Bạn muốn biết quản trị chiến lược là gì? Và tại sao mọi doanh nghiệp cần phải thực hiện quản trị chiến lược? Những thắc mắc này, sẽ được chúng tôi phân tích và giải đáp cụ thể trong nội dung bài viết dưới đây. Show
1. Quản trị chiến lược là gì?Quản trị chiến lược là tổng hợp tất cả các hoạt động và quá trình đang diễn ra mà một tổ chức dùng để phối hợp và đồng bộ hóa một cách có hệ thống các nguồn lực, cùng các hành động với sứ mệnh, tầm nhìn và chiến lược xuyên suốt trong một tổ chức. Các hoạt động quản trị chiến lược sẽ hô biến một kế hoạch tĩnh, thành một hệ thống động cung cấp các thông tin phản hồi về kết quả thực hiện chiến lược cho các cấp ra quyết định và giúp cho kế hoạch đó tiến hóa, phát triển khi những yêu cầu và tình hình thay đổi. Quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp phát triển trong một kế hoạch nhất định Như vậy, nhiệm vụ quản trị chiến lược sẽ bao gồm ba phần chính: thiết lập mục tiêu (xác định tổ chức muốn đi đâu, về đâu), xây dựng kế hoạch (xác định tổ chức sẽ đi đến đó bằng con đường nào), bố trí, phân bổ nguồn lực (tổ chức dùng phương tiện, công cụ gì để đến đó). 2. Quá trình quản trị chiến lược trải qua những giai đoạn nào?Quản trị chiến lược được thực hiện qua bốn giai đoạn chính:
Quản trị chiến lược được thực hiện theo một quá trình bài bản Đảm bảo thực hiện các giai đoạn trong quá trình quản trị chiến lược nêu ra trên đây, sẽ giúp doanh nghiệp có thể phát triển ổn định, lâu bền. 3. Tại sao doanh nghiệp phải thực hiện quản trị chiến lược?Theo thống kê mới nhất, phần lớn các công ty, doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay, thường bị cuốn vào vòng xoáy của công việc phát sinh hàng ngày. Cụ thể là những công việc liên quan đến sản xuất hoặc mua hàng, tìm kiếm khách hàng, bán hàng, giao hàng, thu tiền, quản lý hàng tồn, công nợ… Hầu hết những việc này được giải quyết theo yêu cầu phát sinh, xảy ra đến đâu, giải quyết đến đó, chứ không hề được hoạch định một cách bài bản, hay quản lý một cách có hệ thống và đánh giá hiệu quả một cách khoa học. Việc thực hiện theo cách đến đâu tính đến đó, đã chiếm hết thời gian của các cấp quản lý nhưng vẫn bị rối và luôn ở tình trạng bị động. Quản trị viên cấp cao, nhất là các giám đốc điều hành, thường bị công việc phát sinh “dẫn dắt” đến mức không biết phải làm thế nào cho đúng và phù hợp. Nếu không có quản trị chiến lược, doanh nghiệp chẳng khác gì những người đi trong rừng, không có định hướng rõ ràng, chỉ thấy ở đâu có lối thì đi, khiến việc càng đi càng bị lạc hướng. Vậy nên, việc đưa ra quản trị chiến lược sẽ giúp tổ chức, doanh nghiệp xác định rõ ràng mục tiêu, hướng đi, vạch ra các con đường hợp lý và phân bổ các nguồn lực một cách tối ưu để đảm bảo đi đến mục tiêu đã định trong khoảng thời gian cho phép. Doanh nghiệp cần xây dựng quản trị chiến lược để có hướng đi đúng đắn Thông thường, mục tiêu của tổ chức, doanh nghiệp được xác định dựa trên cơ sở các phân tích cẩn trọng và khoa học về tình hình thị trường, khách hàng, xu thế tiêu dùng, đối thủ cạnh tranh, sự thay đổi về công nghệ, môi