ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn. ANKAN (PARAFIN, ĐỒNG ĐẲNG METAN,HIĐROCACBON NO MẠCH HỞ)
Đồng đẳng là hiện tượng các hợp chất hữu cơ có tính chất hóa học cơ bản giống nhau
và CTPT giữa chúng hơn kém nhau một hay nhiều nhóm metylen (-CH2-). Tập hợp các chất đồng đẳng tạo thành một dãy đồng đẳng. Hai chất kế tiếp nhau trong cùng một dãy đồng đẳng hơn kém nhau một nhóm metylen.
Thí dụ:
CH4, C2H6, C3H8, C4H10, C5H12,... là các chất thuộc dãy đồng đẳng metan (ankan) CH3OH ; C2H5OH ; C3H7OH ; C4H9OH ;... là các chất thuộc dãy đồng đẳng rượu đơn chức no mạch hở (ankanol)
I.1. Định nghĩa
Ankan là một loại hiđrocacbon mà trong phân tử chỉ gồm liên kết đơn mạch hở.
I.2. Công thức tổng quát
CnH2n + 2 (n ≥ 1)
I.3. Cách đọc tên (Danh pháp)
CH4 Metan C12H26 Dodecan
C2H6 Etan C13H28 Tridecan
C3H8 Propan C14H30 Tetradecan
C4H10 Butan C15H32 Pentadecan
C5H12 Pentan C16H34 Hexadecan
C6H14 Hexan C17H36 Heptadecan
C7H16 Heptan C18H38 Octadecan
C8H18 Octan C19H40 Nonadecan
C9H20 Nonan C20H42 Eicosan
C10H22 Decan C21H44 Heneicosan
C11H24 Undecan C22H46 Docosan
C23H48 Tricosan C42H86 Dotetracontan
C24H50 Tetracosan C43H88 Tritetracontan
C25H52 Pentacosan C50H102 Pentacontan
C30H62 Triacontan C60H122 Hexacontan
C31H64 Hentriacontan C70H142 Heptacontan
C32H66 Dotriacontan C80H162 Octacontan
C33H68 Tritriacontan C90H182 Nonacontan
C34H70 Tetratriacontan C100H202 Hectan
C35H72 Petatriacontan C124H250 Tetracosahectan
C40H82 Tetracontan C132H266 Dotriacontahectan
C41H84 Hentetracontan C155H312 Pentapentacontahectan
Nên thuộc tên của 10 ankan đầu, từ C1 đến C10 để đọc tên của các chất hữu cơ thường gặp (có mạch cacbon từ 1 nguyên tử C đến 10 nguyên tử C).
Nguyên tắc chung để đọc tên ankan và dẫn xuất: Chọn mạch chính là mạch cacbon liên tục dài nhất. Các nhóm khác gắn vào mạch chính coi là các nhóm thế gắn vào ankan có mạch cacbon dài nhất này.
- Khi đọc thì đọc tên của các nhóm thế trước, có số chỉ vị trí của các nhóm thế đặt
ở phía trước hoặc phía sau, được đánh số nhỏ, rồi mới đến tên của ankan mạch chính sau.
- Nếu ankan chứa số nguyên tử cacbon trong phân tử ≥ 4 và không phân nhánh
thì thêm tiếp đầu ngữî n- (normal- thông thường).
- Nếu 2 nhóm thế giống nhau thì thêm tiếp đầu ngữ đi-
Nếu 3........................................................................tri-
Nếu 4........................................................................tetra-
Nếu 5........................................................................penta-
Nếu 6........................................................................hexa- ...
