Giơ ba ngón tay có nghĩa là gì

Kiểu chào 3 ngón tay lần đầu tiên xuất hiện trong cuốn sách The Hunger Games khi Katniss Everdeen, nhân vật chính, tình nguyện cho chị gái Primrose tại Hunger Games lần thứ 74. 

Trong cuốn sách, chào 3 ngón tay nghĩa có thể có nghĩa là “cảm ơn”, “ngưỡng mộ” và “tạm biệt người bạn yêu thương”, đó là một cử chỉ cũ và ít được sử dụng của Quận 12 và thỉnh thoảng được thấy trong các đám tang. 

Tác giả Suzanne Collins viết: “Lúc đầu là người này, rồi người khác, sau đó hầu như mọi thành viên trong đám đông đều chạm ba ngón tay giữa của bàn tay trái lên môi và chìa ra cho tôi”. 

Sau đó trong cuốn sách, nó xuất hiện trở lại khi Katniss bày tỏ sự kính trọng của mình với Rue, một người bạn đã chết vì giúp đỡ cô trong đấu trường. “Tôi ấn ba ngón tay giữa của bàn tay trái vào môi và đưa chúng ra hướng cô ấy. Sau đó, tôi bỏ đi mà không cần nhìn lại…”.

Cảnh tương tự cũng xuất hiện trong phim, nhưng Katniss thực hiện động tác ngay trước máy quay. Sau đó, cư dân Quận 11 làm theo, gây ra một cuộc nổi dậy.

Cách chào ba ngón tay cũng được đề cập đến trong cuốn sách thứ hai Catching Fire. Khi Katniss đến thăm Quận 11 để đọc một bài phát biểu tưởng nhớ Rue, đám đông đã thực hiện động tác này. “Mỗi người trong đám đông ấn ba ngón tay giữa của bàn tay trái lên môi và đưa chúng về phía tôi,” cuốn sách viết.

Katniss, tuy nhiên, không nhận ra rằng hành động vô tội mà cô làm để bày tỏ sự kính trọng với những người thân yêu của mình lại trở thành một điều gì đó nguy hiểm – một biểu tượng của cuộc nổi dậy âm thầm chống lại Capitol. 

Màn chào bằng ba ngón tay đôi khi đi kèm với giai điệu Mockingjay bốn nốt, và người bắt đầu nó giữa đám đông ở Quận 11 sẽ bị bắn vào đầu.

Kiểu chào bằng ba ngón tay trở nên vô cùng phổ biến khi bộ phim chuyển thể từ Catching Fire, với sự tham gia của Jennifer Lawrence, ra mắt vào năm 2014.

Nguồn gốc của chào 3 ngón tay có thực sự từ đâu?

Kiểu chào bằng ba ngón tay thực sự không bắt nguồn từ loạt The Hunger Games. 

Kiểu chào bằng ba ngón tay được sử dụng bởi các thành viên của các tổ chức Hướng đạo và Hướng đạo trên khắp thế giới từ năm 1908 khi chào hỏi các Hướng đạo sinh khác và đối với một lá cờ quốc gia tại các nghi lễ.  

Đối với Hướng đạo, kiểu chào 3 ngón tay biểu thị một khái niệm khác không liên quan ý nghĩa được sử dụng trong phim.

Kiểu chào bằng cách giơ ba ngón tay trong bộ phim Hunger Games của Hollywood đã trở thành một đặc điểm nổi bật của các cuộc biểu tình mạnh mẽ chống chính phủ đang diễn ra tại Thái Lan.

Phong trào biểu tình dâng cao tại Thái Lan từ giữa tháng 7 tới nay nhằm yêu cầu Thủ tướng Prayuth Chan-ocha từ chức, cải cách chế độ quân chủ do Vua Vajiralongkorn đứng đầu, xây dựng hiến pháp mới và tổ chức bầu cử. Họ cho rằng không cần bãi bỏ chế độ quân chủ ở Thái Lan, nhưng cần giảm bớt quyền lực của nhà vua theo hiến pháp.

Người biểu tình hôm 14.10 vừa rồi đã vây quanh đoàn xe hoàng gia chở Hoàng hậu Suthida và Hoàng tử Dipangkorn, giơ biểu tượng ba ngón tay để thách thức. Đây là cảnh tượng chưa từng có ở Thái Lan, một quốc gia theo chế độ quân chủ và hoàng gia có uy quyền ở mọi khía cạnh xã hội. Vua Thái là người quyền lực nhất nước và được quân đội cùng các gia tộc tỷ phú hùng mạnh ủng hộ.

Người Thái bị cấm phát ngôn tiêu cực về hoàng gia và có thể đối diện 15 năm tù vì tội khi quân. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người thể hiện những hành động, lời nói phản đối hoàng gia, bất chấp luật này.

Động tác giơ biểu tượng ba ngón tay lần đầu tiên xuất hiện trong các cuộc biểu tình tại Thái Lan vào năm 2014 sau khi một cuộc đảo chính quân sự nhằm lật đổ chính phủ Thái Lan, quân đội đã cố gắng cấm cử chỉ này nhưng không thành công. Vào năm 2020, biểu tượng này đã thực sự phát huy tác dụng và càng có thêm ý nghĩa vì nó phản ánh ba yêu cầu của những người biểu tình gồm giải tán quốc hội, chấm dứt đe doạ người dân và soạn thảo hiến pháp mới.

Điệu chào ba ngón tay được khắc họa trong các tiểu thuyết của nhà văn Suzane Collin và bộ phim The Hunger Games nhằm thể hiện sự phản đối trước chế độ độc tài.