trường pháp lý, tình hình kinh tế xã hội, cùng những điểm mạnh, điểm yếu, các cơ hội và nguy cơ xuất phát có từ bên ngoài hay chính bên trong doanh nghiệp. Mục tiêu của tổ chức, doanh nghiệp cũng bắt nguồn từ sứ mệnh, tầm nhìn và các giá trị cốt lõi của tổ chức, doanh nghiệp. Sự kết hợp giữa điều muốn và việc có thể làm, thông qua các phân tích khoa học sẽ giúp tổ chức không lún sâu vào những ảo tưởng vô căn cứ hay ngược lại bỏ lỡ cơ hội phát triển do dựa vào những tiêu chí đã đặt ra ban đầu. Đến đây, chúng ta có thể khẳng định được rằng, quản trị chiến lược là một hoạt động quan trọng, góp phần rất lớn trong việc nâng tầm cũng như mở rộng quy mô phát triển doanh nghiệp theo hướng bài bản, chuyên nghiệp có hệ thống. 4. Quản trị chiến lược bằng quản trị nhân sựĐề có thể quản trị chiến lược thì doanh nghiệp cần phải nắm vững tình hình bên trong doanh nghiệp. Bằng cách sử dụng các phần mềm quản lý nhân sự, doanh nghiệp có thể ghi nhận đầy đủ và chính xác tình hình thay đổi nhân sự của mình. Phần mềm quản lý nhân sự ezHR9 là giải pháp đơn giản và hiệu quả cho những doanh nghiệp nào chưa chú trọng đầu tư vào việc quản lý hoặc chưa hài lòng với cách thức quản lý hiện tại. Loading Preview Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.
Quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp xác định rõ mục tiêu và định hướng nhưng là một quá trình dài hạn và phải luôn đảm bảo sự phù hợp giữa chiến lược với yêu cầu và những biến động môi trường trên cơ sở hoạt động kiểm tra, đánh giá định kỳ chiến lược nhằm xác định chênh lệch và đưa ra các hành động, giải pháp điều chỉnh kịp thời. 1. Tổng quan về kiểm tra, đánh giá chiến lượcVề bản chất, kiểm tra và đánh giá chiến lược là quá trình phát hiện những vấn đề ảnh hưởng đến kết quả thực hiện chiến lược, nhằm cảnh báo và đưa ra các biện pháp kịp thời điều chỉnh sửa chữa thích hợp. Kiểm tra và đánh giá chiến lược giữ vai trò trọng tâm trong quản lý chiến lược; là quá trình đo lường và lượng giá các kết quả chiến lược, thực thi những hành động điều chỉnh để đảm bảo thực hiện các mục tiêu chiến lược và đáp ứng với những điều kiện thay đổi của môi trường. Đôi khi chiến lược có vẻ logic và hợp lý tuy nhiên trong quá trình thực hiện lại không hiệu quả chỉ vì một số nguyên nhân như thiếu nguồn lực, hay thông tin không cập nhật … Vì vậy, trong quá trình thực hiện chiến lược, doanh nghiệp cần triển khai các hoạt động kiểm tra đánh giá cũng như các hoạt động điều chỉnh phù hợp. Quy trình nhằm các mục đích chính sau:
2. Hình thức tổ chức hoạt động kiểm tra đánh giá chiến lượcTheo hiệp hội kế toán Mỹ, kiểm tra là quá trình tập hợp và đánh giá khách quan các quyết định về các hành động và sự kiện kinh tế nhằm xác định mức độ phù hợp giữa các quyết định này và các tiêu chuẩn thiết lập và truyền những kết quả cho những người cần sử dụng. Kiểm tra chiến lược là loại hình kiểm tra trong doanh nghiệp và cung cấp sự đánh giá rõ ràng tình thế chiến lược của doanh nghiệp. Để kiểm tra và đánh giá chiến lược, người ta thường sử dụng các nhóm kiểm tra sau nhằm đạt hiệu quả tối ưu:
Để kiểm tra, đánh giá quá trình hoạch định và thực thi chiến lược doanh nghiệp cần xác định rõ các nội dung cần kiểm tra, đánh giá. Các giai đoạn xây dựng và thực hiện chiến lược có đặc tính khác nhau nên phải áp dụng nhiều hình thức kiểm tra, đánh giá khác nhau phù hợp với đối tượng cần kiểm tra. Về nguyên tắc nội dung cần kiểm tra ở mỗi hình thức kiểm tra phải phù hợp với đối tượng kiểm tra nên không thể giống nhau. Điều đó cũng có nghĩa là nội dung kiểm tra, đánh giá xuất phát từ nội dung chiến lược và phù hợp với nội dung của chiến lược cũng như các kế hoạch triển khai chiến lược kinh doanh. Tổ chức hoạt động kiểm tra, đánh giá chiến lược doanh nghiệp liên quan đến các nội dung sau: Trước hết cần xác định tình thế hiện tại của doanh nghiệp trước và sau khi đã thực hiện chiến lược: doanh nghiệp đã đạt được những gì? Nội dung đầu tiên trong việc kiểm tra chiến lược là xác định tình thế hiện tại hay thực trạng của doanh nghiệp. Sau khi đã áp dụng chiến lược, kết quả thực hiện đã được như mục tiêu ban đầu hay chưa; nếu chưa đạt được, cần phân tích tình hình chiến lược hiện đang ở đâu, tìm hiểu nguyên nhân và lập kế hoạch điều chỉnh. Quá trình kiểm tra không thể bỏ qua vai trò của các nhà quản trị chiến lược, là hội đồng quản trị và giới quản trị cao cấp, những người có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như quá trình hoạch định và thực thi chiến lược doanh nghiệp. Các nhà lãnh đạo này đã hoạch định chiến lược của doanh nghiệp như thế nào?; họ đã làm được gì để đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp? Kinh nghiệm và trình độ khả năng ra sao? Có thể đánh giá thế mạnh của đội ngũ lãnh đạo này theo kinh nghiệp công tác, khả năng quyết định, khả năng quản lý, am hiểu kinh doanh. Yếu tố bên ngoài là yếu tố có ảnh hưởng không nhỏ trong quá trình kiểm tra chiến lược. Khi đã thực thi chiến lược, cần xem xét môi trường bên ngoài có thay đổi gì; bởi khi hoạch định mục tiêu chiến lược, ta cũng dựa trên việc phân tích môi trường bên ngoài. Đó là các cơ hội mà môi trường mang lại lợi ích cho doanh nghiệp cũng như nguy cơ tiềm ẩn từ đó. Cần phân tích hai mặt: môi trường xã hội hay vĩ mô và môi trường ngành. Môi trường xã hội bao gồm các nhân tố kinh tế, nhân tố chính trị (chính phủ, luật pháp, thuế..), nhân tố xã hội (đạo đức, phong cách sống, quan niệm sống..), nhân tố tự nhiên (yếu tố thời tiết, khí hậu). Môi trường ngành kinh doanh là nơi các doanh nghiệp trực tiếp liên hệ và cạnh tranh. Loại môi trường này được hình thành từ sức ép các đối thủ cạnh tranh hiện tại; đối thủ mới; từ khách hàng; đối tác và sản phẩm thay thế. Những thế lực này quyết định tới quy mô cạnh tranh giữa các doanh nghiệp. Tác động của chiến lược tới nó ra sao và cơ hội thu được là gì cũng như rủi ro có thể mắc phải trong tương lai. Việc rà xét lại các mục tiêu chiến lược là bước đánh giá về tính đúng đắn và hợp lý của những mục tiêu và chiến lược đề ra. Khi triển khai có phù hợp với môi trường hay chưa, nếu tương đồng thì cần điểu chỉnh nội dung chiến lược, nếu chưa thì phải điều chỉnh