Sau đây là tên của một số nhóm thế thuộc gốc hiđrocacbon và một số nhóm thế thường
gặp:
CH3− (H3C− ; Me− ) Metyl
CH3-CH2− (C2H5− ; Et− ) Etyl
CH3-CH2-CH2− n-propyl
CH3-CH− Isopropyl
CH3
CH3-CH2-CH2-CH2− n- Butyl
CH3-CH2-CH− Sec-butyl CH≡C− Etinyl
CH3
CH3
CH3-CH-CH2− Isobutyl CH3-C− Tert-butyl
CH3 CH3
CH3-CH2-CH2-CH2-CH2− n-Pentyl, n-Amyl
CH3-CH-CH2-CH2− Isopentyl, Isoamyl
CH3
CH3
CH3-C-CH2− Neopentyl, Neoamyl
CH3
CH3
CH3-CH2-C− Tert-pentyl, Tert-amyl
CH3
−CH2− Metylen C6H5− Phenyl
−CH2-CH2− Etylen
F− Flo (Fluoro)
−CH-CH2− Propylen
Cl− Clo (Cloro)
CH3
Br− Brom (Bromo)
C6H5-CH2− Benzyl
I− Iot (Iodo)
CH2=CH− Vinyl
O2N− Nitro
CH2=CH-CH2− Alyl
H2N− Amino
CH2=C− Isopropenyl
CH3 HO− Hiđroxi
Thí dụ:
CH3-CH2-CH2-CH3 n-
Butan
CH3-CH-CH3 2-
Metylbutan
CH3 Isobutan
CH3-CH2-CH2-CH2-CH3 n-Pentan
CH3-CH-CH2-CH3 2-Metylbutan
CH3 Isopentan
CH3
CH3-C-CH3 2,2-đimetylpropan
CH3 Neopentan
CH3
CH3-C-CH2-CH-CH2-CH3 2,2-Đimetyl-4-etylhexan
CH3 CH2-CH3
CH3
CH3-CH-CH2-C-CH3 2,2,4-Trimetylpentan
CH3 CH3 Isooctan
CH3 CH3
Br CH2 Cl CH2
CH3 - C- CH - C - C - CH3 2,3,6-Trimetyl-3-brom-5-clo-5-nitro-
CH3- CH NO2 CH2 - CH3 4,6-đietyloctan
CH3
Có thể đọc tên nhóm thế theo thứ tự từ nhóm nhỏ đến nhóm lớn (nhóm nhỏ đọc trước,
nhóm lớn đọc sau, như nhóm metyl (CH3−, nhỏ), đọc trước, nhóm etyl (CH3-CH2−, lớn),
đọc sau; hoặc theo thứ tự vần a, b, c (vần a đọc trước, vần b đọc sau, như nhóm etyl đọc
trước, nhóm metyl đọc sau). Tuy đọc nhóm trước sau khác nhau nhưng sẽ viết ra cùng
một CTCT nên chấp nhận được.
Ghi chú
G.1. Đồng phân
Đồng phân là hiện tượng các chất có cùng CTPT nhưng do cấu tạo hóa học khác nhau, nên có tính chất khác nhau.
Thí dụ: C4H10 có hai đồng phân: CH3-CH2-CH2-CH3 ; CH3-CH-CH3
CH3
n-Butan Isobutan
t0 s = -0,50C t0 s = -120C
C2H6O có hai đồng phân: CH3-CH2-OH ; CH3-O-CH3
Rượu etylic Đimetyl ete t0 s = 780C, chất lỏng t0 s = −240C, chất khí
Phản ứng với Na Không phản ứng với Na
C5H12 có ba đồng phân: CH3-CH2-CH2-CH2-CH3 CH3-CH-CH2-CH3 CH3 CH3 CH3-C-CH3 CH3
n-Pentan Isobutan Neopentan
t0 s = 360C t0 s = 280C t0 s = 9,50C
CH4 có 1 ĐP ; C2H6 có 1 ĐP ; C3H8 có 1 ĐP ; C4H10 có 2 ĐP ; C5H12 có 3 ĐP ;
C6H14 có 5 ĐP; C7H16 có 9 ĐP; C8H18 có 18 ĐP; C9H20 có 35 ĐP; C10H22 có 75 ĐP;
C20H42 có 366 319 ĐP; C30H62 có 4,11.109 ĐP (4 triệu và 110 triệu ĐP); C40H82
có 62 491 178 805 831 ÂP (6,249.1013 ĐP ).
