Chỉ số máu alt là gì

Chỉ số ALT là gì? Đây là chỉ số men gan được sử dụng nhằm đánh giá tình trạng tổn thương gan và các vấn đề liên quan. Để hiểu hơn về chỉ số ALT, mức độ bình thường, cao là bao nhiêu, mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây.

Chỉ số ALT (Alanine aminotransferase) hay còn gọi là SGPT, loại enzyme đặc trưng được tìm thấy trong các tế bào gan. Ngoài ra, enzyme này còn xuất hiện trong thận, tim và cơ xương, tuy nhiên gan là cơ quan tập trung ALT nhiều nhất.

Theo nghiên cứu, một lượng lớn nồng độ ALT được phóng thích vào máu khi tế bào gan có dấu hiệu tổn thương. Vì vậy, việc xét nghiệm máu, phân tích ALT nhằm đánh giá sức khỏe và tình trạng tổn thương gan.

Chỉ số máu alt là gì

Xét nghiệm chỉ số ALT

Như đã nói ở trên, chỉ số ALT được dùng để đánh giá tình trạng men gan và mức độ tổn thương gan. Thông thường, trong máu mỗi người chỉ chứa lượng nhỏ ALT, tuy nhiên nếu tế bào gan bị tổn thương, ALT sẽ giải phóng vào máu và được nhận biết qua xét nghiệm máu.

Ở người trưởng thành bình thường, chỉ số ALT sẽ ở mức từ 20 – 40UI/L. Khi chỉ số ALT tăng nhẹ và tăng trung bình nằm trong mức 40 – 80 UI/L cho đến 100 – 150UI/L, bác sĩ sẽ xem xét thêm một vài chỉ số nữa và dấu hiệu lâm sàng để chẩn đoán bệnh.

Theo chuyên gia gan mật, chỉ số ALT ở mức trên 200 UI/L được coi là men gan tăng cao và khá trầm trọng. Nếu lúc này các chỉ số AST, ALP và GGT đều tăng thì có thể khẳng định tế bào gan đã tổn thương nặng cần được điều trị.

Xét nghiệm ALT được bác sĩ chuyên khoa chỉ định tương tự như một phần quan trọng khi thăm khám sức khỏe định kỳ. Ngoài ra, bác sĩ cũng yêu cầu bạn xác định nồng độ này trong máu khi gặp vấn đề về gan như:

  • Ăn không ngon, chán ăn
  • Cơ thể mệt mỏi, yếu đuối
  • Buồn nôn và nôn ói
  • Đầy bụng, đau bụng
  • Vàng da
  • Da ngứa ngáy khó chịu
  • Nước tiểu sẫm màu

Một số trường hợp có nguy cơ mắc bệnh gan, xét nghiệm ALT sẽ được bác sĩ chỉ định cùng với một hoặc vài xét nghiệm đi kèm. Khi tế bào gan tổn thương, kết quả xét nghiệm ALT sẽ tăng lên.

Chỉ số máu alt là gì

Xét nghiệm ALT để chẩn đoán tình trạng gan

Theo các chuyên gia y tế, nồng độ men gan này có thể tăng cao do những nguyên nhân sau:

ALT tăng nhẹ do:

  • Bệnh xơ gan
  • Lạm dụng đồ uống có cồn
  • Bạch bầu đơn nhân
  • Đang sử dụng thuốc trợ ngủ, aspirin và các thuốc statin

ALT tăng vừa do tác động của:

  • Bệnh gan mãn tính
  • Lạm dụng đồ uống có cồn
  • Tắc nghẽn đường mật
  • Tổn thương thận
  • Suy tim hoặc đau tim
  • Thừa vitamin A
  • Sốc nhiệt
  • Tổn thương tế bào hồng cầu
  • Đang sử dụng thuốc tâm thần, thuốc chống co giật, thuốc lợi tiểu, thuốc tránh thai…

ALT tăng mạnh trong các trường hợp:

  • Sốc nhiễm khuẩn
  • Ung thư gan
  • Sử dụng thuốc quá liều
  • Viêm gan siêu vi cấp

Thông thường, chỉ số ALT trong máu thấp, không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, khi nồng độ ALT > 200 UI/L, bạn nên cẩn trọng vì có thể đó là cảnh báo các bệnh lý nguy hiểm như:

Viêm gan siêu virus A, B, C là nguyên nhân khiến men gan tăng đột biến. Vì thế, men gan cao có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn đã bị nhiễm virus viêm gan. Các loại virus này khi xâm nhập vào cơ thể sẽ phá hủy tế bào gan, làm tổn thương gan.