Trong bộ phim này, nhân vật đưa ba ngón tay giữa lên chào để biểu thị lòng biết ơn, ngưỡng mộ và chào tạm biệt những người thân yêu. Còn đối với người Thái Lan, ba ngón tay này là biểu tượng của tự do, bình đẳng và bác ái, cũng có những người hiểu ý nghĩa của nó là tự do, bầu cử và dân chủ.

Ít nhất 19 cuộc biểu tình đã diễn ra trên khắp Thái Lan trong ngày 18.10. Tại Asok, một giao lộ đông đúc của Bangkok, người biểu tình dán nhiều khẩu hiệu viết tay lên các trạm xe buýt, chỉ trích chính quyền của Thủ tướng Chan-o-cha.

Hôm 17.10, nhà chức trách Thái Lan đã huy động cảnh sát chống bạo động cùng xe vòi rồng giải tán đám đông hàng chục ngàn người ở Bangkok. Hệ thống giao thông công cộng như metro bị đình chỉ hoạt động trong lúc cảnh sát bắt giữ những người tổ chức biểu tình.

Chính phủ Thái Lan trước đó đã ban bố tình trạng khẩn cấp và cấm tụ tập trên 5 người chỉ một ngày sau khi quốc vương Rama X về nước. Người biểu tình công khai đặt vấn đề hạn chế quyền lực của nhà vua, người dành phần lớn thời gian ở nước ngoài sau khi lên ngôi năm 2016.

Cô Nguyễn Thúc Thùy Tiên, 23 tuổi, vừa đăng quang cuộc thi Hoa hậu hòa bình thế giới (Miss Grand International 2021) vào tối 4/12 ở Thái Lan sau khi có bài phát biểu truyền cảm hứng và giơ 3 ngón tay - biểu tượng của người biểu tình đòi dân chủ ở xứ Chùa Vàng. 

Tuy nhiên, hình ảnh cô giơ 3 ngón tay đã bị các tờ báo trong nước kiểm duyệt và cắt đi, đây là  biểu tượng chim Húng Nhại trong phim 'The hunger games' và được người biểu tình đòi dân chủ ở cả Thái Lan và Myanmar sử dụng trong năm 2021 này. 

Trong phần thuyết trình bằng tiếng Anh, Nguyễn Thúc Thùy Tiên cho biết: 

"Hòa bình giống như không khí ở xung quanh chúng ta. Chúng ta sống và nghĩ về nó hàng ngày, nhưng không hiểu sao chúng ta cho rằng bảo vệ hòa bình không phải là nhiệm vụ của chúng ta. 

Chiến tranh không chỉ xảy ra ở quá khứ mà chiến tranh còn là cuộc chiến giữa thiên thần và ác quỷ trong mỗi người chúng ta. Vì thế chúng ta là những người có thể kiểm soát và kiềm chế nó. 

Việc lớn lên không cùng với cha mẹ đã dạy cho tôi điều quan trọng nhất của tình yêu là gì. 

Ngày hôm nay tôi đứng ở đây để sát cánh cùng với những người bị bỏ rơi và cả những ai muốn làm tổn thương người khác. 

Làm ơn hãy để tình yêu và sự cảm thông trỗi dậy trong bạn để chiến tranh và bạo lực không còn xảy ra nữa. 

Tôi từng bị bỏ rơi nhưng tôi sẽ không phớt lờ bạn vì tôi biết mỗi người chúng ta là một phần trong việc thay đổi thế giới .

Chúng ta đều là anh hùng của chính mình. Chúng ta hãy cùng nhau tạo lập một thế giới hòa bình và tươi đẹp!"

Ngay sau đó, Hoa hậu hòa bình Việt Nam nói một câu bằng tiếng Thái có nghĩa là "Làm cho thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người", đồng thời giơ cao 3 ngón tay khép lại. Giải thích với tờ Matichon của Thái Lan sau khi đăng quang về biểu tượng mà cô đưa ra ở cuộc thi, Nguyễn Thúc Thùy Tiên nói. 

“Tôi đã biết về tình hình ở Thái Lan cách đây vài tháng về những người đấu tranh và biểu tình ở Thái Lan. Vì vậy, tôi chỉ muốn giơ ba ngón tay với ý nghĩa của câu tiếng Thái: 'Hãy biến thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người'. Tôi nghĩ những gì đã xảy ra ở Thái Lan cách đây vài tháng và bây giờ hơi muộn để nói về nó. Vì vậy, tôi muốn nhắn nhủ đến nhiều người hơn nữa hãy giúp nhau xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn”. 

Trong phần thi ứng xử ở tốp 5 chung cuộc, Hoa hậu hòa bình Việt Nam cũng ngỏ lời cảm ơn tới người đã sáng chế ra vắc-xin của hãng AstraZeneca và chia sẻ bản quyền miễn phí vì thế nó rẻ hơn những vắc-xin của các hãng khác. 

"Nếu có cơ hội được ngỏ lời với người mà tôi ngưỡng mộ, tôi muốn gửi lời cảm ơn tới người đã sáng chế ra vắc-xin Astra vì cô ấy không cần tới số tiền thưởng dành cho bằng sáng chế. Tôi muốn nói với cô ấy rằng tôi cảm thấy vô cùng biết ơn. Đôi khi chúng ta làm việc tốt mà không cần tới sự ghi nhận".

Cũng trong cuộc thi Miss Grand 2020 tổ chức hồi tháng 3 năm nay, Hoa hậu hòa bình Myanmar - cô Han Lay cũng đã đưa cao 3 ngón tay khép lại ngay trên sân khấu của cuộc thi và sau đó đã phải ở lại Bangkok để xin tị nạn do lo sợ chính quyền quân sự của Miến Điện sẽ bắt giữ cô khi về nước.