Trên đây là số đồng phân theo lý thuyết vì hiện nay số hợp chất hữu cơ biết được ít hơn 10 triệu hợp chất
G.2. Trong cùng một dãy đồng đẳng, nhiệt độ sôi các chất tăng dần theo chiều tăng khối lượng phân tử các chất.
Thí dụ: Nhiệt độ sôi các chất tăng dần như sau:
CH4 < CH3-CH3 < CH3-CH2-CH3 < CH3-CH2-CH2-CH3 < CH3-CH2-CH2-CH2-CH3
(-1640C)(-890C) (-420C) (-0,50C) (360)
H-COOH < CH3-COOH < CH3-CH2-COOH < CH3-CH2-CH2-COOH
(100,40C) (118,10C) (141,10C) (163,50C)
G.3. Giữa các ankan đồng phân, đồng phân nào có mạch cacbon càng phân nhánh thì sẽ có nhiệt độ sôi càng thấp. Có thể áp dụng nguyên tắc này cho các chất hữu cơ đồng khác. Nguyên nhân là khi càng phân nhánh thì làm thu gọn phân tử lại, ít bị phân cực hơn, nên làm giảm lực hút giữa các phân tử (lực hút Van der Waals) nhờ thế, nó dễ sôi hơn.
Thí dụ:
t0 s CH3-CH-CH3 < t0s CH3-CH2-CH2-CH3 CH3 (-120C) (-0,50C) CH3
t0s CH3-C-CH3 < t0s CH3-CH-CH2-CH3 < t0s CH3-CH2-CH2-CH2-CH3 CH3 CH3
(9,50C) (280C) (360C)
Bài tập 10
C7H16 có 9 đồng phân. Viết CTCT các đồng phân và đọc tên các đồng phân này.
Bài tập 10’
C6H14 có 5 đồng phân. Viết CTCT và đọc tên các đồng phân này.
Bài tập 11
-120C ; -0,50C ; 9,50C ; 280C ; 360C ; 600C ; 690C ; 980C ; 1260C
là nhiệt độ sôi của các chất sau đây (không theo thứ tự): n-Pentan; Isobutan; Isohexan; n-Octan; n-Butan; n-Hexan; Isopentan; n-Heptan và Neopentan. Hãy chọn nhiệt độ sôi thích hợp cho từng chất.
Bài tập 11’
Sắp theo thứ tự nhiệt độ sôi tăng dần của các chất sau đây:
2-Metylhexan; 2,2-Đimetylpentan; n-Octan; n-Heptan; Neohexan; n-Pentan; n Hexan;
Neopentan và Isobutan.
