Phân biệt thuế trực thu và thuế gián thu cho ví dụ với mới loại thuế

Căn cứ vào mục đích quản lý thuế thì hiện nay có hai loại là Thuế trực thu và thuế gián thu dựa trên điều tiết vào thu nhập của các tổ chức hoặc cá nhân trong xã hội, người nộp thuế đều có trách nhiệm nộp theo quy định. Vậy sự khác biệt giữa thuế trực thu và thuế gián thu là gì? Tất cả sẽ được Luật Hùng Sơn giới thiệu ở bài viết sau đây:

Thuế trực thu, lấy ví dụ?

Thuế trực thu bao gồm những đặc điểm cụ thể như: tính công bằng cao và có thể xác định được tỉ trọng của thuế trong tổng số thu nhập và tài sản của người nộp thuế để thiết kế loại thuế này thành thuế lũy tiến (nghĩa là thuế thu nhập càng cao thì sẽ càng phải đóng thuế nhiều); trong đa số các trường hợp người nộp thuế đồng thời sẽ là người phải chịu thuế và dễ gây phản ứng trong xã hội.

Từ những đặc điểm cụ thể trên, có thể biết được thuế trực thu gồm những loại thuế nào? Cụ thể thuế trực thu sẽ gồm:

Thuế thu nhập cá nhân là loại thuế được đánh vào thu nhập thực nhận của các cá nhân trong một khoảng thời gian nhất định là một năm, từng tháng hoặc từng lần nhất định. Thuế này sẽ thu vào một số khoản thu nhập cao chính đáng của các cá nhân nhằm thực hiện việc điều tiết thu nhập giữa các tầng lớp dân cư và góp phần thực hiện công bằng xã hội và tăng thêm nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Thuế thu nhập doanh nghiệp là loại thuế tính vào phần thu nhập của các tổ chức kinh doanh và nhằm đảm bảo sự đóng góp công bằng cũng như hợp lý giữa các tổ chức sản xuất và kinh doanh về hàng hóa, dịch vụ có thu nhập góp phần thúc đẩy vào sản xuất kinh doanh phát triển.

  • Thuế chuyển quyền sử dụng đất
  • Thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao
  • Thuế sử dụng đất nông nghiệp

Phân biệt thuế trực thu và thuế gián thu cho ví dụ với mới loại thuế
Phân biệt thuế trực thu và thuế gián thu cho ví dụ với mới loại thuế

Ví dụ về thuế trực thu

  • Doanh thu từ hoạt động bán hàng, dịch vụ là: 500.000.000 VNĐ.
  • Trả lương cho Công nhân viên là: 150.000.000đ
  • Chi phí bán hàng: 100.000.000đ.

Doanh thu tính thuế TNDN = 800.000.000 vnđ.

Chi phí được trừ khi tính thuế TNDN = 150.000.000đ + 100.000.000đ = 250.000.000 VNĐ

=> Thu nhập chịu thuế TNDN: Thu nhập chịu thuế = (Doanh thu – Chi phí được trừ) + Các khoản thu nhập khác

= (500.000.000 – 250.000.000) = 250.000.000 VNĐ

Như vậy, thuế TNDN phải đóng sẽ là: 250.000.000 x 20% = 50.000.000 VNĐ đây là khoản thuế trực thu mà doanh nghiệp sẽ phải nộp vào ngân sách nhà nước.

Thuế gián thu, lấy ví dụ?

Thuế gián thu là loại thuế thu đối với người tiêu dùng thông qua việc nộp thuế của người sản xuất và kinh doanh.

Người thực hiện hoạt động sản xuất hàng hóa và cung ứng dịch vụ sẽ cộng thêm phần thuế vào trong giá bán vào hàng hóa và dịch vụ của mình. Khi hàng hóa và dịch vụ đã được bán thì người sản xuất sẽ thay mặt người tiêu dùng nộp khoản thuế gián thu cho Nhà nước.

Do vậy, việc tính thuế gián thu sẽ thể hiện ở chỗ người nộp thuế là người sản xuất và thực hiện hoạt động kinh doanh nhưng người thực tế sẽ chịu thuế là người tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ.

