Tại sao trong cấy truyền phôi bò người ta không cho con bò cho phôi mang thai

Công nghệ cấy truyền phôi (Embryo Transfer -ET) là kỹ thuật lấy trứng đã thụ tinh (phôi) trong ống dẫn trứng ra khỏi cơ thể của con bò mẹ (con cho), cấy vào vòi trứng hoặc tử cung của con mẹ khác (con nhận) có trạng thái sinh lý tương ứng (đồng pha) thì phôi có thể tiếp tục phát triển trong cơ thể con nhận (mẹ nuôi) để cho ra đời một cá thể mới. Đặc tính di truyền của cá thể sinh ra bằng cấy phôi không phụ thuộc vào mẹ nuôi (con nhận phôi). Chính nhờ đặc điểm này, những con mẹ có phẩm chất di truyền thấp có thể làm con nhận phôi cho cá thể có phẩm chất ưu việt hoặc kỷ lục để sinh ra bò sữa cao sản.

Tại sao trong cấy truyền phôi bò người ta không cho con bò cho phôi mang thai

Bê con được sinh ra từ bò được cấy truyền phôi - Ảnh: ST

Ưu điểm

Mục đích của công nghệ phôi là nhân nhanh đàn giống gia súc từ những con cái năng suất cao. Một bò mẹ năng suất cao bình thường có thể cho 8 - 10 bê trong suốt cuộc đời. Nếu sử dụng công nghệ phôi, gây rụng trứng nhiều, bò mẹ này có thể cho 20, 50, 100, 200 bê hoặc hơn nữa tùy theo trình độ kỹ thuật.

Cấy truyền phôi được xem là biện pháp đặc biệt, áp dụng công nghệ cao trong việc sớm tạo ra những con giống tốt làm hạt nhân của đàn bò sữa. Công nghệ cấy truyền phôi giúp nâng cao khả năng chống bệnh cho bò, nhân nhanh các giống tốt, quý hiếm ra thực tế sản xuất trên cơ sở khai thác triệt để tiềm năng di truyền của những cá thể cái cao sản; nâng cao khả năng sinh sản, tăng năng suất sữa, thịt, làm ngắn thời gian tuyển chọn giống vì một con bò cho phôi có thể tạo ra nhiều bê chất lượng cao trong một năm.

Từ đó giảm các chi phí khác như chuồng trại, vật tư, nhân lực, hạn chế dịch bệnh, giảm thải chất thải chăn nuôi; Giúp cho các trang trại giảm chi phí, thuận lợi trong việc xuất, nhập giống gia súc sống thay bằng con đường nhập phôi. Hạn chế một số dịch bệnh và nâng cao khả năng chống chịu bệnh, khả năng thích nghi cho con vật ở môi trường mới, từ giai đoạn phôi thai. Nâng cao khả năng sinh sản, năng suất thịt, sữa trong chăn nuôi bò.

Ứng dụng ở nước ta

Thực tế, cấy truyền phôi bò đã được nghiên cứu, ứng dụng vào Việt Nam từ những năm 1980 tại Trung tâm Khoa học tự nhiên và Công nghệ Quốc gia, tuy nhiên số lượng còn hạn chế. Từ năm 1990, nhóm nghiên cứu của PGS.TS Hoàng Kim Giao đã thành công trong kỹ thuật cấy truyền phôi trên bò (1994) và kỹ thuật cắt phôi tạo ra 2 con bê sữa từ một trứng (2002). Cho đến nay, một số kỹ thuật đã được công bố gồm:

• Số phôi thu được trên một lần xử lý là 3,3 phôi. 74,7% số phôi thu được có thể sử dụng cho cấy truyền phôi.

• Tỷ lệ thành công khi cấy phôi tươi là 27 - 29%, phôi đông lạnh 40 - 45%. Trung bình khoảng 35%.

• Tỷ lệ bò đẻ bình thường so với bò mang thai từ cấy phôi khoảng 80% (mất phôi, sảy thai, đẻ non khoảng 20%).

• Số trứng thu được từ một bò trên một lần xử lý 6 - 11 trứng, trung bình 7 trứng.

• Kết quả nuôi trứng chín đạt 70 - 79%, trung bình 75%.

• Tỷ lệ thụ tinh in-vitro 23,1 - 50,6%, trung bình 35%.