I.4. Tính chất hóa họcII.4.1. Phản ứng cháy
Tetraclometan, Cacbon tetraclorua
mguồn:cộng đồng hoá học
Ghi chú G.1. Dẫn xuất monohalogen của ankan là một loại hợp chất hữu cơ trong đó một nguyên tử H của ankan được thay thế bởi nguyên tử halogen X. Dẫn xuất monohalogen của ankan có công thức dạng tổng quát là CnH2n + 1X. G.2. Dẫn xuất đihalogen của ankan là một loại hợp chất hữu cơ trong đó hai nguyên tử H của ankan được thay thế bởi hai nguyên tử halogen X. Dẫn xuất đihalogen của ankan có công thức tổng quát là CnH2nX2. G.3. Cơ chế phản ứng là diễn tiến của phản ứng. Khảo sát cơ chế phản ứng là xem từ các tác chất đầu, phản ứng trải qua các giai đoạn trung gian nào để thu được các sản phẩm sau cùng. G.4. Phản ứng thế H của ankan bởi halogen X (của X2) là một phản ứng thế dây chuyền theo cơ chế gốc tự do. Phản ứng trải qua ba giai đoạn: Khơi mạch, Phát triển mạch và Ngắt mạch. Thí dụ: Khảo sát cơ chế của phản ứng: CH4 + Cl2 askt CH3Cl + HCl Giai đoạn 1 (Giai đoạn khơi mạch, khơi mào): Có sự tạo gốc tự do Cl• Cl-Cl as 2Cl• Giai đoạn 2 (Giai đoạn phát triển mạch): Cl• + CH4 HCl + CH3 • (gốc tự do metyl) CH3 • + Cl2 CH3Cl + Cl• ...............(Tiếp tục lặp đi lặp lại như trên cho đến khi kết thúc phản ứng, giai đoạn ngắt mạch). Giai đoạn 3 (Giai đoạn ngắt mạch, cắt mạch, đứt mạch, tắt mạch): Các gốc tự do kết hợp, không còn gốc tự do, phản ứng ngừng (kết thúc): CH3 • + Cl• >> CH3Cl Cl• + Cl• >> Cl2 CH3• + CH3• >> CH3-CH3 G.5. Bậc của cacbon: Người ta chia cacbon bậc 1, bậc 2, bậc 3, bậc 4. Bậc của cacbon bằng số gốc cacbon liên kết vào cacbon này bằng các liên kết đơn. C trong CH4 là cacbon bậc 1. G.6. Nguyên tử H liên kết bậc cao của ankan dễ được thế bởi halogen X2 (nhất là Br2) hơn so với H liên kết vào cacbon bậc thấp. Bài tập 13 Đốt cháy hoàn toàn một hiđrocacbon A cần dùng 5,376 lít O2 (đktc). Cho sản phẩm cháy hấp thụ hết vào nước vôi trong dư, ta thu được 15 gam kết tủa màu màu trắng. a. Xác định CTPT của A. b. A tác dụng Cl2 theo tỉ lệ mol 1 : 1 thì chỉ thu được một sản phẩm hữu cơ duy nhất. Xác định CTCT của A. c. So sánh nhiệt độ sôi giữa các đồng phân của A. (C = 12 ; H = 1 ; O = 16 ; Ca = 40) ĐS: C5H12 Bài tập 13’ Đốt cháy hoàn toàn một lượng hiđrocacbon X cần dùng 70 lít không khí (đktc). Cho sản phẩm cháy hấp thụ vào dung dịch Ba(OH)2 dư, thu được 78,8 gam kết tủa. Xác định CTCT và đọc tên của X, biết rằng khi cho X tác dụng với Cl2 theo tỉ lệ mol 1 : 1 chỉ thu được một sản phẩm hữu cơ duy nhất. Không khí gồm 20% O2, 80% N2 theo thể tích. (C = 12 ; H = 1 ; O = 16 ; Ba = 137) ĐS: C8H18 II.4.3. Phản ứng nhiệt phân CnH2n + 2 t0 cao (> 10000C, Không có O2) nC + (n + 1)H2 II.4.4. Phản ứng cracking Phản ứng cracking là phản ứng làm chuyển hóa một hiđrocacbon có khối lượng phân tử lớn trong dầu mỏ thành các hiđrocacbon có khối lượng phân tử nhỏ hơn, mà chủ yếu là biến một ankan thành một ankan khác và một anken có khối lượng phân tử nhỏ hơn. Phản ứng cracking có mục đích tạo nhiều nhiên liệu xăng, dầu và xăng, dầu có chất lượng tốt hơn cho động cơ từ dầu mỏ khai thác được. CnH2n + 2 Cracking (t0 , p , xt) Cn’H2n’ + 2 + C(n - n’)H2(n - n’) Ankan(Parafin) Ankan (Parafin) Anken (Olefin) (n’ < n) (n- n’ ≥ 2) Thí dụ: CH3-CH2-CH3 Cracking CH4 + CH2=CH2 Propan Metan Eten (Etilen) CH4 + CH2= CH-CH3 CH3-CH2-CH2-CH3 Cracking CH3-CH3 + CH2=CH2 n-Butan CH3-CH-CH3 Cracking CH4 + CH2=CH-CH3 CH3 Isobutan CH4 + CH2=CH- CH2-CH3 CH3-CH3 + CH2=CH-CH3 CH3-CH2-CH2-CH2-CH3 Cracking CH2=CH2 + CH3-CH2-CH3 n- pentan CH2=CH2 + CH4 + CH2=CH2 CH4 + CH2=C-CH3 CH3 CH3-CH3 + CH2=CH-CH3 CH3-CH2-CH-CH3 Cracking CH2=CH2 + CH3-CH2-CH3 CH3 CH2=CH2 + CH4 + CH2=CH2 Isopentan CH4 + CH2=CH-CH2-CH3 CH4 + CH3-CH=CH-CH3 CH3 CH3-C-CH3 Cracking CH4 + CH2=C-CH3 CH3 CH3 Neopentan Metan Isobutilen Bài tập 14 Viết các phương trình phản ứng cracking có thể có của n-hexan. Biết rằng chỉ có sự tạo ankan, anken và ankan từ 3 nguyên tử cacbon trở lên trong phân tử đều bị cracking. Bài tập 14’ Viết các phản ứng cracking có thể có của isohexan. Coi sự cracking chỉ tạo parafin, olefin và các parafin chứa số nguyên tử C trong phân tử lớn hơn 3 đều bị cracking. Bài tập 14’’ Viết các phản ứng cracking có thể có của 3-metylpentan. Coi sản phẩm cracking chỉ gồm ankan và anken. Ankan chứa tử 3 nguyên tử C trở lên trong phân tử đều bị cracking. I.5. Ứng dụng I.5.1. Từ metan điều chế được axetilen 2CH4 15000C ; Làm lạnh nhanh C2H2 + 3H2 I.5.2. Từ metan điều chế anđehit fomic (fomanđehit) CH4 + O2 Nitơ oxit ; 6000C - 8000C H-CHO + H2O II.5.3. Từ ankan điều chế anken, ankan khác (Thực hiện phản ứng cracking) CnH2n + 2 Cracking (t , xt , p) Cn’H2n’ + 2 + C(n - n’)H2(n - n’) Ankan Ankan (n’ < n) Anken Thí dụ: CH3-CH2-CH3 Cracking CH4 + CH2=CH2 Propan Metan Etilen CH4 + CH2=CH-CH3 CH3-CH2-CH2-CH3 Cracking CH3-CH3 + CH2=CH2 n-Butan Etan Etilen I.5.4. Từ ankan có thể điều chế các hợp chất có nhóm chức tương ứng, theo sơ đồ sau: R-CH3 Cl2 , as R-CH2-Cl dd NaOH, t0 R-CH2-OH CuO , t0 R-CHO Ankan Dẫn xuất clo Rượu bậc 1 Anđehit O2 , Mn2+ R-COOH R’-OH , H2SO4(đ) , t0 R-C-O-R’ O Axit hữu cơ Este Thí dụ: CH3-CH3 + Cl2 