhịp độ, sắc thái..). -Trò chơi định hướng và phân biệt âm thanh: “ Tiếng hát ở đâu”, “Âm thanh nhạc cụ nào”. Trò chơi này sẽ giúp trẻ nghe âm thanh phát ra từ phía nào, trẻ có thể nhận biết được âm thanh của nhạc cụ nào đó hoặc nhận được một vài loại nhạc cụ khi nghe bản nhạc. -Trò chơi làm quen với độ cao âm thanh như: “Meo mèo” ứng với cao độ “ Sol Mì”. Trò chơi phân biệt được độ cao âm thanh của tiếng vịt kêu “ Cáp cáp cáp” Cao hơn “Cạp cạp cạp”….. -Trò chơi làm quen với xướng âm như: “ Mi sol la” -Trò chơi : “ Ai nhanh nhất”, “ Bao nhiêu người hát”, “ Đoán tên bài hát”… Có tác dụng luyện phản xạ nhanh thông qua nghe âm thanh. - Trò chơi minh họa nội dung bài hát: “ Bắt chước tiếng kêu của các con vật”…. * Các hình thức dạy âm nhạc: - Hoạt động hát: + Nội dung trọng tâm: Dạy hát + Nội dung kết hợp: Nghe hát, nghe nhạc. Trò chơi âm nhạc Ví dụ: Đề tài: Bài hát: Em yêu câu xanh - Nghe hát: Hạt gạo làng ta Trò chơi âm nhạc: Nghe tiết tấu tìm đồ vật - Hoạt động vận động theo nhạc: + Nội dung trọng tâm: Dạy vận động + Nội dung kết hợp: Nghe hát, nghe nhạc, trò chơi âm nhạc Ví dụ: Đề tài: Hát và vận động theo bài hát: “Trời nắng, trời mưa” Nghe hát bài: Em là chim câu trắng Trò chơi: Nhận hình đoán tên bài hát - Hoạt động nghe hát, nghe nhạc: + Nội dung trọng tâm: Nghe nhạc, nghe hát + Nội dung kết hợp: Hát, trò chơi âm nhạc Ví dụ: Nghe hát: Cho con - Hát: Cả nhà thương nhau Trò chơi âm nhạc: Hát theo hình vẽ - Hoạt động biễu diễn văn nghệ: Tổ chức biểu diễn ( được thực hiện vào cuối chủ đề) bao gồm các bài hát, điệu múa, bản nhạc, trò chơi, bài thơ, câu đố có liên quan đến chủ đề. Ví dụ: Hát: Một con vịt, thương con mèo, gà trống mèo con và cún con, chú voi con ở Bản Đôn, Đố bạn,… Đọc câu đố: Vè loài vật, Mèo đi câu cá, Đom đóm… Giải câu đố về các con vật. * Ứng dụng công nghệ thông tin vào bài dạy để đạt hiệu quả cao: Giáo dục âm nhạc là hoạt động nghệ thuật được trẻ mẫu giáo rất yêu thích. Đây là loại hình được xem như phương tiện để thực hiện các hoạt động giáo dục một cách hiệu quả ở trường Mầm non. Do đặc diểm tâm sinh lý lứa tuổi Mẫu giáo, các cháu tuy còn nhỏ tuổi nhưng rất thích cái đẹp, màu sắc sặc sỡ, mới lạ. Để tiến hành hoạt động âm nhạc cần tạo ra một môi trường âm nhạc là rất cần thiết. Vì vậy tôi luôn cố gắng tạo nhiều đồ dùng, đồ chơi đẹp, hấp dẫn trang trí xung quanh lớp. - Sử dụng đồ dùng điện tử hiện đại như: ti vi, đầu đĩa, màn hình chiếu - Tôi sưu tầm những hình ảnh ,đẹp, nghộ nghĩnh …có nội dung về hoạt động âm nhạc, nội dung bài sắp học để trang trí hoặc làm đồ dùng cho giảng dạy. Nguồn gốc của đồ chơi tự tạo là vô tận. Làm đồ chơi tự tạo là hoạt động sáng tạo và độc đáo. Có thể dùng luôn những đồ vật thông thường trong sinh hoạt hàng ngày, sử dụng trực tiếp những vật liệu tự nhiên làm đồ chơi và bằng những vật liệu thu lượm được. Tôi xây dựng góc hoạt động âm nhạc với cách trang trí đẹp, nhiều đồ chơi đảm bảo an toàn, đa dạng về chủng loại, chất liệu. Các đồ chơi được sắp xếp sao cho gọn gàng, dễ lấy, dễ cất, có thể sử dụng vào các hoạt động khác. Để dạy trẻ tôi không chỉ sưu tầm trên mạng tôi còn tìm tòi sáng tạo các trò chơi âm nhạc hấp dẫn vì: Trò chơi âm nhạc là trò chơi sử dụng các thuộc tính của nghệ thuật âm nhạc để thiết kế thành trò chơi nhằm tạo hưng phấn cho trẻ đồng thời giúp trẻ phát triển năng khiếu âm nhạc - Khi thiết kế trò chơi âm nhạc giáo viên cần chọn yếu tố âm nhạc làm trọng tâm để thiết kế trò chơi - Ý nghĩa của trò chơi âm nhạc như sau: - Vui chơi là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi mầm non. - Trò chơi âm nhạc dùng yếu tố âm nhạc làm trọng tâm cho nội dung và tính chất của trò chơi. -Tham gia trò chơi âm nhạc giúp trẻ phát triển tư duy sáng tạo -Trò chơi âm nhạc rèn tai nghe âm nhạc cho trẻ - Trò chơi âm nhạc giúp trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp * Các dạng Trò chơi âm nhạc ở mẫu giáo là: + Trò chơi với hát + Trò chơi với với các nhạc cụ + Trò chơi luyện thính giác Nắm được tầm quan trọng đó tôi đã thiết kế trò chơi: ‘Nghe âm thanh đoán nhạc cụ’ Tôi chia trẻ làm 2 đội đứng thành 2 vòng tròn,cho trẻ xem những ô chữ cái và chữ số sau đó cho 2 đội chọn,khi trẻ chọn cô mở ô chữ cái ,số ra và cho trẻ nghe âm thanh và cả đội thảo luận và đoán xem đó là tiếng nhạc cụ nào. Khi trẻ đoán cô sẽ mở ô đó ra xem có đúng là nhac cụ trẻ đoán không và đội nào đoán được nhiều nhạc cụ đội đó sẽ thắng. Hay khi dạy trẻ bài: ‘Quả’ của tác giả: Cho trẻ chơi trò chơi nhìn hình đoán tên và hát đúng bài hát tôi cũng đã dùng hình ảnh sinh động,âm thanh rõ ràng nhộn nhịp làm cho trẻ thêm phần hứng thú Lớp Mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi tôi chủ nhiệm thực hiện chương trình giáo dục âm nhac theo chương trình mầm non mới. Đặc điểm tương đồng và khác biệt giữa chương trình giáo dục âm nhạc theo chương trình đổi mới hình thức và chương trình mầm non mới như sau: - Tính tương đồng: + Về mục tiêu: Cùng hướng trẻ đến sự phát triển về nhân cách theo 5 mặt (Thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm đạo đức, thẩm mỹ) + Về hình thức và phương pháp: Cùng hướng trẻ đến với các hoạt động tích cực, sáng tạo theo hướng tích hợp. - Tính khác