• Tỷ lệ hợp tử phát triển đến phôi dâu và phôi nang 19,6 - 32,4%, trung bình 26%.

• Tỷ lệ cắt thành công phôi dâu và phôi nang sớm 56,6%.

• Tỷ lệ thụ tinh in-vitro từ tinh bò phân biệt giới tính đạt 29,9%. Tỷ lệ tạo dâu và phôi nang đạt 35%.

Đề bài

Nêu mục đích, cơ sở khoa học và trình bày các bước cơ bản của quy trình công nghệ cấy truyền phôi bò.

Lời giải chi tiết

- Mục đích công nghệ cấy truyền phôi: Phát triển nhanh số lượng và chất lượng đàn giống.

- Cơ sở khoa học của công nghệ cấy truyền phôi: Nếu chuyển phôi ở giai đoạn đầu vào cơ thể khác, với điều kiện có trạng thái sinh lí phù hợp với trạng thái cá thể cho phôi, thì phôi có thể sống và phát triển bình thường.

- Quy trình kĩ thuật:

+ Chọn cá thể cho phôi và nhận phôi và gây động dục.

+ Gây rụng trứng nhiều ở bò cho phôi.

+ Phối giống bò cho phôi với đực giống tốt.

+ Thu hoạch phôi ở bò cho phôi.

+ Cấy phôi cho bò nhận phôi đang động dục.

+ Bò nhận phôi có chửa

+ Có đàn con mang tính di truyền của bò cho phôi.

Loigiaihay.com

Bằng cách đăng ký, bạn đồng ý với Điều khoản sử dụng và Chính sách Bảo mật của chúng tôi.

  • Là quá trình đưa phôi được tạo ra từ cơ thể bò mẹ này ( bò cho phôi) vào cơ thể bò mẹ khác ( bò nhận phôi), phôi vẫn sống và phát triển tốt tạo thành cá thể mới và được sinh ra bình thường

  • Phôi có thể coi là 1 cơ thể độc lập ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển

  • Nếu chuyển phôi vào cơ thể khác có trạng thái sinh lí sinh dục phù hợp với trạng thái của cá thể cho phôi thì nó vẫn sống và phát triển bình thường .Sự phù hợp đó gọi là sự đồng pha .

  • Hoạt động sinh dục của vật nuôi là do hoocmôn sinh dục điều tiết, vì vậy có thể sử dụng các chế phẩm sinh học hoặc hoocmôn nhân tạo để điều khiển quá trình sinh sản của vật nuôi ( Gây động dục đồng pha hoặc gây rụng trứng hàng loạt)

Tại sao trong cấy truyền phôi bò người ta không cho con bò cho phôi mang thai

1. Điều kiện cấy truyền phôi:

  • Bò cho phôi và bò nhận phôi phải có hiện tượng động dục cùng pha, khoẻ mạnh, SS bình thường

  • Phôi của bò cho phải được thụ tinh (tự nhiên hoặc nhân tạo) và phải được nuôi dưỡng tốt( hiện nay có ngân hàng phôi...)

  • Phải có trình độ chuyên môn, phương tiện kĩ thuật để lấy phôi, nuôi  và cấy phôi thành công

2. Tiêu chí chọn vật nuôi cho phôi và nhận phôi:

  • Vật nuôi cho phôi phải cho phôi có chất lượng di truyền tốt, vật nuôi  nhận phôi phải khỏe mạnh, sinh sản bình thường, có năng suất cao về 1 hoặc 1 vài tính trạng.

  • Vật nuôi nhận phôi phải có khả năng sinh sản tốt, sức khỏe tốt, sức sản xuất cao

3. Quy trình công nghệ cấy truyền phôi

Bước 1: Chọn vật nuôi cho phôi và nhận phôi: vật nuôi cho phôi phải cho phôi có chất lượng di truyền tốt, vật nuôi  nhận phôi phải có khả năng sinh sản tốt và sức khỏe tốt

Bước 2: Gây động dục đồng pha ở vật nuôi cho phôi và nhận phôi:

Dùng các chế phẩm sinh học chứa hoocmon hay hoocmon nhân tạo để điều khiển sự sinh sản của vật nuôi