Ngoài ra, vì thuế cũng sẽ được cộng vào giá bán các loại hàng hóa và dịch vụ nên nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả thị trường, hay cách khác do tính thuế gián thu nên loại thuế này sẽ có tác dụng điều tiết tiêu dùng của xã hội.

Hiện nay ở Việt Nam, thuế gián thu bao gồm một số loại cụ thể như sau:

  • Thuế tiêu thụ đặc biệt;
  • Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu;
  • Thuế giá trị gia tăng.

Ví dụ cụ thể về thuế gián thu:

Ví dụ 1: Khi bạn đi mua hàng hóa trong siêu thị, cửa hàng tiện lợi… bạn sẽ nhận được các hóa đơn, ở phần cuối cùng của hóa đơn lúc nào cũng có thông tin về thuế GTGT, theo đó tùy vào loại sản phẩm và mặt hàng sẽ có mức đánh thuế khác nhau (0%, 5% hoặc 10%). Đây cũng chính là phần thuế gián thu mà bạn phải đóng khi mua các loại hàng hóa và dịch vụ.

Ví dụ 2: Công ty A nhập khẩu rượu từ Đức về Việt Nam. Thuế nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ được trả bởi công ty A tại thời điểm rượu chưa vào nước ta. Công ty A tiếp tục bán lại rượu cho người tiêu dùng, thì thuế gián thu sẽ được ẩn trong giá mà người tiêu dùng phải trả cho sản phẩm đó. Như vậy, người tiêu dùng có thể sẽ không biết về điều này, nhưng dù sao họ cũng gián tiếp thực hiện việc trả thuế nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt.

Khác biệt giữa thuế trực thu và thuế gián thu

Thuế là khoản trích nộp bằng tiền và mang tính bắt buộc, mang tính quyền lực nhà nước, tính không đối giá và sẽ thực hiện việc hoàn trả trực tiếp do các tổ chức và cá nhân nộp cho cơ quan nhà nước khi có đủ những điều kiện nhất định nhằm đáp ứng về việc thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của nhà nước. Căn cứ theo mục đích điều tiết của nhà nước thì sẽ phân ra làm hai loại: thuế trực thu và thuế gián thu. Từ đó có các tiêu chí cụ thể sau đây khi phân biệt:

Tiêu chí Thuế gián thu Thuế trực thu
Khái niệm

Là loại thuế thu gián tiếp và thông qua giá cả hàng hóa và dịch vụ. Đối tượng của thuế gián thu không phải là người chịu thuế, người gánh thuế sẽ là người tiêu dùng. Bao gồm các loại:
  • Thuế nhập khẩu, xuất khẩu;
  • Thuế tiêu thụ đặc biệt;
  • Thuế giá trị gia tăng…
Là loại thuế thu trực tiếp vào đối tượng thực hiện việc nộp thuế, người có nghĩa vụ nộp thuế sẽ đồng thời là người chịu thuế. Bao gồm các loại:
  • Thuế thu nhập doanh nghiệp;
  • Thuế thu nhập cá nhân;
  • Thuế nhà đất và thuế tài nguyên…
Tiền thuế Được cấu thành trong giá các loại hàng hóa và dịch vụ Được đánh vào kết quả thực hiện kinh doanh
Phương thức điều tiết

Nhà nước sẽ điều tiết gián tiếp thông qua giá cả của các loại hàng hóa và dịch vụ Nhà nước sẽ điều tiết trực tiếp thu nhập của người chịu thuế
Phạm vi Ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả trên thị trường vì thuế sẽ được cộng vào giá bán hàng hóa và dịch vụ Ít chịu sự tác động vào giá cả trên thị trường vì thường sẽ đánh vào kết quả kinh doanh sau một kỳ kinh doanh
Việc thu thuế Tương đối thuận lợi và dễ dàng hơn vì ít gặp sự phản ứng của người chịu thuế Khó thực hiện thu, nhiều hành vi trốn thuế, vì việc thực hiện thanh toán còn dùng tiền mặt nhiều, dẫn đến nhà nước gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát thu nhập thực tế của người nộp thuế