biệt: Hai chương trình vừa nêu khác biệt về nội dung: + Chương trình giáo dục âm nhạc theo hình thức đổi mới do Bộ GD&ĐT quy định thống nhất trong toàn ngành mầm non. + Chương trình mầm non mới theo mục tiêu từng giai đoạn đã đề ra, cho giáo viên chủ nhiệm lớp tự lựa chọn nội dung cho phù hợp với địa phương mình, đặc biệt là phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ. Mục đích giáo dục của hướng đổi mới là giáo viên là người hướng dẫn, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động vui chơi, tìm tòi, khám phá. Trẻ tham gia hoạt động, một cách hứng thú, chủ động để phát triển khả năng cá nhân. Tôi đã tích cực làm việc trực tiếp với nhóm, cá nhân để giúp trẻ thực hiện tốt hoạt động âm nhạc. Trẻ hoạt động không bị áp đặt để phát huy năng lực bản thân, được trao đổi, nhận xét để trở lên năng động hơn. Chính vì vậy, trong vận động theo nhạc, trẻ tự do thể hiện nhiều cách khác nhau, không nhất thiết yêu cầu mọi trẻ vận động giống nhau. Ví dụ: Dạy trẻ vận động theo nhạc bài: ‘Con chuồn chuồn’ sau khi đã cho trẻ làm quen với một số cách vận động theo nhạc, tôi cho trẻ thể hiện bằng nhiều cách khác nhau như cô cho 3 tổ hội ý xem tổ của mình vận động theo cách nào, sau đó cho 3 tổ lần lượt thực hiện theo lựa chọn của cả đội. Âm nhạc có thể học ở mọi lúc mọi nơi ,cho trẻ vận động theo nhạc trong giờ đầu đón trẻ, cuối buổi trả trẻ. Những lúc ấy cô có thể cho trẻ vận động theo nhạc với từng nhóm và cá nhân trẻ, cô sẽ phát huy tính độc lập hoạt động của trẻ, phát triển năng khiếu của trẻ và cô dễ dàng sửa sai cho trẻ. Có thể cho trẻ vận động lúc hoạt động ngoài trời,hay tích hợp vận động theo nhạc vào tiết học Tuổi Mẫu giáo là lứa tuổi “Học mà chơi, chơi mà học”do đó phải sử dụng nhiều biện pháp trong giờ học để gây hứng thú và sự tập trung vốn rất ngắn của trẻ. Cũng vì thế mà giờ học mang tính tổng hợp. Vận động theo nhạc có thể tích hợp nhẹ nhàng được vào một số giờ học khác hoặc tích hợp các môn học khác vào vận động. Ví dụ: Trong hoạt động tạo hình, vẽ con cá. Sau khi trẻ trưng bày và nhận xét sản phẩm, Cô có thể cho trẻ hát kết hợp với vận động minh hoạ trên nền nhạc bài:Cá vàng bơi’ - Vận động theo nhạc trong thời gian chơi trò chơi sáng tạo: Có thể cho trẻ vận động theo nhạc trong khi trẻ chơi trò chơi sáng tạo. Ví dụ: Trẻ chơi đóng kịch có kèm với biểu diễn. Hoặc có trong trò chơi phân vai cô giáo, trẻ nhập vai mình là cô giáo hay là trẻ mẫu giáo thể hiện hát, múa, gõ đệm, vận động minh hoạ tuỳ theo ý thích. Như vậy, ở trường mẫu giáo, từ lúc đến trường đến khi cha mẹ đến đón, âm nhạc luôn xuất hiện bên trẻ tạo không khí tươi mát. Nếu vắng bóng lời ca, điệu múa thì trường lớp đối với các cháu thật buồn tẻ. Âm nhạc là chu kỳ thời gian, là nhịp sống hàng ngày của trẻ, là cho trẻ thêm linh hoạt, tươi vui. Âm nhạc thực sự là người bạn thân của trẻ thơ. Vào ngày lễ hội như ngày khai giảng, ngày nhà giáo Việt Nam…là những ngày có hình thức tổ chức quan trọng trong việc tạo ra môi trường âm nhạc phong phú và sinh động. Ngày lễ, ngày hội có các hoạt động nghệ thuật đa dạng như hát, múa, đóng kịch…tạo cho trẻ niềm phấn khởi, vui vẻ, những cảm xúc mới mẻ, tăng cường khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ. Ngày lễ, hội là cơ hội cho giáo viên và trẻ trong toàn trường giao lưu, hiểu biết nhau hơn, đồng thời tạo cơ hội cho trẻ nâng cao các kỹ năng hoạt động nghệ thuật. Trẻ hiểu thêm những điều mới lạ chỉ có trong ngày hội, ngày lễ, đồng thời củng cố những điều trẻ đã lĩnh hội được. Hiểu được ý nghĩa hoạt động âm nhạc trong ngày hội, ngày lễ. Hàng ngày, tôi luôn chú ý thường xuyên rèn những kỹ năng vận động theo nhạc Khi nhà trường có kế hoạch tổ chức tôi lựa chọn các nội dung phù hợp để luyện tập, chuẩn bị trang phục cho trẻ. Khi biểu diễn tôi nhận thấy ở trẻ rất hào hứng, tự tin, có ý thức trong khi biểu diễn. a. Biện pháp chuẩn bị trước giờ học: Trẻ nghe qua các phương tiện truyền thông như máy cát sét, các buổi sinh hoạt nhóm ở mọi lúc, mọi nơi như hoạt động ngoài trời, giờ đón trẻ, giờ trả trẻ để làm quen với bài hát mới. Cô giới thiệu cho trẻ biết tên bài hát, tên tác giả, dẫn dắt trẻ nghe bằng các thủ thuật với mục đích tập trung sự chú ý của trẻ đến nội dung, khơi gợi trí tưởng tượng và sự hình dung ở trẻ. Trẻ mẫu giáo lớn cô kể một cách có hình ảnh đặt câu hỏi trò chuyện về nội dung bài hát để giới thiệu. b. Biện pháp trong giờ học: Sử dụng biện pháp trực quan truyền cảm, cô biễu diễn bài hát trọn vẹn, hát đúng, hát hay, rõ lời, sẽ thu hút sự chú ý của trẻ tới hình tượng nghệ thuật của bài hát, tạo cho trẻ tri giác bài hát trọn vẹn, gợi lên sự hưởng ứng, cảm xúc, đồng cảm với hình tượng, lôi cuốn trẻ vào tâm trạng cảm xúc chung của bài hát bởi vì tính truyền cảm diễn xuất ở trẻ phụ thuộc vào diễn xuất mẫu của giáo viên. Giáo viên sử dụng biện pháp luyện tập kết hợp với biện pháp dùng lời chỉ dẫn kỹ năng ca hát, tính chất cảm xúc của bài hát cho trẻ. Đặc điểm của trẻ mầm non là chưa biết chữ, do đó phương pháp dạy hát chung cho các lứa tuổi là dạy “truyền khẩu”. Đối với bài hát ngắn, trẻ đã được làm quen từ trước, trẻ sẽ hát theo cô liên tục cả bài, không dạy thuộc câu này mới sang câu khác làm gián