Bước 3: Phối giống cho vật nuôi cho phôi bằng thụ tinh nhân tạo

Bước 4: Thu hoạch các phôi ở vật nuôi cho phôi: Dùng phương pháp súc rửa ống dẫn trứng để thu phôi trước khi làm tổ

Bước 5: Cấy các phôi đã cấy vào tử cung vật nuôi nhận phôi có cùng thời kỳ động dục với nguyên tắc “lấy ở vị trí nào thì đưa vào đúng vị trí ấy”

Bước 6: Nuôi, chăm sóc vật nuôi cho phôi trở lại kỳ động dục mới. Chăm sóc các vật nuôi nhận phôi mang thai để thai phát triển tốt

Bước 7: Nuôi dưỡng đàn con để bổ sung vào đàn giống

4. Ý nghĩa của công nghệ cấy truyền phôi 

  • Đây là thành tựu tiến bộ của KHSX giống hiện đại, giúp tăng nhanh số lượng và đảm bảo tốt chất lượng của những vật nuôi quý hiếm

  • Phổ biến và nhân nhanh về số lượng và chất lượng giống tốt

  • Giảm chi phí trong chăn nuôi: như con giống, chuồng trại, nhân lực…

  • Hạn chế dịch bệnh, nâng cao sức chống chịu khả năng thích nghi của bê con…

Một số thành tựu công nghệ cấy truyền phôi

Tại sao trong cấy truyền phôi bò người ta không cho con bò cho phôi mang thai

Bê sinh ra từ công nghệ cấy truyền phôi 

Tại sao trong cấy truyền phôi bò người ta không cho con bò cho phôi mang thai

Bê sinh đôi ra từ một phôi cắt đôi

Xem toàn bộ tài liệu Lớp 10: tại đây

Sách giải bài tập công nghệ 10 – Bài 27: Ứng dụng công nghệ tế bào trong công tác giống giúp HS giải bài tập, lĩnh hội các kiến thức, kĩ năng kĩ thuật và vận dụng được vào thực tế cần khơi dậy và phát huy triệt để tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập:

    • Sách Giáo Viên Công Nghệ Lớp 10

    (trang 80 sgk Công nghệ 10): Quan sát hình 27.1 và cho biết:

    – Để thực hiện cấy truyền phôi, cần phải cso những điều kiện gì

    – Cấy truyền phôi có những lơi ích gì

    Tại sao trong cấy truyền phôi bò người ta không cho con bò cho phôi mang thai

    Trả lời:

    – Điều kiện phối giống: Bò cho phôi và nhận phôi động dục đồng pha, không có bệnh tật và hoàn toàn khỏe mạnh, phương tiện nuôi cấy truyền phôi, kĩ thuật thụ tinh phải cao.

    – Lợi ích của cấy truyền phôi: Tạo ra được một số lượng lớn giống vật nuôi trong thời gian ngắn, khai thác được những đặc tính quý, phương pháp này thường được áp dụng cho những giống quý hiếm.

    Câu 1 trang 80 Công nghệ 10: Công nghệ cấy truyền phôi là gì? Trình bày cơ sở khoa học của việc cấy truyền phôi?

    Lời giải:

    – Công nghệ cấy truyền phôi là đưa phôi được tạo ra từ một cá thể cái này vào cơ thể của một cá thể cái khác, phôi vẫn sống và phát triển như một cá thể bình thường.

    – Cơ sở khoa học: Phôi là một cơ thể độc lập ở giai đoạn đầu, phôi vẫn sống và phát triển bình thường nếu nó được chuyển vào cơ thể khác đồng pha. Ngoài ra con người có thể điều khiển sinh sản của vật nuôi bằng cách sử dụng hoocmon.

    Câu 2 trang 80 Công nghệ 10: Hãy nêu trình tự các công đoạn của công nghệ cấy truyền phôi bò.

    Lời giải:

    Các công đoạn của công nghệ cấy truyền phôi bò là:

    – Gây động dục của bò cho phôi và bò nhận phôi.

    – Gây rụng trứng nhiều ở bò cho phôi, gây động dục ở bò nhận phôi.

    – Phối giống bò cho phôi với đực giống tốt rồi thu hoạch phôi này rồi cấy phôi cho bò nhận.

    – Bò cho phôi trờ lại bình thường, còn bò nhận phôi có chửa.

    – Đàn con mang tiềm năng di truyền tốt cả bò cho phôi.