Chỉ số máu alt là gì
Viêm gan B – Tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp phòng ngừa

Chỉ số ALT tăng cao cũng có thể là dấu hiệu bệnh lý về đường mật như sỏi đường mật, nhiễm trùng đường mật, khối u đường mật, viêm túi mật…

Một số bệnh lý như: sốt rét, suy tim, tiểu đường, viêm tụy… cũng có thể làm quá trình chuyển hóa chất trong gan bị gián đoạn khiến men gan tăng cao. Khi một chỉ số men gan như ALT tăng cao, bác sĩ cũng có thể nghi ngờ bệnh nhân bị bệnh lý trên.

Có thể nói, chỉ số ALT tăng cao đột biến là dấu hiệu tiềm ẩn các bệnh lý nguy hiểm. Vì vậy, lúc này người bệnh nên áp dụng các biện pháp sau giúp hạ chỉ số ALT và điều chỉnh men gan.

  • Thực hiện nghiêm chỉnh phác đồ điều trị của bác sĩ, nhất là những người có chỉ số men gan cao do virus viêm gan.
  • Không tự ý sử dụng các loại thuốc hạ men gan khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
  • Ngừng sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn, chất kích thích.
  • Hạn chế dung nạp thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ ăn cay nóng, đồ ngọt.
  • Tăng cường ngũ cốc, rau xanh, nước ép trái cây, trà xanh…
  • Điều chỉnh chế độ sinh hoạt khoa học, nghỉ ngơi hợp lý, tránh tình trạng căng thẳng, stress.

Chỉ số máu alt là gì

Hạn chế sử dụng rượu bia khi chỉ số ALT tăng cao

Việc xác định chỉ số ALT trong máu giúp bạn theo dõi chính xác tình trạng sức khỏe lá gan. Vì vậy, mỗi người cần hiểu rõ chỉ số ALT là gì? Chỉ số ALT cao nguy hiểm như thế nào? Từ đó, có cách phòng ngừa và điều trị kịp thời.

Xem thêm:

Chỉ số máu alt là gì
Dược sĩ Hoàng Mạnh Cường

Tốt nghiệp đại học dược Hà Nội, dược sĩ Hoàng Mạnh Cường hiện đang phụ trách chuyên môn R&D của Dược Phẩm Tâm Bình. Với nhiều kinh nghiệm trong ngành dược lâm sàng, pháp chế dược và đặc biệt là Dược cổ truyền, dược sĩ Cường sẽ đưa đến cho quý độc giả những kiến thức Y dược được cập nhật mới nhất một cách nhanh chóng và đáng tin cậy - Góp phần nâng cao nhận thức và thông tin sức khoẻ cho cộng đồng.

ALT là một loại chỉ số men gan, được dùng để đánh giá tình trạng tổn thương của gan cũng như các vấn đề liên quan. Xét nghiệm ALT có ý nghĩa quan trọng trong chẩn đoán, điều trị các bệnh lý về gan. Khi chỉ số ALT cao cảnh báo các bệnh lý về gan cũng như báo động tình trạng nguy hiểm về sức khỏe. Cùng theo dõi bài viết sau đây để hiểu chi tiết về xét nghiệm ALT, chỉ số ALT cao có ý nghĩa như thế nào nhé.

Chỉ số máu alt là gì

Xét nghiệm ALT là gì?

ALT là tên viết tắt của enzyme Alanine aminotransferase. Đây là loại enzyme đặc trưng được tìm thấy chủ yếu ở tế bào gan. Ngoài ra, ALT được tìm thấy một lượng ít tại thận, tim, cơ xương. Enzyme này có chức năng xúc tác chuyển đổi acid amin alanine thành L-glutamate và pyruvate. Không những vậy, ALT còn là chất trung gian quan trọng để sản xuất năng lượng tế bào.

Xét nghiệm ALT hay còn gọi là SGPT là chỉ số đặc hiệu nhằm cảnh báo rõ nét hơn các tổn thương ở gan. Bác sĩ dựa vào chỉ số ALT để đánh giá tình trạng tổn thương gan và các vấn đề liên quan. Sự gia tăng bất thường của chỉ số này cảnh báo các vấn đề về gan.  Nồng độ ALT trong máu càng cao đồng nghĩa với việc gan bị tổn thương càng nghiêm trọng.