đoạn tri giác. Dạy trẻ bằng âm thanh vang tự nhiện, để trẻ hát thoải mái, không bị ức chế hay căng thẳng giúp các cháu hát đúng hát hay. Tránh âm vực giọng hát cao quá hay thấp quá, bằng cách dịch giọng cho phù hợp khi kết hợp nhạc cụ để bảo vệ và phát triển giọng hát của trẻ. Giáo viên vừa hát bắt nhịp bằng tay để giữ tốc độ đều cho các cháu hát. Trong quá trình dạy hát, với kỹ năng hát du dương tạo âm ngân dài, cô có thể hát mẫu ngân dài kết hợp dùng tay đưa sang ngang làm động tác so sánh trực quan. Ví dụ: Bài “Màu hoa” Nhạc và lời: Hồng Đăng “Màu hoa tím, màu hoa đỏ, màu hoa vàng, nhiều hoa xinh thế” chữ “thế”. Trong khi ngân 3 phách cô đưa tay sang ngang, trẻ vừa nghe cô hát vừa nhìn động tác tay đưa sang ngang của cô sẽ hiểu rằng chữ “thế” phải hát ngân mà khôngđược ngắt. Dạy trẻ phát âm ( nhã chữ) và giải nghĩa từ, giúp trẻ phân biệt từ đúng trong bài hát với từ trẻ hát nhầm kết hợp làm mẫu cách cấu tạo của từ đúng để trẻ bắt chước đặt môi lưỡi cho chính xác. Ví dụ: Câu hát “khi em giơ tay lên là bướm xinh bay múa” trong bài “Múa cho mẹ xem” Nhạc và lời: Xuân Giao. Trẻ hát chệch thành “bướm xinh bay mất”. Không nên nói với trẻ là “các con hãy hát hay hơn nửa nào”. Vì câu nói này trẻ khó hình dung phải thể hiện như thế nào. Cô nên giải thích nêu rõ ý nghĩa của lời ca để trẻ thể hiện đúng phong cách. Ví dụ: Trong “Vườn trường mùa thu” có chim hót líu lo, đàn bướm bay tung tăng vui đùa trong gió các bạn múa ca tưng bưng. Vậy chúng ta hát thế nào? Gợi ý này giúp trẻ suy nghĩ liên tưởng tại sao cần hát bài “Vườn trường mùa thu” trong sắc thái vui tươi sôi nổi, nhịp độ hơi nhanh. Trong quá trình học thuộc, cô sửa nếu trẻ hát sai, hát ngang, cần thay đổi hình thức hát tổ, nhóm luân phiên tiếp để trẻ có dịp nghỉ ngơi, theo dõi, đánh giá hoặc biết hòa nhập đúng lúc với các bạn. Cần thay đổi tư thế ngồi hoặc đứng để trẻ đở mỏi, đở chán kết hợp với vận động nhẹ nhàng. c. Biện pháp sau giờ học: Kỹ năng ca hát được tiến hành không chỉ trong quá trình học thuộc mà cả khi cũng cố ôn luyện. Khi đã học thuộc, cần dạy trẻ thẻ hiện diễn cảm để trẻ có thể biểu diễn dể dàng, hấp hẫn. Để tạo sự nhịp nhàng khi hát, cho trẻ vỗ tay theo nhịp, phách, hoặc âm hình tiết tấu của bài hát để trẻ tăng thêm cảm xúc về nhịp điệu, tiết tấu.d. Kết hợp với phụ huynh: -Thường xuyên tôi trao đổi với phụ huynh cho trẻ nghe băng đĩa ở nhà, bố mẹ có trẻ cùng trẻ thể hiện bài hát. Từ đó làm phong phú thêm vốn hiểu biết của trẻ. - Ngoài ra tôi còn kết hợp với phụ huynh sưu tầm băng đĩa có liên quan đến đề tài. -Hoạt động âm nhạc có mối liên hệ mật thiết với nhau để giúp trẻ phát triển toàn diện các mặt. Âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực cảm xúc, tư tưởng, tập trung chú ý. -Bằng các giai điệu, âm sắc, nhịp độ, hòa âm, tiết tất đã thu hút trẻ. -Âm nhạc giúp trẻ phát triển lời nói, quan hệ, trao đổi tình cảm. -Âm nhạc là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc, trẻ có thể tiếp nhận âm nhạc ngay từ khi còn nằm trong nôi. -Âm nhạc là một trong các bộ môn nghệ thuật giáo dục cái đẹp cho trẻ qua lời ca, giai điệu, bản nhạc đã giúp trẻ tưởng tượng. -Âm nhạc có sức lay động tâm hồn mạnh mẽ, không có gì có thể đánh thức tâm hồn con người bằng âm nhạc. Âm nhạc có giá trị nghệ thuật cảm hóa mọi người cùng hướng tới cái đẹp. Trong đó có cái đẹp về cách ứng xử, giao tiếp với ông bà, cha mẹ … -Âm nhạc có ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ, âm nhạc được coi là khả năng tốt nhất để phát triển tai nghe, tính chất đa dạng của âm nhạc gợi ra những phản ứng với sự thay đổi nhịp tim mạch, trao đổi máu. -Âm nhạc giúp trẻ phối hợp các động tác đi lại vững vàng, chạy nhẹ nhàng, tất cả những vận động của tay, chân, thân mình nhờ có sự phụ họa âm nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàng. - Nội dung lời ca phong phú trong các bài hát giúp trẻ phát hiện vẻ đẹp trong thiên nhiên, sự ngộ nghĩnh đáng yêu của các con vật quen thuộc, về tình cảm gia đình, bạn bè, lòng yêu nước từ đó gợi mở cho các cháu về cách ứng xử là giáo dục cho các cháu đạo đức làm người. - Những bài dân ca, bài đồng dao khác nhau của các dân tộc Việt Nam phong phú về âm điệu, tiết tấu, phương thức diễn xướng, phong tục, tập quán sẽ cho trẻ hiểu biết về bản sắc âm nhạc dân tộc Việt Nam. -Các hoạt động diễn xuất của trẻ là diễn ra trong tập thể, cùng nhau múa hát, vui chơi đã giúp cho trẻ vui tươi, hồn nhiên ngay cả những trẻ nhút nhát cũng cảm thấy thoải mái, tự tin hơn. -Âm nhạc có ảnh hưởng đến hành vi văn hóa của trẻ bởi cách diễn xuất các tác phẩm có tâm trạng khác nhau. -Âm nhạc gắn liền với con người từ lúc chào đời cho tới khi từ giã cuộc sống, âm nhạc có sức mạnh vô cùng to lớn trong việc thể hiện tinh tế thế giới nội tâm, âm nhạc tác động vào lĩnh vực tình cảm của con người và trở thành phương tiện giao tiếp hết sức nhạy cảm giữa con người. - Bằng ngôn ngữ biểu cảm đặc biệt của âm nhạc đã làm cho con người ở các vùng đất khác nhau có những hiểu biết nhất định về nhau. -Trẻ biểu hiện sinh động khi nghe lúc lắc, xắc xô… đã khẳng định rằng có thể cho trẻ nhỏ làm quen với âm nhạc ngay từ những tháng tuổi đầu tiên. * Phần 