askt CH3-CH2-Cl + HCl Etan Clo Etyl clorua, Clo etan Hiđro clorua CH3-CH2-Cl + NaOH t0 CH3-CH2-OH + NaCl Dung dịch xút Rượu etylic Natri clorua CH3-CH2-OH + CuO t0 CH3-CHO + Cu + H2O Đồng (II) oxit Anđehit axetic Đồng Nước CH3- CHO + 1/2O2 Mn2+ CH3-COOH Oxi Axit axetic CH3-COOH + CH3-CH2-OH H2SO4 , t0 CH3-COO-CH2-CH3 + H2O I.5.5. Từ n-butan điều chế 1,3-butađien (Từ đó điều chế các loại cao su nhân tạo: Buna-S, Buna-N) CH3-CH2-CH2-CH3 t0 , xt CH2=CH-CH=CH2 + 2H2 n-Butan 1,3-Butađien Hiđro I.5.6. Từ isopentan điều chế chế isopren (Từ đó điều chế cao su isopren) CH3-CH2-CH-CH3 t0 , xt CH2=CH-C=CH2 + 2H2 CH3 CH3 Isopentan (2-Metyl butan) Isopren (2-Metyl-1,3-buđien) Hiđro I.5.7. Từ n-hexan điều chế benzen CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3 t0 , xt C6H6 + 4H2 n-Hexan Benzen Hiđro I.5.8. Từ n-heptan điều chế toluen CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3 t0 , xt C6H5-CH3 + 4H2 n- Heptan Toluen (Metylbenzen) Hiđro I.6. Điều chế (Chủ yếu là điều chế metan) I.6.1. Trong công nghiệp Trong công nghiệp, metan (CH4) được lấy từ: + Khí thiên nhiên: Khoảng 95% thể tích khí thiên nhiên là metan. Phần còn lại là các hiđrocacbon C2H6, C3H8, C4H10,... + Khí mỏ dầu (Khí đồng hành): Khí mỏ dầu nằm bên trên trong mỏ dầu. Khoảng 40% thể tích khí mỏ dầu là metan. Phần còn lại là các hiđrocacbon có khối lượng phân tử lớn hơn như C2H6, C3H8, C4H10,… + Khí cracking dầu mỏ: Khí cracking dầu mỏ là sản phẩm phụ của quá trình cracking dầu mỏ, gồm các hiđrocacbon có khối lượng phân tử nhỏ, trong đó chủ yếu gồm metan (CH4), etilen (C2H4),… + Khí lò cốc (Khí thắp, Khí tạo ra do sự chưng cất than đá): 25% thể tích khí lò cốc là metan, 60% thể tích là hiđro (H2), phần còn lại gồm các khí như CO, CO2, NH3, N2, C2H4, hơi benzen (C6H6),… + Khí sinh vật (Biogas): Khí sinh vật chủ yếu là metan (CH4). Khí sinh vật được tạo ra do sự ủ phân súc vật (heo, trâu bò,…) trong các hầm đậy kín. Với sự hiện diện các vi khuẩn yếm khí (kỵ khí), chúng tạo men xúc tác cho quá trình biến các cặn bã chất hữu cơ tạo thành metan. Khí metan thu được có thể dùng để đun nấu, thắp sáng. Phần bã còn lại không còn hôi thúi, các mầm bịnh, trứng sán lãi cũng đã bị hư, không còn gây tác hại, là loại chất hữu cơ đã hoai, được dùng làm phân bón rất tốt. Như vậy, việc ủ phân súc vật, nhằm tạo biogas, vừa cung vấp năng lượng, vừa tạo thêm phân bón, đồng thời tránh được sự làm ô nhiễm môi trường, nên sự ủ phân súc vật tạo biogas có rất nhiều tiện lợi. + Thực hiện phản ứng cracking dầu mỏ: Thu được các ankan có