Xét nghiệm này có thể được chỉ định riêng lẻ hoặc kết hợp với các xét nghiệm khác nhằm đánh giá chính xác chức năng cũng như tình trạng tổn thương gan. Trong đó, xét nghiệm này thường được chỉ định kết hợp với AST – là bộ đôi xét nghiệm quan trọng để đánh giá chức năng và tổn thương gan.

Chỉ số máu alt là gì

Xét nghiệm ALT còn được sử dụng để so sánh với kết quả xét nghiệm khác như tổng protein, phosphatase kiềm (ALP), tỷ lệ albumin-globulin (tỷ lệ A/G), gamma glutamyl transferase (GGT) và bilirubin. Dựa vào đó bác sĩ có thể định hướng được mức độ cũng như nhóm nguyên nhân gây tổn thương gan.

Ngoài ra, để chẩn đoán đánh giá những tổn thương ở gan và các bệnh lý, xét nghiệm này còn được dùng để theo dõi hiệu quả trong quá trình điều trị bệnh lý về gan và có hướng thay đổi cho phù hợp.

Xem thêm thông tin: Xét nghiệm HBeAb là gì?

Khi nào thực hiện xét nghiệm ALT?

Xét nghiệm ALT có thể được thực hiện khi người bệnh có những biểu hiện về suy giảm chức năng gan như:

  • Ăn uống không ngon miệng.
  • Buồn nôn, nôn.
  • Vàng da, vàng mắt.
  • Nước tiểu sẫm màu.
  • Cơ thể mệt mỏi.
  • Phân có màu sáng.
  • Ngứa da, nổi mẩn da.
  • Hay đau hoặc đầy bụng.

Chỉ số máu alt là gì

Xét nghiệm ALT thường được chỉ định khi có dấu hiệu của chức năng gan suy giảm.

Một số đối tượng có thể chỉ định xét nghiệm ALT:

  • Người bệnh đã tiếp xúc với virus viêm gan.
  • Sử dụng nhiều rượu bia.
  • Trong gia đình có thành viên có tiền sử bị bệnh gan.
  • Béo phì, thừa cân.
  • Đang sử dụng thuốc điều trị có tác dụng phụ gây tổn thương gan.
  • Mắc bệnh lý tiểu đường hoặc hội chứng chuyển hóa khác.

Ngoài ra, kiểm tra chỉ số ALT được áp dụng trong một số trường hợp khác như:

  • Theo dõi tình hình diễn biến của các bệnh lý về gan như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan…
  • Xác định thời điểm áp dụng các phương pháp điều trị bệnh lý về gan.
  • Đánh giá hiệu quả điều trị trong liệu trình điều trị đang được áp dụng.

Khi gan bị tổn thương sẽ khiến nồng độ ALT trong máu tăng lên. Tuy nhiên, xét nghiệm ALT đơn lẻ chưa thể kết luận chính xác mức độ cũng như nguyên nhân gây ra bệnh gan. Do đó, người bệnh được chỉ định thêm các phương pháp kiểm tra chuyên biệt khác nhằm chẩn đoán chính xác tình trạng tổn thương gan.

Chỉ số ALT trong máu có ý nghĩa gì?

Chỉ số ALT trong máu nếu nằm trong giới hạn cho phép tức là chức năng gan bình thường, không có dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng. Bình thường, chỉ số xét nghiệm ALT cũng trong khoảng: 20 – 40 UI/L. Tuy nhiên, nếu chỉ số ALT tăng, tùy theo mức độ tăng nhẹ hay cao là dấu hiệu cảnh báo cho người bệnh về chức năng gan đang bị tổn thương. Nếu không có biện pháp phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh tiến triển nặng thêm, đe dọa tính mạng của người bệnh. Sau đây là ý nghĩa chỉ số ALT tăng:

Chỉ số ALT tăng nhẹ đến trung bình

Chỉ số máu alt là gì

Nồng độ ALT trong máu của người bệnh viêm gan cấp nhẹ, viêm gan mạn tính, xơ gan…được cho là tăng nhẹ đến trung bình nếu xét nghiệm ALT gấp dưới 4 lần so với mức bình thường. Ở mức tăng này, tổn thương gan được đánh giá là nhẹ. Tuy nhiên, người bệnh cũng không nên chủ quan mà cần phải thường xuyên theo dõi và xét nghiệm.