3: Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm *Qua việc soạn và dạy môn âm nhạc mới, tôi thấy phần nào đã có sự thay về hứng thú của trẻ. Trẻ tích cực tham gia học, khi kết thúc tiết học hầu hết trẻ đều phấn khởi. - Trẻ linh hoạt và nhanh nhẹn trong các hoạt động. - Tiết học sinh động và lôi cuốn trẻ. - Trẻ hiểu nội dung bài hát, biết tự sáng tạo ra những những động tác minh họa theo lời ca.Trẻ tự tin khi biểu diễn độc lập và kết hợp vận động cùng bạn, cùng cô và chơi mang tính sáng tạo. -Trẻ hứng thú say mê với hoạt động âm nhạc. -Trẻ tiếp thu kiến thức âm nhạc một cách nhẹ nhàng thoải mái. -Năng lực cảm thụ âm nhạc của trẻ tốt khi cô giáo tổ chức và hướng dẫn trẻ hoạt động âm nhạc. Sau khi tôi sử dụng một số biện pháp trên áp dụng vào việc dạy vận động theo nhạc cho trẻ lớp Mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi tôi tiến hành đưa ra thêm 2 bài tập để kiểm tra kỹ năng vận động theo nhạc của 35 trẻ đã tham gia thực hiện những bài tập trước. Bài tập 1: Các con hãy gõ đệm theo nhịp bài ‘Cho tôi đi làm mưa với’ tác giả Hoàng Hà Bài tập 2: Các con hãy múa bài :’Inh lả ơi’ dân ca thái BẢNG B: KHẢO SÁT KỸ NĂNG VẬN ĐỘNG THEO NHẠC CỦA TRẺ 4 – 5 TUỔI STT Họ và tên trẻ Bài tập 1 Đạt Chưa Bài tập 2 Đạt Chưa đạt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Nguyễn Quỳnh Anh Nguyễn Tuấn Anh Trương Đức Anh Phan Hà An Phan Ngọc Đức Nguyễn Văn Diệm Nguyễn Bảo Huy Nguyễn Kim Lan Nguyễn Thị Na Nguyễn Gia Hân Hà Trung Nam * * * * * * * * * * * * * đạt * * * * * * * * * 12 Nguyễn Bảo Ngọc * * 13 Nguyễn Như Ngọc * * 14 Trần Bảo Nguyên * * 15 Phạm Anh Nhân * * 16 Nguyễn Long Nhật * * 17 Phạm Yến Nhi * * 18 Lê Thanh Phương * * 19 Trần Đức Sang * * 20 Trần Thái Sơn * * 21 Lê Thị Bảo Thi * * 22 Phạm Ngọc Bảo Trâm * * 23 Dương Cát Tường * * 24 Trịnh Phương uyên * * 25 Phạm Phương Uyên * * Tóm lại: Khi vận dụng những biện pháp vào dạy vận động theo nhạc cho trẻ Mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở trường mầm non, tôi nhận thấy các cháu rất hứng thú, hăng say tích cực hoạt động và đã thu được kết quả tốt đẹp. Điều đó chứng minh rằng thực nghiệm của chúng tôi thành công, áp dụng các biện pháp tôi đề ra rất phù hợp. * BÀI HỌC KINH NGHIỆM Nâng cao chất lượng Giáo dục âm nhạc cho trẻ nói chung ; dạy vận động theo nhạc cho trẻ Mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi nói riêng, tôi tự rút cho mình một bài học như sau: - Cô giáo phải nắm chắc nội dung chương trình, phương pháp bộ môn. Áp dụng linh hoạt phù hợp với đối tượng học sinh lớp mình đang phụ trách. - Không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. - Nghiên cứu, học tập, rèn luyện để có kến thức âm nhạc. - Cô giáo luôn học tập, rèn luyện, sáng tạo để thể hiện thật hấp dẫn và phù hợp với trẻ. - Cô giáo phải nắm vững đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ trong mối quan hệ với âm nhạc, khả năng vận động, cơ quan phát âm…để có phương pháp dạy thích hợp. Sử dụng đồ dùng trực quan một cách có hiệu quả. Biết khai thác những nội dung, thông tin cần thiết để ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. - Linh hoạt sử dụng đa dạng hoá các hoạt động cho trẻ khỏi nhàm chán, làm tăng sự tích cực hoạt động của trẻ. - Cô giáo phải truyền đạt chính xác, hấp dẫn, truyền cảm để, tạo không khí sôi động trong giờ học, để thu hút hấp dẫn trẻ. Thường xuyên rèn luyện kỹ năng cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi . - Luôn khuyến khích, động viên, tạo cho trẻ niềm say mê hoạt động. - Phối kết hợp với phụ huynh để trao đổi, thống nhất quan điểm giáo dục. PHẦN III. KẾT LUẬN Âm nhạc thực sự gần gũi với trẻ thơ, âm nhạc là món ăn tinh thần không thể thiếu được, nó vừa là một nội dung giáo dục, vừa là phương tiện góp phần giáo dục toàn diện nhân cách của trẻ. Để làm tốt nội dung giáo dục âm nhạc, đòi hỏi người giáo viên phải có lòng yêu nghề, mến trẻ, với tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. Đặc biệt phải có vốn kiến thức chuyên môn, có kinh nghiệm, biết xây dựng và sử dụng linh hoạt những phương pháp, biện pháp, thủ thuật đề ra trong tiết học. Qua tìm kiếm và xây dựng tôi thấy đề tài nghiên cứu đã thu được kết quả đáng ghi nhận. Những vấn đề thuộc về lý luận chung và đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi giúp chúng ta thấy rõ khả năng, năng lực cảm thụ của trẻ. Dựa trên các đặc điểm đó , chung ta có hướng tác động phù hợp cho tâm lý của Tải về bản full MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 4 – 5 TUỔI PHÁT TRIỂN LĨNH VỰC THẨM MĨ THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠCTập tin đính kèm Xem Đọc bài Lưu MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 4 – 5 TUỔI PHÁT TRIỂN LĨNH VỰC THẨM MĨ THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC I. Đặt vấn đề: Âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối với đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của nhân loại. Nếu cuộc sống màthiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Âm nhạc mang đến cho chúng ta những giấy phút thư giản thực sự thoải mái, cho ta cảm nhận cái đẹp của tự nhiên, quê hương, đất nước, con người.