khối lượng phân tử nhỏ hơn (và các anken). CnH2n + 2 Cracking Cn’H2n’ + 2 + Cn - n’H2(n - n’) Ankan Ankan nhỏ hơn Anken Thí dụ: CH3-CH2-CH3 Cracking CH4 + CH2=CH2 I.6.2. Trong phòng thí nghiệm Trong phòng thí nghiệm, metan được điều chế từ: + Nung muối natri axetat với vôi tôi - xút (hỗn hợp NaOH - Ca(OH)2, CaO - NaOH) CH3COONa(r) + NaOH(r) Vôi tôi xút , t0 CH4 + Na2CO3(r) Natri axetat Xút rắn trong vôi tôi xút Metan Natri cacbonat Tổng quát: RCOONa(r) + NaOH(r) Vôi tôi xút, t0 RH + Na2CO3 Natri cacboxilat Xuùt (raén) Hiñrocacbon Thí duï: CH3-CH2-COONa(r) + NaOH(r) Vôi tôi xút, t0 CH3-CH3 + Na2CO3 Natri propionat Xút rắn Etan Nếu biết: H-COONa(r) + NaOH(r) Vôi tôi xút, t0 H2 + Na2CO3 Natri fomiat Hiđro NaOOC-CH2-COONa(r) + 2NaOH(r) Vôi tôi xút, t0 CH4 + 2Na2CO3 Natri malonat Metan + Muối nhôm cacbua tác dụng với nước: Al4C3 + 12H2O 3CH4 + 4Al(OH)3 Al4C3 + 12H + 3CH4 + 4Al3+ THí dụ: Al4C3 + 12HCl 3CH4 + 4AlCl3 Al4C3 + 6H2SO4 3CH4 + 2Al2(SO4)3 Al4C3 + 12 CH3COOH 3CH4 + 4Al(CH3COO)3 Nhôm Axetat + Tổng hợp trực tiếp từ C và H2 xúc tác Ni ở 500oC C + 2H2 Ni, 5000C CH4 Cacbon Hidro Metan 9C + 2Al2O3 t0 cao (20000C) Al4C3 + 6CO 4Al + 3 C t0 cao Al4C3.......................................................
Phương Pháp giải nhanh toán trắc nghiệm về HC -------------------------------------------------------------------------------- DẠNG 1 : KHI ĐỐT CHÁY ANKAN THÌ : n CO2 < n H2O n H2O – n CO2 = n ankan - Khi đốt cháy hỗn hợp ankan và xicloankan (hoặc anken) thì : n CO2 < n H2O n H2O – n CO2 = n ankan Vì với anken và xicloankan thì n H2O = nCO2 VD1: Đốt cháy hoàn toàn 5,6 lít hỗn hợp hai ankan ( đktc) thu được 8,1 gam H2O . Dẫn hết sản phẩm vào dd Ca(OH)2 dư thì thu được kết tủa là : A. 10 gam B. 15 gam C. 20 gam D. 25 gam Giải nhanh : n ankan cháy = nH2O – nCO2 => nCO2 = nH2O – n ankan = 8,1/18 – 5,6/22,4= 0,2mol Mà nCO2 = nCaCO3 = 0,2 mol => mCaCO3 = 0,2 .100= 20 gam VD 2: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp 2 hidrocacbon cùng thuộc dãy đồng đẳng thu được 7,84 lít CO2 (đkc) và 11,7 gam H2O . Hai hidrocacbon đó thuộc dãy đồng đẳng nào sau đây : A. Anken B. Ankan C. Ankadien D. Ko xác định Giải : ta có n H2O = 11,7 / 18 = 0,65 mol n CO2 = 7,84 /22,4 = 0,35 mol à n CO2 < n H2O à thuộc dãy đđ của ankan VD 3: Đốt cháy hoàn toàn v lit (đktc) hỗn hợp 2 hidrocacbon cùng thuộc dãy đồng đẳng, thu được 2,24 lít CO2 (đkc) và 2,52 gam H2O. Giá trị của v là : A. 0,112 lít B. 0,244 lít C. 0,896 lít D. 0,224 lít VD 4: Đốt cháy hết hh X gồm ankan và xicloankan. Dẫn toàn bộ sản phẩm