Một số nguyên nhân khiến chỉ số ALT tăng nhẹ tới vừa là do gan nhiễm mỡ, tắc nghẽn ống mật. Một số trường hợp lạm dụng rượu bia, tổn thương tim, có khối u trong gan cũng khiến nồng độ ALT tăng nhẹ.

Chỉ số ALT cao

Nếu nồng độ ALT trong máu cao gấp 100 lần chỉ số bình thường thì được coi là chỉ số ALT tăng cao hoặc rất cao. Đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý về gan nghiêm trọng như viêm gan virus cấp hoặc mạn tính, tổn thương gan do thuốc, hóa chất, hoại tử tế bào gan, trụy mạch kéo dài…Trường hợp chỉ số ALT có thể tăng đến 5.000 UI/L trong trường hợp người bệnh bị suy gan cấp hay sốc gan.

Với người bệnh viêm gan cấp tính, chỉ số ALT có thể duy trì tăng cao trong khoảng từ 1 – 2 tháng. Sau khi được điều trị, từ khoảng 3 – 6 tháng, chỉ số này sẽ giảm dần và trở về mức bình thường.

Khi chỉ số ALT tăng cao mà không phát hiện sớm, xác định và điều trị kịp thời có thể khiến bệnh trở nên nghiêm trọng. Nặng nề nhất là suy gan và biến chứng, đe dọa tới tính mạng của người bệnh.

Thông tin hữu ích: Xét nghiệm HBeAg âm tính, dương tính có ý nghĩa gì?

Cần chuẩn bị gì trước khi xét nghiệm ALT?

Chỉ số máu alt là gì

Một số yếu tố làm sai lệch kết quả xét nghiệm ALT như các chất có trong thực phẩm, thuốc…Do đó, trước khi thực hiện xét nghiệm ALT người bệnh cần lưu ý:

  • Nên xét nghiệm vào buổi sáng, nhịn ăn trước 4 – 6 giờ đồng hồ.
  • Thông báo cho bác sĩ các loại thuốc, thực phẩm chức năng hay thuốc đang sử dụng nếu có để được tư vấn chính xác.
  • Cần có tâm lý thoải mái, tránh căng thẳng, lo âu.

Các yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm ALT

Có một số yếu tố khác có thể gây ảnh hưởng tới nồng độ ALT trong máu ngoài nguyên nhân do gan. Để loại bỏ các yếu tố ảnh hưởng sau nhằm có kết quả chẩn đoán chính xác. Dưới đây là một số yếu tố làm ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm ALT

  • Thuốc điều trị: Một số loại thuốc điều trị gây ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm điển hình như thuốc chống co giật, tâm thần, ức chế lên men chuyển hóa angiotensin, thuốc thiazid lợi tiểu, allopurinol, thuốc tránh thai, Acetaminophen, Trifluoperazine, Metronidazol.
  • Thực phẩm chức năng, thuốc bổ cũng là một trong những yếu tố dẫn đến nồng độ ALT tăng
  • Dùng thuốc tiêm vào mô cơ, tập thể dục gắng sức hoặc gặp các chấn thương ở cơ xương, tim khiến nồng độ ALT tăng.
  • Mẫu hồng cầu vỡ làm ảnh hưởng tới chất lượng xét nghiệm ALT.

Chỉ số máu alt là gì

Một số thuốc điều trị có thể gây ảnh hưởng tới kết quả của xét nghiệm ALT.

Để có được kết quả xét nghiệm ALT cũng như giúp chẩn đoán các bệnh lý về gan chính xác nhất trước khi được chỉ định xét nghiệm, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc, thực phẩm chức năng hay thuốc bổ mình đang sử dụng.

Xem thêm thông tin: Chỉ số GGT bao nhiêu là nguy hiểm?

Xét nghiệm ALT thực hiện với xét nghiệm nào?

Xét nghiệm ALT thường được sử dụng với các xét nghiệm chức năng khác như:

  • Xét nghiệm Albumin.
  • Xét nghiệm Photphatase kiềm.
  • Xét nghiệm Bilirubin.
  • Xét nghiệm axit lactic dehydrogenase (LDH).
  • Xét nghiệm định lượng protein toàn phần.

Xét nghiệm chỉ số ALT rất quan trọng và hữu ích. Tuy nhiên, để chuẩn đoán chính xác bệnh lý về gan dựa vào chỉ số ALT thì chưa đủ, còn cần thực hiện thêm các xét nghiệm khác do bác sĩ chỉ định để phối hợp phân tích chuẩn đoán.