Đặc biệt đối với trẻ mầm nonthì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong trẻo của cáctác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, qua đógiúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình.Và vì thế, môn học âm nhạc làmôn nghệ thuật tích hợp chức năng giáo dục có đặc trưng cơ bản mang tính thời gian nên cần phải rèn các kỹ năng âm nhạc cho trẻ thường xuyên để giúp trẻ khắc sâu các hình tượng nghệ thuật âm nhạc thông qua giai điệu, tiết tấu, lời ca, nhịp độ, tốc độ.... Mặt khác, rèn các kỹ năng âm nhạcmọi lúc mọi nơi cũng là một biện pháp giúp trẻ có kỹ năng phối hợp giữa các cá nhân với tập thể tổ, nhóm, lớp... giữa các tập thể nhỏ với tập thể lớn hơn. Đặc biệt đối với trẻ 4-5 tuổi tôi thấy hoạt động âm nhạc vô cùng quan trọng, âm nhạc giúp các em trưởng thành hơn về cả tâm hồn và thể chất.Nhận thức được tầm quan trọng của âm nhạc trong việc chăm sóc và giáo dục nhất là trẻ 4-5 tuổi, tôi đã nghiên cứu và tìm ra“Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi phát triển lĩnh vực thẩm mĩ thông qua hoạt động âm nhạc” một cách hữu hiệu. II. Nội dung: 1. Thực trạng Năm học 2020 - 2021 được sự phân công dạy lớp chồi 3 Trường Mầm non Hương Sen với số cháu là 26 cháu. Sau khi khảo sát và thăm dò thì tôi nhận thấy những mặt thuận lợi và khó khăn như sau: a. Thuận lợi: - Được sự quan tâm của các cấp, nhà trường đầu tư đấy đủ đồ dùng cho việc chăm sóc giáo dục trẻ. - Trẻ được tham gia nhiều hoạt động văn nghệ của nhà trường, giúp trẻ được thể hiện và nâng cao tính tự tin. Những hoạt động này vô cùng ý nghĩa với trẻ, nó giúp trẻ có cơ hội rèn luyện và thỏa sức thể hiện, vì thế mà trong các tiết học trẻ mạnh dạn và nhiệt tình hơn. - Giáo viên đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, được đào tạo kỹ lưỡng vì thế mà giáo viên ở lớp nắm vững phương pháp, có khả năng âm nhạc và giọng hát tốt - Trẻ thích hát từ khi còn rất nhỏ, gần khi biết nói là trẻ học hát, trẻ được người lớn dạy cho nhiều bài hát, cũng như hiểu nội dung bài hát, chính điều này mà một phần nào đó trẻ đã được làm quen với môn âm nhạc. Đều đó giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc chuyền tải kiến thức. - Phụ huynh luôn quan tâm ủng hộ cho các phong trào văn nghệ, hay hoạt động chung ở lớp, điều đó thuận lợi cho giáo viên xây dựng được những tiết học hay và chất lượng. b. Khó khăn: - Lớp có 34% cháu chưa qua lớp mầmnên khó tiếp cận chương trình cùng các bạn, việc rèn nề nếp đầu năm gặp nhiều khó khăn, các kĩ năng âm nhạc cháu có được đa số là do sẵn có tạigia đình, chưa qua trường lớp hướng dẫn nên để đưa trẻ đi vào nề nếp vàhướng dẫn trẻ các hoạt động âm nhạc cơ bản gặp nhiều khó khăn. - Có góc âm nhạc nhưng còn sơ sài, chưa phong phú, chưa gây được sự hứng thú tham gia của trẻ. - Nhiều trẻthiếu tự tin chưa được mạnh dạn trong hoạt động âm nhạc chưa thể hiện hết khả năng. Còn một số cháu chưa yêu thích âm nhạc. - Còn một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học của trẻ, chưa tạo điều kiện cho trẻ được phát huy khả năng âm nhạc. Với những thuận lợi và khó khăn trên tôi đã nghiên cứu tìm những biện pháp giải quyết như sau: 2.Biện pháp: 2.1. Tạo môi trườngthu hút trẻ hoạt động âm nhạc Đối với trẻ mầm non, lớp học chính là mái nhà thứ hai của trẻ. Cảm giác đầu tiên khi trẻ bước vào lớp đó là sự gần gũi, thân thiện giống nhà của mình. Trong ngôi nhà ấy phải có sự tươi mới, hấp dẫn của những bức tranh, bức ảnh trang trí phù hợp theo chủ đề, phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Tôi luôn tận dụng diện tích phòng học và chú ý bố trí sắp xếp các học cụ, đội hình để tạo môi trường học một cách thoải mái cho trẻ. Ngoài ra tôi luôn thay đổi cách bày trí góc âm nhạc thật sinh động theo chủ điểm để gây sự thu hút tới trẻ. Ví dụ:Chủ điểm “ Thế giới động vật” tôi trang trí bằng những hình ảnh các con vật sống động, con chim cầm micrô hát, con ếch thì đánh trống… Từ những hình ảnh vui nhộn do cô và trẻ cùng trang trí trẻ rất muốn mình có thể làm được như các bạn, được thể hiện tài năng của bản thân mình. Góc âm nhạc không nên cố định, các kệ đóng sao cho vừa tầm trẻ khi sử dụng, trẻ có thể sử dụng những trang phục hay dụng cụ âm nhạc, khi bố trí góc âm nhạc cần chú ý sao cho ở nơi đó tiếng ồn ào trẻ tạo ra tại góc không ảnh hưởng, làm phiền đến những hoạt động yên tĩnh ở góc khác. Giáo viên cần cung cấp nhiều nguồn âm thanh: các loại lon, thùng thiếc, chay đựng hạt đậu, hột hạt, gạo, khối gỗ. Giáo viên cần sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại băng nhạc thiếu nhi, dân ca,... Tại góc âm nhạc, giáo viên cũng nên chú ý tạo điều kiện cho trẻ thể hiện những ý tưởng, mong muốn của trẻ, đặc biệt phát huy tác dụng của trẻ hỗ trợ nhau, liên kết với nhau tổ chức các hoạt động mang tính nghệ thuật. Khuyến khích trẻ tự làm hay giáo viên cùng trẻ trang trí một số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ đệm bài hát nhằm gây hứng thú cho trẻ khi sử dụng. Có thể cho trẻ phối hợp chơi với nhóm tạo hình trang trí váy áo làm mặt nạ hóa trang....Trẻ vô cùng sung sướng khi được sử dụng đồ dùng do chính trẻ tạo ra, để thực hiện các hoạt động âm nhạc. 2.2. Làm tăng khả năngcho trẻ yêu âm nhạc Để lôi cuốn được trẻ tham gia vào hoạt động thì