cháy qua bình 1 đựng H2SO4 đặc và bình 2 đựng dd NaOh đặc. Thấy khối lượng bình 1 tăng 4,14 gam và bình 2 tăng 6,16 gam. Số mol ankan trong hh là : A. 0,05 mol B. 0,06 mol C. 0,08 mol D. 0,09 mol VD 5 : Khi đốt cháy hoàn toàn 1,8gam một ankan , người ta thấy trong sản phẩm tạo thành khối lượng CO2 nhiều hơn khối lượng của H2O là 2,8 gam CTPT của ankan mang đốt là : A. C3H8 B. C4H10 C. C5H12 D. C6H14 DẠNG 2: Dựa vào công thức tổng quát của hiđrocacbon, biện luận để xác định chúng thuộc dãy đồng đẳng của ankan, anken, hay aren… VD 1: Ankan Y có công thức phân tử có dạng là (C2H5)n . Hỏi Y thuộc dãy đồng đẳng nào sau đây : A. Anken B. Ankađien C. Ankin D. Ankan Giải : C2H5 có dạng CnH2n+1 là gốc hiđrocacbon no hóa trị 1, do đó, phân tử chỉ có thể có 2 gốc hiđrocacbon no hóa trị 1 liên kết với nhau. à CTPT (C2H5)2 = C4H10 à Y thuộc dãy đồng đẳng của ankan à Đáp án D VD 2: Công thức thực nghiệm của 1 đồng đẳng ankađien là C2H3 Công thức phân tử của đồng đẳng là : A. C6H9 B. C4H6 C. C8H12 D. C2H3 Giải :Công thức phân tử có dạng : (C2H3)m = C2mH3m CTTQ của ankađien là CnH2n-2 à Số H = 2 sốC – 2 à 3m = 4m -2 à m = 2à CTPT là C4H6 à Đáp an B VD 3: Công thức thực nghiệm của 1 đồng đẳng benzen là C3H4 Công thức phân tử của đồng đẳng là : A. C6H8 B. C9H12 C. C7H8 D. C12H16 DẠNG 3: ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN KHỐI LƯỢNG Khi đốt cháy hoàn toàn m gam hiđrocacbon, thì tạo thành CO2 và H2O . Thì m = m C( CO2) + m H(H2O) VD1 : Đốt cháy hoàn toàn a gam hỗn hợp X gồm CH4 và C3H6 và C4H10 thu được 26,4 gam CO2 và 16,2 gam H2O. Hỏi a có giá trị là bao nhiêu: A. 6 gam B. 7,5 gam C. 8 gam D. 9 gam VD2 :Đốt cháy hỗn hợp gồm butan và xiclobutan , Dẫn hết sản phẩm cháy lần qua lượt qua bính đựng H2SO4 đặc và bình 2 đựng nước vôi trong dư, thì thấy khối lượng bình 1 tăng 2,7 gam và bình 2 tăng 1,76 gam. Khối lượng của hỗn hợp hidrocacbon đem dùng là : A. 0,78 gam B. 1 gam C. 1,25 gam D. 2,1 gam VD3 :Đốt cháy hoàn toàn a gam hh 3 hidrocacbon. Dẫn hết sản phẩm cháy qua bình nước vôi trong dư thì thấy khối lượng bình tăng thêm 2,66 gam và có 4 gam kết tủa. Giá trị của a là : A. 0,5 gam B. 0,58 gam C. 0,7 gam D. 1 gam nguồn" GV Cẩm Thạch
đâylàđề,,các bạn làm nhé ,thanks
BÀI TẬP ÔN KIỂM TRA 1 TIẾT CHƯƠNG 4 – 5 ND KIỂM TRA 1TIẾT 11NC ( từ bài 25 à bài 37) Bài 10. Đốt cháy hết hh X gồm ankan và xicloankan. Dẫn toàn bộ sản phẩm cháy qua bình 1 đựng H2SO4 đặc và bình 2 đựng dd NaOh đặc. Thấy khối lượng bình 1 tăng 4,14 gam và bình 2 tăng 6,16 gam. Số mol ankan trong hh là bao nhiêu? |