lại mục tiêu. Bên cạnh môi trường bên ngoài, môi trường bên trong là một điểm không thể bỏ qua. Khâu kiểm tra này cho phép đánh giá điểm mạnh và điểm yếu của doanh nghiệp trong cấu trúc tổ chức, văn hóa doanh nghiệp và các nguồn lực chức năng (Marketing, tài chính, nghiên cứu và phát triển, nghiệp vụ (sản xuất, dịch vụ), quản trị nhân lực, hệ thống thông tin). Khả năng về nhân sự minh chứng rằng nếu doanh nghiệp có đội ngũ cán bộ quản lý có hiểu biết khác nhau sẽ có thể có các sáng tạo ý tưởng khác nhau cũng như đưa ra cách thực hiện chiến lược đúng hay sai. Văn hóa doanh nghiệp có phù hợp với chiến lược hay không, và cách thực hiện như thế có làm thay đổi gì hay không. Về mặt cơ cấu tổ chức, ta có thể dễ dàng thấy khi đặt ra các câu hỏi như cơ cấu tổ chức doanh nghiệp có phù hợp với việc thực hiện chiến lược không? Có hiệu lực trong việc thực hiện hay không? Chính vì thế phân tích cơ cấu tổ chức, phong cách làm việc và hiệu quả của nó tới quá trình thực hiện chiến lược là không thể bỏ qua. Nội dung tiếp theo của kiểm tra, đánh giá chiến lược là phân tích các nhân tố chiến lược. Chính các nhân tố này sẽ quyết định đến kết quả hiện tại và tương lai. Đó là nhân tố bên trong và nhân tố bên ngoài. Nhân tố bên trong bao gồm các yếu tố trong nội bộ, cụ thể là các nguồn lực sẵn có của doanh nghiệp. Nhân tố bên ngoài có thể kể đến như yếu tố cạnh tranh… Cần phải kết hợp nhiệm vụ phải làm, mục tiêu cần đạt được với các vấn đề xoay quanh chiến lược nhằm tận dụng lợi thế cũng như xác định thời cơ kinh doanh cần nắm bắt. Phân tích các lựa chọn phương án chiến lược cũng là một nội dung chính. Chiến lược được quyết định đưa ra thực hiện phải là tối ưu. Lựa chọn chiến lược phải tính đến các khả năng đáp ứng của nó: nó phải phù hợp với điều kiện môi trường, phù hợp với chính sách của công ty, phù hợp với khả năng của doanh nghiệp. Điều này sẽ cho phép doanh nghiệp có chiến lược kinh doanh khả thi. Ví dụ:
Sau khi đã kiểm tra các yêu tố cần thiết, đề xuất định hướng và giải pháp là kết quả của quá trình kiểm soát và đánh giá chiến lược. Có thể đó chỉ là những đề xuất tạm thời, tuy nhiên, cũng cho phép cho doanh nghiệp lường trước được một số vấn đề; đó có thể là rủi ro nhưng cũng có thể là cơ hội. Quá trình đánh giá chiến lược cần phải gắn liền với thực tế. Cần xem xét chiến lược đưa ra và chương trình thực thi có phù hợp hay chưa? Ngân sách cho quá trình triển khai đã hợp lý chưa? Và quá trình hoạt động này đã phù hợp với các điều kiện mới chưa? Nhà quản lý cần xét tới yếu tố thực tế vì bản chất của quá trình đánh giá chiến lược là xem chiến lược có phù hợp với yêu cầu khách quan không?. Cuối cùng là đánh giá và kiểm tra thông tin. Người quản lý sẽ kiểm soát hệ thống thông tin hiện tại của doanh nghiệp, sau đó so sánh đối chiếu các thông số với kế hoạch đã vạch ra. 3. Đặc điểm của hệ thống kiểm tra đánh giá hiệu quả chiến lượcMột hệ thống kiểm soát đánh giá chiến lược doanh nghiệp hiệu quả có các đặc điểm sau:
Nguồn: Phan Thanh Tú (2019), Quản trị Chiến lược Doanh Nghiệp, NXB Công Thương, trang 244 – 249. |