người giáo viên cần phải tìm tòi những sáng kiến mới, những thủ thuật sư phạm và từ đó dùng ngôn ngữ của mình để truyền đạt tới trẻ một cách sinh động và lôi cuốn thu hút trẻ. Trong một tiết hoạt động âm nhạc tôi cũng có thể tích hợp lồng ghép các hình ảnh bài thơ, câu đố, nét mặt vui tươi, bằng những câu nói nhẹ nhàng, sử dụng các trò chơi tạo tình huống bất ngờ để thu hút sự chú ý của trẻ vào giờ học, và tiết học xuyên suốt theo một chủ đề. Ví dụ: Ở chủ đề thực vật dạy bài hát “Màu hoa” cô giáo có thể làm một số loại hoa tươi để thu hút trẻ. Tổ chức các hoạt động đa dạng dựa vào các hoạt động trọng tâm. Ví dụ: Tổ chức dạy hát là trọng tâm thì có thể cho trẻ tập hát nhanh - chậm, hát to - nhỏ, hát nối tiếp nhau hoặc cho cháu thi hát với nhau… Việc tạo hứng thú cho trẻ cũng được thể hiện qua việc chuẩn bị đồ dùng mang tính thẩm mỹ, khoa học, có tính giáo dục cao và đặc biệt là phù hợp với trẻ và nội dung hoạt động. Vì thế ở các giờ hoạt động âm nhạc cũng như các hoạt động khác tôi rất chú trọng về việc chuẩn bị đồ dùng cho mình như: đàn, phách tre, đĩa nhạc, phục trang… đẹp và có màu sắc nổi bật, đặt ở nơi trẻ dễ quan sát, dễ lấy, đội hình trẻ ngồi phù hợp đảm bảo cho tất cả trẻ đều được quan sát và vận động. Ví dụ cho trẻ hát và vận động bài.“Cháu yêu cô chú ông nhân” gợi ý cho trẻ sử dụng trống lắc, phách tre, dùng đủa gõ vào lon tạo ra âm thanh hổn hợp thật hài hòa. 2.3. Giáo dục âm nhạc trong giờ học âm nhạc Một giờ học giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động: Trọng tâm là ca hát thì nội dung chính là tập cho các cháu hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc. Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là trẻ được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm.Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc thì cô hướng dẫn trẻ cách vận động theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Tất cả những vận động của tay chân, thân mình nhờ có sự phụ hoạ âm nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàng hơn. Vận động theo nhạc tạo cho trẻ sự hoạt bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng. Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc được tốt hơn, giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong phương pháp dạy học: Vào đầu giờ học cô có thể trò chuyện về chủ đề, xem vật thật,…có chủ đề theo nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm một cách nhẹ nhàng, tự tin không gò bó trẻ. Ví dụ chủ điểm “Thế giới động vật” khi dạy hát với bài hát “ Cá vàng bơi” tôi đội mũ hóa trang, đóng vai và thực hiện các động tác cá bơi để gây sự hứng thú cho trẻ, từ đó trẻ chăm chú nghe và tập theo tôi một cách say mê, thích thú. Vì sự cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với sự phát triển nhận thức. Nó đòi hỏi trẻ phải chú ý, quan sát nhạy bén. Trẻ tập trung nghe nhạc, so sánh âm thanh làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm thanh đó, ghi nhớ những đặc điểm, tính chất cảu hình tượng âm nhạc.Trò chơi âm nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động chạy nhảy... trẻ sẽ hoạt bát nhanh nhẹn và rất hứng thú trong giờ học. Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cô giáo phải hát đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc bài hát, cô giới thiệu dẫn dắt hay, có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng thông qua tai nghe âm nhạc. Chính vì vậy bản thân đã tìm tòi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ. Ví dụ trò chơi “Tai ai thính” Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các nhạc cụ khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ. 2.4. Âm nhạc kết hợp với các bộ môn khác Với chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay thì phương pháp dạy tích hợp các bộ môn âm nhạc có thể lồng ghép, kết hợp với tất cả các bộ môn khác trở nên sinh động hơn.Giáo viên luôn tạo cơ hội để trẻ nói ra những suy nghĩ của mình và thường xuyên động viên khen ngợi trẻ kịp thời. Khi trẻ nhận ra rằng cô giáo tôn trọng và hoan nghênh các biểu hiện cá nhân của mình thì trẻ sẽ tự tin hơn, đồng thời giúp trẻ say sưa, thích thú hơn trong những giờ hoạt động khác như: Văn học, toán… các bài học phù hợp để trẻ được ôn luyện ở mọi lúc mọi nơi, mặt khác qua nội dung lồng ghép này các môn học khác cũng trở nên phong phú và sinh động hơn. Ví dụ: Dạy trẻ gõ đệm theo tiết tấu chậm bài Cháu yêu chú bộ đội, cô có thể tích hợp môn hình thành các biểu tượng toán bằng cách đếm số chú bộ đội lên biểu diễn, đếm số dụng cụ âm nhạc… Ví dụ: Trong hoạt động tạo hình. Sau khi trẻ trưng bày và nhận xét sản phẩm, Cô có thể cho trẻ hát kết hợp với vận động minh hoạ trên nền nhạc bài hát. Ví dụ: Giờ tạo hình vẽ những bông hoa, côc và trẻ sẽ cùng hát và vận động bài hát “Màu hoa” Ví dụ: Chủ đề giao thông khi kể chuyện cho trẻ nghe câu chuyện “Qua đường”, ở đây cô sẽ cho trẻ hát và vận động bài hát “Em đi qua ngã tư đường phố”. Ví dụ: Khi mời nhóm bạn lên biểu diễn tôi mời các lớp cùng đếm xem có bao nhiêu bạn lên hát. – Vận động theo nhạc trong lúc hoạt động ngoài trời: Trong khi cho trẻ hoạt động ngoài trời cũng có thể cho trẻ vận động theo nhạc nhằm tạo cho trẻ sự