Ý nghĩa của thuế trực thu và thuế gián thu

Thuế trực thu và thuế gián thu có ý nghĩa đặc biệt đối với nhà nước cụ thể:

Trong hoạt động lập pháp:

  • Việc phân loại thuế gián thu và thuế trực thu sẽ giúp cho các nhà lập pháp tìm ra được những cách thức để điều tiết riêng từ đó việc xây dựng ra được các bộ luật thuế phù hợp với các mục đích điều tiết và việc phản ánh được phạm vi tác động của luật thuế đó.
  • Đảm bảo cho sự công bằng và thực hiện việc điều tiết thu nhập thì sẽ cần tăng thuế trực thu nhưng để đảm bảo cho nguồn thu ổn định cho nhà nước thì lại cần phải tăng thuế gián thu. Như vậy để để cân bằng được lợi ích của cả Nhà nước và người nộp thuế là một điều rất quan trọng.
  • Thuế trực thu có hạn chế lớn là sẽ dễ gây ra những phản ứng từ phía người nộp thuế có thể dẫn tới tình trạng trốn thuế, lách các quy định của luật để tránh mức thuế suất cao, vì vậy cần phải điều chỉnh mức thuế suất sao cho phù hợp với thực tế.

Trong công tác tổ chức hành thu thuế:

  • Phân loại thuế cụ thể rõ ràng sẽ có ý nghĩa trong tổ chức thu thuế. Mỗi loại thuế sẽ được xác định được phạm vi người nộp và các nguyên tắc đánh thuế, đối tượng, cách thức thực hiện tính thuế, … từ đó có thể đưa ra được những biện pháp phù hợp. Qua đó việc phân định thẩm quyền của các cơ quan thuế để có biện pháp quản lý thuế có hiệu quả nhất.
  • Thuế trực thu thì việc thực hiện theo dõi, tính toán và thu thuế rất phức tạp, đặc biệt là đối với loại thuế thu nhập cá nhân với diện thu thuế rộng và phân tán rất khó quản lý.

Do vậy nếu không có biện pháp quản lý thu thuế hiệu quả thì dễ dẫn đến giảm tác dụng của loại thuế này trong việc thu đầy đủ, kịp thời về ngân sách.

Với thuế gián thu thì đối với người nộp thuế sẽ không có gánh nặng về thuế, việc nộp thuế sẽ được coi như một phần tất yếu khi sử dụng và tiêu thụ các loại hàng hóa và dịch vụ. Tuy nhiên nhà nước cũng cần có những điều chỉnh và xem xét tới việc tăng như thế nào sao cho hợp lý để có thể đảm bảo hài hòa lợi ích của người tiêu dùng, doanh nghiệp và nhà nước.

Hy vọng qua bài viết trên sẽ mang đến những thông tin hữu ích cho các về sự khác biệt giữa thuế trực thu và thuế gián thu đưa ra cách phân biệt thuế ý nghĩa của việc phân loại thuế trực thu và gián thu. Hãy liên hệ ngay đến Luật Hùng Sơn theo số Hotline: 1900 6518 để được giải đáp những thắc mắc bạn đang gặp phải.

5/5 - (1 bình chọn)

Bài này đã được sửa đổi lần cuối vào 25/10/2021 20:24

Chia sẻ

Ls. Luyện Ngọc Hùng

Ông Hùng đã làm việc cho Hùng Sơn Law từ những ngày đầu thành lập và có hơn 6 năm kinh nghiệm trong việc tư vấn và hành nghề luật sư tại Việt Nam liên quan đến các Dự án Đầu tư Nước ngoài và Trong nước; Sáp nhập và Mua lại; Luật Doanh nghiệp; Sở hữu trí tuệ. Với những kinh nghiệm có được luật sư Hùng chắc chắn sẽ giúp bạn giải quyết những vấn đề pháp lý đòi hỏi chuyên môn cao

Sau Thay đổi tên công ty cổ phần theo đúng quy định »

Trước « Công bố chất lượng thực phẩm, thủ tục công bố?

Để lại một bình luận