mềm dẻo, nhịp nhàng, làm thư giãn thần kinh, kích thích óc sáng tạo và giúp trẻ hiểu biết hơn về thế giới xung quanh. Ví dụ: Cho trẻ quan sát và đàm thoại về con chim xong. Cô có thể cho trẻ đứng đội hình vòng tròn để múa hát bài Thật là hay. – Vận động theo nhạc trong thời gian chơi trò chơi sáng tạo: Có thể cho trẻ vận động theo nhạc trong khi trẻ chơi trò chơi sáng tạo. Ví dụ: Trẻ chơi đóng kịch có kèm với biểu diễn. Hoặc có trong trò chơi phân vai cô giáo, trẻ nhập vai mình là cô giáo hay là trẻ mẫu giáo thể hiện hát, múa, gõ đệm, vận động minh họa tùy theo ý thích. - Đối với các trò chơi kết hợp nhạc sẽ tăng sự hứng thú của cháu. Ví vụ với trò chơi “Ném bóng vào rổ” cô tổ chức cho 2 đội thi đua và được quy đinh trong vòng một bài hát thì trẻ hứng thú tham gia hơn, âm nhạc cũng góp phần tạo không khí buổi hào hứng sôi nổi hơn. 2.5. Tổ chức thông qua các ngày lễ Thông qua các hoạt động tổ chức lễ hội, tôi tổ chức hoạt động âm nhạc theo một chương trình biểu diễn văn nghệ mà 100% trẻ được tham gia nhằm giúp trẻ hứng thú với bộ môn âm nhạc. Hàng năm trường mầm non Hương Sen nơi tôi đang công tác, có tổ chức rất nhiều ngày hội ngày lễ và các cuộc thi cho các bé. Điển hình như học kỳ I của năm học 2019 -2020 vừa qua trường tôi đã tổ chức ngày “Ngày hội đến trường của bé”, “Bé vui Tết Trung Thu”…. Ở mỗi một ngày hội, ngày lễ trường tôi đã dàn dựng để tổ chức các tiết mục văn nghệ vô cùng đặc sắc, sinh động và công phu.Đặc biệt là cuộc thi văn nghệ do trường tổ chức tôi chọn một tiết mục có nội dung phù hợp chủ đề và lứa tuổi cháu, có giai điệu vui tươi giúp trẻ hứng thú thỏa sức biểu diển hết khả năng của mình. 2.6. Sử dụng các loại nhạc cụ đa dạng: Với trẻ mẫu giáo, đồ chơi, đồ dùng học tập là phương tiện hữu hiệu giúp trẻ nhận thức và thể hiện cảm xúc. Những đồ dùng trực quan như: nhạc cụ gõ, đàn organ, tranh ảnh, con rối …có liên quan đến nội dung tác phẩm thường được giáo viên sử dụng minh họa trong giờ học nhằm thu hút sự chú ý của trẻ. Trong khi học hát, trẻ gõ đệm theo bằng phách tre, trống lắc, nhạc cụ trẻ em sẽ tăng cường cảm giác nhịp điệu, tạo sự hưng phấn. Sử dụng các đạo cụ, hoá trang khi hát kết hợp vận động theo nhạc sẽ giúp trẻ thể hiện tự tin, sinh động và hấp dẫn hơn. Họat động giáo dục âm nhạc sẽ kém hiệu quả nếu không có các phương tiện đồ dùng dạy học như nhạc cụ, băng, đĩa hình…Dạy trẻ hát sẽ chuẩn hơn, lôi cuốn hơn nếu giáo viên có sử dụng nhạc cụ.Mặt khác, trước khi học hát nếu trẻ được làm quen bài hát bằng cách nghe băng, xem đĩa hình bài sắp học sẽ tiết kiệm thời gian hơn trong quá trình học thuộc.Trong quá trình dạy hát, việc sử dụng đàn để lấy giọng giúp trẻ hát đúng âm vực, tránh bị cao hoặc thấp quá. Sửa câu hát sai bằng cách cho trẻ nghe đàn giai điệu nhiều lần giúp trẻ dần dần tự điều chỉnh tai nghe để hát cho đúng. Việc ghi sẵn giai điệu các bài hát, bài vận động, bài nghe vào bộ nhớ đàn phím điện tử giúp giáo viên đỡ vất vả và chủ động trong giờ dạy. - Khi trẻ khai thác hết, chơi liên tục, trẻ cảm thấy chán tôi sẽ thay đổi ngay. Ví dụ: Dùng lời kích thích trẻ: Hôm nay góc âm nhạc có đồ dùng đồ chơi mới các con hãy đến thử xem, mỗi lần nên thay đổi 3 – 4 đồ dùng đồ chơi, giáo viên khuyến khích trẻ tìm tồi, khám phá những đồ dùng đô chơi mới. Ví dụ: Để gõ đệm cho bài hát, gợi ý trẻ sử dụng trống lắc, phách tre… trẻ kết hợp với việc sử dụng đũa gỗ, những ly thủy tinh có lượng nước khac nhau tạo ra một tổ hợp âm thanh hài hòa rất hay. Trong quá trình trẻ chơi tại góc âm nhạc, giáo viên có thể tận dụng để giới thiệu cho một số loại đàn dân tộc cho trẻ biết. 2.7. Sử dụng các loại trang phục gây hứng thú cho trẻ: Để tạo cho trẻ các trang phục biểu diễn hấp dẫn,bắt mắt, tôi dùng các trang phục làm từ dây nilong, giấy màu, giấy xốp các màu, giấy phế liệu…Cô và trẻ cùng nhau trang trí đẻ làm trang phục kích thích trẻ tham gia hoạt động. Trẻ được mặc quần áo do chính mình tham gia trang trí sẽ phấn khởi và hứng thú hơn với hoạt động âm nhạc. Rèn luyện nề nếp kĩ năng cho trẻ qua các tiết học và hoạt động: Tôi rèn cho trẻ biết thực hiện theo hiệu lệnh, khẩu lệnh tạo cho trẻ có cảm giác tự tin mạnh dạn khi lên biểu diễn. Tìm cách vào bài sinh động để thu hút sự chú ý của trẻ. Ví dụ: Chủ đề “Nghề nghiệp”, khi dạy với đề tài cô giáo em tôi sẽ sử dụng trang phục để phù hợp với chủ đề. 2.8. Tổ chức tốt một số trò chơi phục vụ âm nhạc Hiện nay, trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc, nhất là ở lứa tuổi mẫu giáo bé học mà chơi, chơi mà học. Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng thông qua tai nghe âm nhạc. Chính vì vậy tôi đã tìm tòi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ. *Trò chơi: “Tai ai thính” Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các nhạc cụ khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ. *Trò chơi: “Giai điệu thân quen” Trò chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai điệu bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát. Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu “ Trông kia đàn gà con lông vàng, đi theo mẹ tìm ăn trong vườn…” thì trẻ phải nói được đó là bài hát “Đàn gà trong sân” *Trò chơi “Ô cửa bí mật” Trò chơi giúp trẻ được ôn luyện các bài hát, tạo cho trẻ mạnh dạn lên biểu diễn và mong muốn được khám phá những bí mật bên trong những ô cửa. + Chuẩn bị: Các loại đồ dùng, đồ chơi phù hợp theo từng chủ điểm ở phía sau những ô cửa, thùng các-tông sơn màu để làm ô cửa và một số đồng tiền vàng để tặng cho trẻ. Ví dụ: Mở ô cửa số 3 có con mèo thì hát một bài hát nói về con mèo như: “Ai cũng yêu chú mèo” hay “Thương con mèo”… Nếu mở ô cửa nào mà hát được bài hát có nội dung đúng với hình ảnh trong ô cửa đó thì đội đó được tặng một đồng tiền vàng. Tiếp tục đội kia chọn ô cửa. Nếu đội nào chọn ô cửa mà không hát được bài hát có nội dung như hình ảnh trong ô cửa thì quyền hát thuộc về đội bạn. *Trò chơi “nghe thấu hát tài” Trò chơi giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt, truyền tin cho bạn đúng Trò chơi phát triển tai nghe, trẻ phản ứng nhanh với các loại tiết tấu khác nhau và ghi nhớ có chủ định. + Chuẩn bị: Phấn màu, 5-6 vòng tròn, trống lắc. + Cách chơi: Cô có từ 5-6 vòng tròn, số trẻ mỗi lần tham gia chơi tương ứng với số vòng, cô dùng phấn màu vẽ hình bàn chân của trẻ vào đó và đánh số theo thứ tự. Sau đó cho trẻ đi theo tiếng gõ nhịp nhàng xung quanh vòng tròn, khi tiết tấu gõ thay đổi, trẻ phải chạy vào vòng. Nếu trẻ nào chạy vào vòng mà ướm dấu chân của mình không vừa với dấu chân đã vẽ trong vòng là bị phạt nhảy lò cò quanh lớp một vòng. 2.9. Phối hợp với phụ huynh Được thấy con mình tự tin vui vẻ mỗi khi đến trường là điều mà phụ huynh và giáo viên ai cũng mong muốn. Tuy nhiên để làm tốt được công việc này bao giờ cũng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường. Ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm học tôi đã trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của hoạt động âm nhạc trong trường mầm non. Mặt khác trong khoảng thời gian trẻ ở trường giáo viên là người luôn bên cạnh trẻ, hiểu được những tâm tư tình cảm của trẻ, do đó mà giáo viên luôn muốn các con trong lớp mình có thêm vốn âm nhạc. Cho nên tôi thường xuyên thông báo, trao đổi với phụ huynh thông qua bảng tin của lớp , ở các buổi họp phụ huynh cũng như những lần đón- trả trẻ về những trẻ có khả năng âm nhạc để gia đình có hướng bồi dưỡng thêm cho trẻ ở nhà, tuyên truyền với các bậc phụ huynh mua băng đĩa nhạc có các bài hát mầm non thuộc chủ đề, chủ điểm để các con được luyện tập ở nhà. Mặt khác nhằm kích thích thích hứng thú say mê với âm nhạc thì rất cần phụ huynh giúp đỡ hỗ trợ về mặt kinh phí cũng như đồ dùng, đồ chơi giảng dạy hoặc mang đến cho các cô những nguyên vật liệu mở như lon bia, hộp sữa, chai nhựa, quần áo cũ, dụng cụ hoá trang…Để cô và trẻ có thể tự tạo ra những nhạc cụ, đạo cụ hoá trang nhằm tăng thêm sự hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động âm nhạc. Như vậy việc phối kết hợp giữa phụ huynh và nhà trường sẽ tạo điều kiện cho trẻ phát huy những tài năng, năng khiếu âm nhạc. 3. Kết quả: Sau những biện pháp tôi nghiên cứu và áp dụng trong dạy và học tôi đã đạt được những kết quả sau: - Bản thân tôi tự tin và nhiều sáng tạo hơn khi dạy trẻ, biết kết hợp đan xen các hình thức cũng như lồng ghép trong phương pháp giảng dạy, biết tận dụng những cái mới lạ vào các hoạt động để các cháu hứng thú hơn. - Tổ chức chuyên đề phát triển vận động có lồng ghép âm nhạc theo biện pháp nêu trên có hiệu quả. - 100% trẻ thực sự thích thú khi học âm nhạc, tạo không khí vui tươi và tích cực tham gia vào các hoạt động. Từ đó hoạt động giáo dục âm nhạc đạt chất lượng rất cao.Cô và trẻ gần gũi nhau hơn, trẻ của lớp mạnh dạn và tự tin hơn trước rất nhiều. Một số cháu còn tham gia vào đội văn nghệ của lớptham gia biểu diễn ở các ngày lễ của trườngnhư cháu Kim Ngân, Châu Đặng, Thảo Vy, Diễm My, Thiên Kim, Cẩm Nhung... - Tạo môi trường cho trẻ được hoạt động âm nhạc thường xuyên. - Thường xuyên phối kết hợp với phụ huynh cho trẻ tiếp xúc làm quen với âm nhạc. 4. Bài học kinh nghiệm Khi thực hiện đề tài này với những biện pháp thực hiện và kết quả thu được tôi rút ra bài học như sau: - Bản thân cô giáo phải hy sinh nhiều thời gian để tham khảo luôn nghiên cứu sách báo, dự giờ để rút kinh nghiệm cho bản thân. Đầu tư từ cách tổ chức cách hoạt động sao cho phù hơp với các cháu cho đến việc làm thêm nhiều tranh ảnh đồ dùng đồ chơi, Cô giáo không ngừng rèn luyện cho mình tác phong, học hỏi nơi đồng nghiệp, tham dự hội thi khi có dịp và luôn phát huy tính tích cực ở mọi nơi mọi lúc có thể. - Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để có sự giúp đỡ theo yêu cầu của nhà trường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện. - Bản thân vừa là giáo viên vừa là tổ trưởng chính vì vậy tôi không ngừng học hỏi, tham khảo tài liệu, tham gia học tập, sáng tạo trong phương pháp giảng dạy. - Việc lồng ghép tích hợp, cho trẻ làm quen hoạt động giáo dục âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi giúp trẻ nâng cao hiệu quả học tập. - Trong quá trình giảng dạy cô phải quan tâm đến khả năng từng trẻ để có biện pháp bồi dưỡng phù hợp để đưa chất lượng đồng đều. Tập tin đính kèm Trình duyệt không hỗ trợ iframe. Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá Click để đánh giá bài viết |
